Kâğıdın tarihi serüveni

Binlerce yıl boyunca hem bilginin muhafızı hem de aktarıcısı olarak, yerini kaybetmeden, tarih sahnesinden hiç çekilmeden, günümüzün dijitalleşen dünyasında dahi önemini koruyan bir materyal olan kâğıt.  Olaylar, aktörler ve araçlar sürekli değişirken bütün bunlara tanıklık eden, kayıt altına alınmasına imkân sağlayan, düşüncenin dostu, edebiyatın ev sahibi, tarihin taşıyıcısı ve aktarıcısı kâğıt…

 Antik çağlardan modern zamanlara yolculuğun, Nil kıyılarından Japon adalarına, seyyahların gizemli serüvenlerinden kütüphanelerin sessiz bilgeliğine, el hünerinden endüstriyel üretime, gelenekten geleceğe hep başrolünde kâğıt oldu. Kâğıt Kitabı bu uzun yolculuğun tarihsel gelişimini anlatıyor okura.

Endüstriyel kâğıt üretim serüveni, matbaa ve basım teknolojileri ile kâğıdın kullanım alanları gibi konuların üç dille ele alındığı eserde, okura dünyadan el yapımı kâğıt örneklerini deneyimleme imkanı da sunuluyor,

Ketebe Yayınları tarafından yayıma hazırlanan Kâğıt Kitabı için Rami Kütüphanesinde bir gerçekleştirildi.  Etkinlikte, Varaka Kâğıt Sanayi A.Ş. sponsorluğunda hayata geçirilen projenin tanıtımı yapıldı.

KÂĞIT, KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMLİ BİR PARÇASI

Kâğıt Kitabı’nı hazırlandığı günden bugüne takip eden yazar ve şair Ahmet Kot, yaptığı açıklamada, kâğıt konusuna kitaplar dolayısıyla ilgi duyduğunu söyledi. Konuyla, uzun yıllardır ilgilendiğini belirten Kot, Balıkesir Millet Kütüphanesinde uzun yıllardır biriktirdiği bir “kitap kültürü kitapları koleksiyonu”nu olduğunu belirtti.

Kot, projenin önemine dikkati çekerek “Kâğıt, kitap kültürünün önemli bir parçasıdır. Kâğıt olmadan kitap olmaz. dedi. Kot, şunları kaydetti: “Türkiye’de kâğıt ve kâğıdın önemiyle ilgili kitap ve yayın maalesef yok denilecek kadar az. Teknik kitaplar var, ama kâğıdın hem sosyal hem de kültürel yönü ve tarihiyle anlatıldığı eserlere büyük ihtiyaç var. Bu kitabı da ben böyle kitapların habercisi olarak görüyorum.”

GÖRSEL OLARAK KÂĞIT ÖRNEKLERİ

Kitapta kâğıdın önemi ve tarihi konusunda genel bilgilendirmeye yer verildiğini ifade eden Kot; “Çok daha önemli tarafı, metin ve bilgi olarak verdiklerinden çok, görsel olarak kâğıt örneklerinin dokunduğunuzda hissedeceğiniz şekilde kitabın içerisinde yapıştırılarak verilmiş olması” diye konuştu.

Eseri bir ilk işaret fişeği olarak değerlendirdiğini aktaran Kot, “Araştırmacıların bundan sonra bunun devamı olarak kâğıt tarihi, kâğıdın kültürü konusunda çalışmaları lazım, asıl onları bekliyoruz” ifadesini kullandı.

FARKLI ÜLKELERDEN EL YAPIMI KÂĞITLAR

Simurg Studio yöneticisi Mustafa Yaman ise farklı alanlarda hayata geçirdikleri projelere değinerek, eserin talep üzerine ürettikleri özel prodüksiyon kitaplar arasında yer aldığını söyledi.

Kuruluşundan bugüne Ketebe Yayınları ile yol arkadaşlığı yaptıklarını dile getiren Yaman, “Varaka Kâğıt, bu kitap için yayınevine özel bir talepte bulundu. Proje bize geldiğinde metni, içeriği aldık ve bu bize bir izlek oluşturdu. Sonrasında nelerle destekleyebiliriz diye konuştuk” dedi.

Tipografi, kâğıt, içerik ve kutu gibi pek çok unsurun üzerinde özenle çalıştıklarına işaret eden Yaman, “Biz kitabı biraz daha sergi kitap gibi konumlandırıyoruz. Okuyucuyu şaşırtmak için özel olarak farklı ülkelerden el yapımı Kâğıtlar koyduk. Bu Kâğıtların biri Türkiye’de bir atölyede el yapımı olarak üretilmiş. Ayrıca Nepal, Japonya, Mısır, Güney Kore’de üretilmiş farklı Kâğıtlar da var kitabın içerisinde.” değerlendirmesinde bulundu.

Kitabın hazırlanma sürecinin yaklaşık 8 ay sürdüğünü belirten Yaman, “Eser okuyucuya güzel bir deneyim ve Kâğıtla ilgili bir farkındalık sunuyor” şeklinde konuştu.

Yaman, günlük hayatta farklı bir algılanışı olsa da aslında kâğıdın bundan çok daha fazlası olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Kâğıt, aslında bir iletişim mecrası çünkü birtakım işaretler üzerinde tezahür ediyor ve bu bilgiyi oluşturuyor, bilgi de Kâğıt vasıtasıyla yayılıyor. Tarihi sürece rağmen kâğıt hala aynı işleve haiz fakat bu süreçler çok fazla standardizasyondan geçtiği için kâğıdın ne olduğuyla alakalı çok fazla bir bilincimiz yok. Umuyoruz ki, bu proje bizim jenerasyonumuzdan sonraki nesillere ilham olur ve bizim de dünyayla rekabet eden kâğıt markalarımız oluşur.”

ÜÇ DİLDE YAYIMLANDI

Türkçe, İngilizce ve Arapça olarak üç dilde yayımlanan ve özel kutusunda sunulan Kâğıt Kitabı, kağıdın bulunmasından bugüne kadar uzanan binlerce yıllık serüvene ışık tutuyor. Kâğıdın “insanlık serüveninin taşıyıcısı” olarak değerlendirildiği eserde, Nil kıyılarından Japon adalarına, seyyahların serüvenlerinden kütüphanelerin bilgeliğine, el hünerinden endüstriyel üretime, gelenekten geleceğe hikayesi okuyucunun beğenisine sunuluyor.

Varaka Kâğıt Sanayi A.Ş. sponsorluğunda yayıma hazırlanan ve Ketebe Yayınları’ndan çıkan kitap, okuru insanlık tarihine “Kâğıt” odağında bakmaya davet ediyor.

Kâğıdın dijitalleşen dünyada da halen önemini koruduğuna dikkatin çekildiği eserde, endüstriyel Kâğıt üretiminin binlerce yıllık serüveni, matbaa ve basım teknolojilerindeki baş döndürücü değişim ve kağıdın kullanım alanlarındaki artış gibi konular işleniyor.

Okura dünyadan el yapımı Kâğıt örneklerini deneyimleme imkânı da sunulan kitapta, “Kağıdın Bulunuşu ve Asya’da Yayılışı”, “Avrupa’da Kâğıt Üretiminin Gelişimi”, “Matbaanın Bulunuşu ve Yayılışı”, “Kâğıt Üretiminin Makineleşmesi”, “Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Kâğıt Üretimi”, “Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Kâğıt Üretimi” başlıklı bölümler yer alıyor.