İthal fiyatına yerli muz!

Muzun anavatanı Mersin’in Anamur ilçesinde, 12 ay hasat var. Mesainin en yoğun olduğu dönem ise eylül ayıyla birlikte başladı. Rekoltede bu yıl bir miktar düşüş bekleniyor. Nedeni ise üreticinin başka ürünlere yönelmesi. Bir diğer etken ise iklimsel değişiklikler.

Yerli muzun kilosu marketlerde 40 liradan başlıyor, ithal muz ise 54 liradan 80 liraya kadar çıkıyor. Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, bölgede devletin tarımla ilgisi olmayan sermaye şirketlerine yüzde 60 hibeyle seralar yaptırdığını, şirketlerin bedava muz bahçeleri kurduğunu belirtti, “Üretici bölgede ürün değişikliğine gitmeye başladı. Avakado, ejder meyvesi üretimi artıyor, domates, salatalık, patlıcana dönüş var. Ama herkes kafasına göre ekiyor, dikiyor. Muz üreticisi domates ekiyor, bu sefer domatesçi zarar ediyor. Bunlar planlanmalı artık. İklimsel değişiklikler de rekoltede düşmeye neden oldu. Rekolte düşük ama fiyatlar yükselmedi.” dedi.

‘HEM ÜRETİCİ HEM TÜKETİCİ KAZIKLANIYOR’

Gümüş’ün verdiği bilgiye göre muzun üreticiden çıkışı 18 lira, maliyeti ise 20 lira, çiftçi 2 lira zarar ediyor. Depocu muzu 4.5 lira kârla 23 liraya marketlere veriyor. Gümüş, şöyle devam etti:

“Akıl almaz bir şekilde soygun var. Denetim ve kontrol mekanizması çökmüş. Üretim yapmak çok zor artık. Fiyat artışlarıyla mücadele kanserle mücadeleden daha zor. Girdi maliyetleri çok yüksek, mazot elektrik had safhada. Bölgede bir iki ithalatçı firma var. Marketlerin muz tedarik işlerini yapıyor. Bu adamlar ithal ettiği firmaların kutularının içine yerli muzu koyuyorlar, üreticiden 18 liraya depocudan 23 liraya aldıkları muzu marketlerde 54 lirayla 80 lira arasında satıyorlar. Hem ithali satıyorlar hem de yerli muzu. Hem üreticiyi hem de tüketiciyi kazıklıyorlar. Tüketicinin de üreticinin de hırsızları bunlar. Burada parayı tüccar değil marketler kazanıyor. Yazıktır günahtır.”

‘DESTEKLER ŞİRKETLERE VERİLİYOR’

Sadece Anamur’da 350-400 bin ton muz üretimi var, ilçede üretimin yüzde 95’ini ise küçük üretici yapıyor. Anamur, Bozyazı, Gazipaşa, Alanya dışında Manavgat ve Çukurova’da üretimi daha çok büyük şirketler yapıyor. Sermaye şirketlerinin küçük aile işletmelerini yok ettiğini belirten Gümüş, “Üreticiye değil bu şirketlere destekler veriliyor. Hayvancılık yapmak istiyor bir adam, 300 dönüm arazisi varsa devlet para veriyor destek veriyor. Adam işi yapamayınca kâr edemeyince kapatıyor işletmesini. Bunlar hep ülkeye zarar.” diye konuştu.

Ahmet Şeref Gümüş’ün eleştirdiği bir başka konu da marketlerdeki promosyonlar. Gümüş şöyle konuştu:

“Dünyada böyle bir ticaret yok. A marketi 13 liraya satıyor, küçük esnaf perişan oluyor. Burada amaç vatandaş ucuz yesin değil, fiyatları üreticide düşürmek. Üreticiyi bitirmek için. Küçük esnafı da yok edecekler, manavlar kalmadı artık. Her yerde büyük marketler. Satış, sermaye şirketlerinin elinde. Üretim de sermaye şirketlerine geçiyor artık. Hem küçük esnaf hem de küçük üretici bitiyor. Ama küçük üretici biterse tarım da biter.

Üretici kaça satacağını bilsin tüketici de kaça yiyeceğini bilsin. Böyle bir sistem kurulmalı. Tarım bir ülkenin kırmızı çizgisi. Tarım bir ülkenin milli meselesi. Tarım biterse ülke biter. Ne iktidar ne de muhalefet bu konuyla doğru ilgilenmiyor.”