Ormana girene yaptırım uygulanmalı

Orman Genel Müdürlüğü (OGM) ekipleri, hava şartlarının da etkisiyle ülke genelinde birbiri ardına başlayan orman yangınlarını havadan ve karadan müdahalelerle söndürmeye çalışıyor. Tarım ve Orman Bakanlığının verdiği bilgiye göre iki gün içinde 70 yangın kontrol altına alındı. Bakanı İbrahim Yumaklı, İzmir’in Karşıyaka ilçesinde çıkan yangının sebebinin piknik ateşi olduğunu söyledi.

Bakan Yumaklı İzmir Karşıyaka’daki yangına sebep olan 3 kişinin arandığını, İzmir Ödemiş'te 2, Bolu'da ise 4 kişinin orman yangınlarıyla ilgili gözaltına alındığını açıkladı. Yangınların 70’inin kontrol altına alındığını ve 5 aktif yangının devam ettiğini belirtti. Yamanlar Dağı'nda başlayan ve rüzgarın etkisiyle yayılan orman yangını söndürme çalışmaları devam ediyor. Bakan Yumaklı’nın verdiği bilgiye göre yangın, bir vadinin içerisine sıkıştı, uçak ve helikopterlerle yapılan müdahaleyle söndürülmesi bekleniyor.

1 Haziranda İzmir Valiliği şehirdeki ormanlara girişi yasaklamıştı. Ancak 3 kişi aynı zamanda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne bağlı olan Yamanlar Tabiat Parkı tarafında piknik yaptı ve büyük bir yangına sebep oldu. Ormana giriş yasaklarını değerlendiren İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay, orman yasaklarında yeterince denetleme olmadığını söyledi.

DENETİM EKSİKLİĞİ VAR

Prof. Dr. Tolunay şöyle konuştu:

“Sadece milli park olması bir detay değil, uzun yıllardır bu yıl da dahil olmak üzere özellikle Ege Bölgesi gibi yangın riski yüksek olan bölgelerde valilikler tarafından ormana giriş yasağı konulur. Bu yasaklara rağmen insanların rahatça ormana girebilmesi bu yasakların uygulanmadığı anlamına geliyor. Öncelikli olarak bir yaptırım kararınız varsa bir yasak konuluyorsa mutlaka bunun denetimlerinin yapılması gerekir.

"Özellikle de riskli dönemlerde 6-7 ay sürecin tamamında olmasa bile en azından İzmir'de olduğu gibi yangın tehlikesinin çok yüksek olduğu dönemlerde Orman Genel Müdürlüğü personeli onlar yetmezse jandarma o da yetmezse emniyet gibi kolluk kuvvetleri ile birlikte ormanların denetlenmesi gerekir. Aksi halde alınan kararlar maalesef kağıt üstünde kalıyor. Bu da Türkiye'de denetim eksikliğinin olduğunun bir göstergesi.”

‘YAPTIRIM CEZASI YOK’

“Ormana girişlerde bir yaptırım cezası yok. Giriş yasağı var ama gireni de görürlerse sadece ormandan çıkmaları gerektiği söyleniyor. Yapılan denetimlerde, ‘piknik yapmak yasaktır’ denilir ya da izin verilen alanlarda piknik yapılabileceği söylenir. Ama izin verilen yerlerde de piknik yapmamak lazım. Bizim artık özellikle yaz aylarında orman alanında ateşli piknikten mangal yapmaktan kesinlikle vazgeçmemiz gerekir. Her vatandaşımızın küçük bir ateşli mangalla binlerce hektarı yakabileceğimizi öğrenmesi gerekiyor.”

