Kaydırma değil Anadolu'ya taşıma

Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “İstanbul için radikal bir adım atıyoruz.” dedi ve risk altındaki 1,5 milyon konutun taşınacağını duyurdu. Taşınacak yer konusunda “2 rezerv alan” ifadesini kullanan Bakan Kurum’un açıklamasını uzmanlara sorduk.

Şehir Plancısı Müfit Bayram, aynı zamanda Yerel Yönetim Araştırma Yardım ve Eğitim Derneği kurucularından ve halen Yönetim Kurulu üyesi. Bayram’ın değerlendirmesi şöyle:

BİLE BİLE BÜYÜTÜLDÜ

“İstanbul’un deprem bölgesi olduğu belli. 1999’da deprem yaşandı zaten… Bütün bu gerçeklere rağmen şehir her gün biraz daha büyütüldü. Türkiye, ekonomisini ve ticaretini büyütmek için ekonomik kaynaklara ihtiyaç duyuyor. Bunun için kullanılan kaynakları da esas olarak yurtdışından temin ediyor. O depremden önce ve sonra bu kaynakları İstanbul’a yönlendirdi! Neler var içinde? Fabrikalar, konut siteleri, finans merkezleri, vb. diyerek İstanbul ısrarla büyütüldü!

“Oysa Cumhuriyet döneminin politikasına bakalım, o politika ülke ekonomisinin planlı kalkınmasıdır. Sanayileşme tüm bölgelere dağıtılmıştır. Sanayileşmeyle birlikte nüfus ve şehirleşme de merkezi olarak planlanmıştır. Maalesef İstanbul, bütün bunlar unutularak üstelik denetimsiz şekilde büyütüldü. Demokrat Parti’den başlayarak Demirel döneminde de, Özal’ın ANAP’ı da, son AK Parti döneminde de bu politika sürdürüldü.

“Şimdi İstanbul’u taşıyacağız, hangi parayla? Yeniden borçlanacağız! Dışarıdan, uluslararası finans sisteminden borçlanacağız. Teammüden işlenen bir suç var burada. İstanbul’un deprem bölgesi olduğu bilinerek tüm yatırımların yine İstanbul’a yönlendirilmesidir suç. Borç alıp israf etme projesidir. Denetime gelince, şimdiye kadar doğru düzgün bina yapmayanlar, kaçak iş yapanlar bundan sonra mı denetlenecek? İstanbul’u taşıma projesi, parayla ilgilidir ve sermaye aktarılması projesidir.”

YENİ RANT ALANI YARATILMAMALI

Jeoloji uzmanı Prof. Dr. Doğan Perinçek ise, konuya ilişkin olarak zaman unsuruna dikkat çekti ve “Şehri taşımak mümkün ama bunun için 5-10 yıl gerekir.” dedi. Perinçek, “Jeolog olarak bu girişimi desteklerim, ama bu lafta olmaz.” diye konuştu ve ekledi: “İstanbul civarında uydu kentler kurulmalı Avrupa yakasında bir Anadolu yakasında en az bir uydu kent gerekli. Uygun alanları seçmek için de çalışma yapılmalı ve yeni bir rant alanı yaratılmamalı. Sözü edilen taşınmanın olması için belediye ve Hükümet birlikte çalışmalı. İstanbul doğusunda ve batısınde sağlam zemini olan orman alanları -yasalar doğrultusunda Orman Bakanlığı’nın izniyle yapılaşmaya açılmalı”

BAŞKA İLLERE GÖÇ TEŞVİK EDİLMELİ

İnşaat Yüksek Mühendisi Tekin Saraçoğlu, 50 yıllık meslekte. Yapı Denetim Firmaları Birliği’nin kurucularından ve bir anlamda kentsel dönüşüm uzmanı… İstanbul’da 1.5 milyon konutun yer değiştirme projesine ilişkin şu uyarıları dile getirdi:

“1,5 milyon yeni bir şehir nüfusunu oluşturur. Binaların yapılması ve taşınması uzun zaman alabilir. En riskli olanların çok kısa zamanda boşaltılıp yıkılması gerekir. Yeniden yerleşim olacaksa İstanbul’un yoğun yerleşim yerlerinin rahatlatılması ve yeni sorunlu ortamların oluşturulması da önlenmelidir. Şehrin kuzeyinde dağınık olarak yeni yerleşim yerleri planlanırken orman ve su haklarının korunmasına itina edilmelidir. İstanbul’un nüfus yoğunluğu bu planlamayla azaltılabilir. Yakın çevredeki illere ve Anadolu’ya göç edilmesi teşvik edilmeli, cazip hale getirilmelidir. Oluşturulacak yeni yerleşim alanlarında yeni iş imkanları yaratılmalı, tarım alanları ve su havzaları korunarak hafif sanayi bölgeleri de oluşturulmalıdır. Aksi halde böylesine planlanan büyük bir göç başarılı olamaz, dahası yeni sorunlar da getirebilir.”