‘Gıda dünyada düşerken Türkiye’de artışın izahı yok’

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Oda’nın ocak ayı meclis toplantısında gıda ve kira enflasyonunu değerlendirdi. Taze meyve sebze fiyatları ile hizmet enflasyonundaki yıllık artışların manşet enflasyonun oldukça üzerinde olduğunu anımsatan Avdagiç, dünyada gıda fiyatları düşerken Türkiye’de yüzde 70 oranında armasının izahı olmadığını belirtti.

HİZMETTEKİ ARTIŞ YÜZDE 66

2025’in enflasyon ile mücadelenin kazanıldığı bir sene olması dileğinde bulunan Avdagiç, “Ancak iki önemli konu var. Taze meyve-sebze fiyatları aralıkta yüzde 1,65 düşmesine rağmen yıllık fiyat artışının yüzde 70'e dayanması dikkat çekicidir. Aynı şekilde, kira artışının önemli bir etken olduğu hizmet enflasyonunda yıllık artış oranı yüzde 66 ile manşet enflasyonun oldukça üzerinde gerçekleşti.” değerlendirmesini yaptı.

Avdagiç, Türkiye'nin bir an önce tarımsal üretimi artırmak ve gıdada sürdürülebilir fiyat istikrarını tesis etmek zorunda olduğunun altını çizerek, “Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre, 2024 yılında dünya gıda fiyatları yüzde 2 düşerken, Türkiye'nin gıda enflasyonunun yüzde 70'lerde kalmasının, geçerli bir izahı olamayacağını düşünüyoruz.” açıklamasını yaptı.

KREDİ KOŞULLARINDA İYİLEŞTİRME TALEBİ

İTO Başkanı Avdagiç, enflasyonla mücadelede önemli gördükleri bir diğer konunun ise kredi piyasasına yönelik "makro ihtiyati kısıtlamaların" gözden geçirilmesi olduğunu vurgulayarak, şu ifadelere kullandı:

“Yüksek kredi maliyetlerinin enflasyonist etkisi dikkate alınarak selektif bazda yeniden gözden geçirilmesinin bu süreçte önemli bir işlev göreceğine inanıyoruz. Merkez Bankasının bu kapsamda KOBİ'ler için aylık kredi artış hızına ilişkin limitini yukarı çekmesini olumlu bir adım olarak değerlendiriyoruz. Kredi koşullarının daha da iyileştirilmesine yönelik olarak, özellikle üretim, yatırım ve ihracata sağlanacak kredilerin ticari krediler içinde ayrı bir kategoride değerlendirilmesini ve maliyetlerini aşağı çekecek düzenlemelere tabi tutulmasının gereklilik olduğunu da belirtmek isteriz.”

Şekib Avdagiç, teknolojinin rekabette neredeyse tek belirleyici faktör haline geldiğini belirterek, hem teknoloji üretiminin hem de teknoloji sahipliğinin giderek daha dar kesimde yoğunlaştığını anlattı.

Avdagiç, “Teknolojide geri kalan alanlarda oluşan katma değer açığı, üretimde artış yerine teknolojiyi satın alabilmek için birim fiyatların artmasına yol açıyor. Bu da kalıcı enflasyonist bir faktöre dönüşüyor. Dünyada son birkaç yılda enflasyonda görülen katılığın önemli nedenlerinden birinin, bu süreçten kaynaklandığına dair güçlü işaretler var. Özetle teknolojiyi satın alabilmek için daha fazla mal üretmek yerine, birim fiyatlarda artış yoluna gidiliyor, bu da enflasyona ilave enflasyon baskısı yaratıyor.” yorumunu yaptı.

İSTANBUL ENFLASYONU FARKLI ÖLÇÜLECEK

İTO Başkanı Avdagiç, meclis konuşmasında İstanbul Ticaret Odası'nın uzun yıllardır hazırladığı ve kamuoyuna sunduğu İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi'nin 1 Şubat itibarıyla yeni bir muhteviyatla yayımlanmaya başlanacağını açıkladı.

Avdagiç, 1995 ve 1985 bazlı Ücretliler Geçinme İndekslerinin, değişen tüketim alışkanlıkları ve vatandaşların hayatına giren yeni hizmet ve ürünleri temsilinde güncelleme gerekliliği nedeniyle yenilenmesine karar verildiğini belirtti.

Şekib Avdagiç, bu kapsamda alanında uzman akademisyenlerin oluşturduğu bilim kurulunun çalışmalarını İTO'nun ilgili müdürlüğü ve Nielsen IQ Türkiye'nin yürüttüğünü bildirdi.

Hane halkı tüketim araştırmasında aylık 350 hanenin takip edildiğini ve araştırmaya toplamda 2 bin 400 hanenin katıldığını anlatan Avdagiç, “Araştırma sonucu, mevcut sepetimizdeki 8 olan ana harcama grup sayımızı 12'ye, 242 olan madde sayımızı 493'e ve 15 bin 275 olan fiyat toplama sayımızı ise kadromuzu genişleterek 24 bin 500 adede çıkarmış bulunmaktayız.” bilgisini verdi. n AA