İsveç Yargıtay Başkanı Anders Eka: Kesinleşen iade davalarını gözden geçirmeyeceğiz  

Ancak muhtıranın daha mürekkebi kurumadan iki ülkenin siyasi ve yargı makamları kesinleşen iade davalarının yeniden görülmeyeceğini açıkladı. Kanunlar da İsveç ve Finlandiya vatandaşlığına geçen kişilerin iadelerine izin vermiyor.

 İsveç'te Yargıtay Başkanı Anders Eka, Türkiye'nin iadesini istediği kişiler arasında bulunan 19 kişinin daha önce yargılandığını, karara bağlanmış iade davalarını yeniden gözden geçirme gibi bir ihtimalin söz konusu olmadığını açıkladı.
Anders Eka, "Daha önce karara bağlanmış davaları oturup tekrar inceleyemeyiz. Bizim görevimiz herhangi bir engel olup olmadığını kontrol etmek" ifadelerini kullandı. Eka, "Engel olmasa bile hükümetin (iade etmeme gibi) bir seçeneği var" diyerek kararın yalnızca yargıya bağlı olmadığını da dile getirdi. İsveç’te Yüksek Mahkeme, Başsavcı tarafından yürütülen soruşturmaların ardından iade davalarını değerlendirme yetkisine sahip.

 ‘İSVEÇ VATANDAŞLIĞI OLANLAR İADE EDİLMEYECEK’

Diğer taraftan Anders Eka, "Yüksek Mahkeme'de görev yaptığım süre boyunca hiçbir zaman bir İsveç vatandaşına (iadesine) ilişkin talebin yargılanmasına dahil olmadım" sözleriyle İsveç vatandaşlarının iadesinin mümkün olmadığını söyledi. İsveç vatandaşlığı olanların hiçbir şekilde iade edilmeyeceği İsveç Başbakanı tarafından açıklanmıştı.

Ankara daha önce terör faaliyetleri nedeniyle 19 kişinin iadesini istemiş, fakat bu talep İsveç mahkemesi tarafından reddedilmişti.

KANUN İADENİN ÖNÜNDE ENGEL

Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmasına karşı duruşunu üçlü muhtıra ile kaldırdı. İki ülke terör örgütlerine destek vermeyeceğini ve Ankara’nın iadesini isteği teröristleri vereceklerini taahhüt etmişlerdi. Ancak İsveç Suçluların İadesi Kanunu, 1957 tarihli Avrupa Konseyi Suçluların İadesi Sözleşmesi ile uyumluluk arz ediyor. Sözleşmeye göre suçluların iadesi askeri veya siyasi suçlar için verilmiyor. İade için suç isnadının her iki ülkede de bulunması şartı aranıyor.

İSVEÇ ADALET BAKANI: KARAR VERİCİ HÜKÜMET DEĞİL, MAHKEME

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın NATO bünyesinde yapılan üçlü muhtıra çerçevesinde "İsveç'ten 73 teröristin iadesini istedikleri” açıkladı. İsveç Adalet Bakanı Morgan Johansson da “İsveç'te iade kararlarını bağımsız yargı verir” ifadeleriyle karşılık verdi.

Açıklamasında "İsveç'te bağımsız mahkemeler ile İsveç yasaları geçerli olduğunu” kaydeden Johansson, İsveç vatandaşlarının iade edilemeyeceğinin altını çizdi.  Hükümetler arasında varılan anlaşmaların sınırlarına dikkat çeken İsveç Adalet Bakanı, “iade konusunda son sözün hükümette değil, iadeler üzerinde veto yetkisi olan Yüksek Mahkeme’de" olduğunu belirtmişti.

 ‘İADE ETMEK İÇİN FİNLANDİYA’DA TERÖR SUÇU İŞLEMELERİ GEREK’

Finlandiya Dışişleri Bakanı Haavisto da 1 Temmuz’da yaptığı açıklamada Finlandiya vatandaşlarının hiçbir koşulda Türkiye'ye iade edilmeyeceğini ve iade için yargının aradığı standardın oldukça yüksek olduğunu dile getirdi.
İsveç’ten yapılan açıklamalara benzer şekilde iade için her iki ülkede suçun gerçekleşmiş olması şartını hatırlatan Haavisto, "Sınır dışı etmek için ilgili kişinin Finlandiya'da bir terör suçu işlemiş ya da işlemeye hazırlanmış olması gerekmektedir. Finlandiya'nın insan haklarına saygı konusundaki taahhütlerine göre kimseyi ölüm cezasına ya da işkenceye gönderemeyiz" diye konuştu.

Türkiye son beş yılda Finlandiya'dan 12 kişinin iadesini istemişti.

 ERDOĞAN: İKİ ÜLKE ÜYE OLMADI

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 1 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Finlandiya ve İsveç’e uyarılarda bulunarak şöyle konuştu: “Üyelik için başvuran ülkelerin şartlarımızı kabul etmeleri ve bunu yazılı taahhüde bağlamaları ilk adımdır ve son iki ülke üye olmamıştır, üyelik davetine tabi olmuştur. Bunlarınki bir üyelik davetidir. Şartları yerine getirirlerse biz de üzerimize düşen görevi yaparız. Şimdi bu taahhütlerin her birinin hayata geçirildiğini görme vaktidir. Şayet bu konuda bir oyalama veya riyakarlık emaresi görürsek, en baştaki tavrımıza geri döneceğimizden kimse şüphe etmesin." Erdoğan "Bu iki ülkeden yakın zamanda bazı terör suçlularının iadesi söz konusu olabilir mi?"sorusunu “… İsveç 73 teröristi bize gönderecek. Şu anda 3-4 tane gönderdiler. Ama bunlar bizim için yeterli değil. Tabii bunları Adalet Bakanlığımız, Dışişleri Bakanlığımız, Milli İstihbarat Teşkilatımız yakın markaja alıp takibini yapacak ve 'Bu teröristleri gönderin bakalım.' diyecek. Bunların hepsi bizim taleplerimiz olarak şu anda ortada. Bunlar geldi geldi; gelmediği takdirde gereği ne ise o gereğini de biz her an kurumlarımız ve birimlerimiz vasıtasıyla yapmaya devam edeceğiz" şeklinde yanıtladı.