‘YANGINLAR YERDEN MÜDAHALE İLE SÖNDÜRÜLÜR’

Orman yangınlarında özellik insan kuvvetinin önemli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tolunay, şu ifadeleri kaydetti:

“Şimdi Türkiye'nin geçen yıl ve bu yıl yüzden fazla hava aracı var orman yangınlarına müdahale için. Bu yıl 125 helikopter ve 26 uçak ile yangınlarla mücadele ediyoruz. Sayı çok yüksek. Bunlara ek olarak gerekirse OGM, Jandarma Genel Komutanlığından ve Emniyet Genel Müdürlüğünden helikopter de talep edebiliyor, kolluk kuvvetleri de helikopterle destek verebiliyor. Ama sorun şurada, evet hava gücü son derece önemli ama uçak ve helikopterler yangın ilk çıktığı anda çok etkilidir. Yangının söndürülmesine katkı sağlar.

İzmir'deki gibi yangın büyüdükten sonra uçak ve helikopterler yangının söndürülmesinden ziyade yangının büyümesinin engellenmesi için bulundu. Bu sırada yer ekiplerinin orman, yerden orman yangını söndürmesi için çalışma yapmasına fırsat yaratırlar. Bütün orman yangınları mutlaka yerden müdahaleyle söndürülür. İster küçük olsun ister büyük olsun.”

ORMAN İŞÇİSİ İSTİHDAMI ŞART

“Orman yangın işçileri, yangınla mücadelede son derece önemli bir konumdalar. 2021 yılındaki o büyük yangınlarda çok ciddi bir eksiğimiz vardı. 2021 yılı yangınlarından sonra yaklaşık 5 bine yakın personel alındı. Sayı biraz arttı ama hala çok eksik. Özellikle yangınlar birkaç güne uzadığı zaman personel ciddi olarak yetersiz kalıyor.

"Çünkü orman yangınları iki gün, üç gün, dört gün sürdüğü zaman o yangın işçisi yoruluyor. Dağ, taşlık alandasınız. Tırmanmanız, inmeniz, hortumu sermeniz gerekir. Ciddi emek gerektiren işlerdir. Bu iş uzadıkça yorulursunuz. Karar alma yetileri zayıflar. Yangınlar tamamen insanların bu yorgunluğu nedeniyle büyüyebilir.

“Bu nedenle özellikle büyük yangınlarda vardiyalı sistemle çalışmaları gerekli. 12 saat bir ekip, 12 saat bir ekip olacak gibi düşünülmesi gerekiyor. Her bir arazözde minimum 6 işçi bulunması gerekirken bu sayı ortalama 3-4 işçi kadar. Bu sebeple orman işçisi sayısının artması gerekir.”

SOSYAL MEDYAYA KANMAYIN

Prof. Dr. Tolunay, Aydınlık aracılığıyla vatandaşı şöyle uyardı:

“İzmir yangını devam ediyor. Diğer bölgelerde yangınlar devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda da yine orman yangını olacak. Sosyal medya üzerinden bazen yaratıcı yıkıcı haberler yayınlanabiliyor. İnsanlarımızın, vatandaşlarımızın mutlaka ve mutlaka doğru bilgiye yaklaşması gerekiyor. Bu sırada ‘ormanları terörist örgütler yakıyor, yok imara açılmak için yakılıyor’ gibi söylentiler çok çıkıyor. Bunlar büyük çoğunlukla doğru bilgiler değil. Biz insanlar bilerek veya bilmeyerek, kazayla yangın çıkartabiliyoruz.

"O yüzden sayın bakanın da dediği gibi dışarıda çakmak bile çakmamamız gereken bir dönemden geçiyoruz. En az bir ay daha mutlaka orman içinde, ormana yakın alanlarda kıvılcım çıkartacak faaliyetlerin hepsinden uzak durulması gerekiyor. Vatandaşlar bunu yapacak ama denetimsiz hiçbir şey olmaz. Orman Genel Müdürlüğü'nün işi gücü bırakıp bütün personeliyle denetime yönelmesi, kolluk kuvvetlerinin bu denetimlere destek olması gerekiyor. Önümüzdeki özellikle 15 gün çok kritik bir dönemde geçeceğiz.”