Kaynak için öneri: İmar rantı ve spekülatif kazançlar vergilendirilmeli

KÜBAK Başkanı Prof. Dr. Kemal Üçüncü ve KÜBAK Ekonomi Başdanışmanı Teoman Alpaslan tarafından kaleme alınan yazıda, “Sağlıklı ve makul fiyatlı gıdaya erişim temel bir insan hakkıdır. Arabamız eski olsa da olur. Yeterli ve sağlıklı gıdaya erişim tercih ve keyfiyet değil mecburiyettir. Açları doyurup çıplakları donatmak Bilge Kağan’dan bize miras bir sosyal politikadır. Kimse yatağa aç girmeyecek.” denildi.

VERGİSİZ MAZOT VE GÜBRE

Çözüm yollarını anlatan Prof. Dr. Üçüncü, “Çözümümüz vardır: Türkiye’nin tarımsal üretimde temel girdisi olan mazot yaklaşık 1.5 milyar litre maliyeti 1.5 milyar dolar. Toplam (sıvı ve organik gübre dahil) gübre tüketimi 5.5 milyon ton olup, yaklaşık tutarı 2 milyar dolar. Toplamda mazot ve gübrenin 3.5 milyar dolar yıllık maliyeti var. Mazot ve gübreden alınan tüm vergileri kaldırıp, çiftçiye vergisiz mazot ve gübre vereceğiz. Çünkü, üretim maliyeti yükseldikçe, üretim düşmekte ve ithalat başlamaktadır. Bu kısır döngünün kırılması için 'çiftçiye vergisiz mazot ve gübre' vermek zorundayız. (Sadece 2022’nin 11 ayında bitkisel ham yağ ve tohum için 5.1 milyar dolarlık ithalat yapıldığını ayrıca belirtelim.)” bilgilerini aktardı.

KAMU AÇIĞI BÖYLE FİNANSE EDİLEBİLİR

Kaynağın kent imar rantlarının vergilerinden geleceğini ve yıllık 50 milyar dolarlık bir kaynak elde edileceğini söyleyen Prof. Dr. Üçüncü, şunları aktardı: “İmar rantının vergilendirilmesi, kat karşılığı sözleşmelerden ve imar değişikliği sebebiyle oluşan değer artışından sabit yüzde 20 vergi alındığı takdirde yıllık yaklaşık 50 milyar dolar kaynak yaratılmaktadır. Borsa gelirlerinden yüzde 15 sabit oranlı vergi alınsa, tüm kamu açıkları finanse ediliyor. 2022’de borsa ortalama olarak 230 gün açık kalıp, günde ortalama 63 milyar TL işlem yaparak yılda 14 trilyon 490 milyar TL ciro yaptı. BIST endeksi ise 2022’de yüzde 196 arttığına göre ortalama kazanç yüzde 196’dır. Biz bunu (zarar edip dip yapan hisseleri dikkate alarak) muhafazakar bir bakışla yüzde 125 olarak kabul edelim ve toplam kazancı hesaplayalım. Buna göre Borsa’da 2022’de ortalama olarak yüzde 125 ‘spekülatif’ kazanç üzerinden yıllık işlem hacmi yüzde 125 kazanca göre 7.6 trilyon TL olur. Bu kazançtan yüzde 15 sabit oranlı ‘spekülatif kazanç vergisi’ alınmış olsaydı, 1 trilyon 153 milyar TL vergi kazancı olmuş olacaktı. Bunun ‘dolar karşılığı’ ise an itibarıyla 57 milyar 675 milyon dolardır. Bu vergi, ‘SGK ve Aile Bakanlığı’ sosyal yardım açıklarını [1 trilyon TL’den (50 milyar dolardan) fazladır] kapatıyor ve üste tarımsal destek için gerekli kaynak fazlasıyla kalıyor. Eskişehir Beylikova Nadir Elementler alanı 2 yılda Solvent ilkel yöntemiyle değil çağdaş bilimsel teknolojiyle üretime açılacak ve yıllık 50 bin ton üretimle 10 milyar dolar gelir elde edilmesi mümkün olacaktır.”