Kazakistan karıştı
Kazakistan cumhurbaşkanı, akaryakıt zammı protestolarının şiddete dönüşmesinin ardından ülkenin bazı bölgelerinde iki haftalık olağanüstü hâl ilan etti.
Ülkenin çeşitli bölgelerinde kitlesel eylemler meydana geldi. Kazakistan’ın en büyük şehri Almatı’da polis, araçların ateşe verilmesinin ardından kalabalığı engellemek için göz yaşartıcı gaz kullandı. Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev tarafından çarşamba günü yayınlanan bir kararname ile hükümetin istifasını kabul etti. Ayrıca ülkenin başbakan yardımcısı Alikan Smailov’u geçici olarak yeni başbakan olarak atadı.
Akaryakıt fiyatlarının iki katına çıkmasının ardından 2 Ocak’ta protestocularla polis arasında sert çatışmaların yaşandığı bir petrol merkezi olan Zhanaozen kasabasında binlerce kişinin katıldığı eylemler patlak verdi. Gösteriler, eyalet merkezi Aktau ve Kazakistan’ın en büyük petrol üreticisi Tengizchevroil’in taşeronlarının kullandığı bir işçi lojmanı da dâhil olmak üzere çevredeki Mangistau eyaleti ve Batı Kazakistan’ın diğer bölgelerine yayıldı.
DİYALOG ÇAĞRISI
Tokayev, salı günü görüntülü yayınladığı bir mesajda, protestocular tarafından devlet dairelerine yapılan saldırıların “kesinlikle yasa dışı” olduğunu söyledi. Almatı ve batıdaki Mangistau eyaletinde acil durum ilan edildi. Resmi belgelere göre, buradaki acil durum önlemleri, gece sokağa çıkma yasağı ve toplu toplantı yasağını içeriyor. Tokayev, “Kolluk kuvvetlerine kamu düzeninin ihlal edilmemesi talimatı verildi. Göstericiler diyaloga girmek için sorumluluk ve isteklilik göstermeli.” ifadelerini kullandı. Salı gecesi Almatı’da yaklaşık bin protestocu toplandı. AFP haber ajansı, çatışmalarda çevik kuvvet polislerinin yaralandığını bildirdi. Ayrıca ülke genelinde internet kesintileri olduğu bildirildi. Cumhurbaşkanı Tokayev salı günü geç saatlerde, yetkililerin “ülkede istikrarı sağlamak için” yakıt için daha düşük fiyatları geri getireceğini açıkladı.
TOKAYEV, BAKANLIĞI VE HÜKÜMETİ SORUMLU TUTTU
Kazakistan Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekoğlu konuyla ilgili Tokayev’in açıklamalarını Twitter hesabında paylaştı. Saparbekoğlu, Cumhurbaşkanı Tokayev’in ülkedeki protestoların oluşmasında sorumlu olanların altını çizdiğini belirtti. Büyükelçi, Tokayev’in “Akaryakıt fiyatlarına zam yapılmasına karşı protestoların oluşmasına yol veren Hükümet ve özellikle Enerji Bakanlığı, KazMunayGaz, Kazak Gaz birinci derecede suçludur.” ifadelerini paylaştı.
Mangistau ilindeki gaz işleme tesisi müdürünün gözaltına alındığını da aktaran büyükelçi, Mali İzleme Ajansı işletme tesisi idaresinin gaz fiyatına temelsiz zam getirdiği ile ilgili açıklama yapıldığını ve olayla ilgili ön soruşturma yürütüldüğünü belirtti.
Büyükelçi, Cumhurbaşkanı Tokayev’in, Almatı şehri ve Mangistau bölgesinde olağanüstü hâl ilan edildikten sonra durumun kademeli olarak iyileşeceğini kaydettiğini söyledi. Ayrıca büyükelçi Tokayev’in, durumu istikrara kavuşturmak için gerekli talimatlar verildiğini ve bu durumda temel sorumluluğun görevlerini kusursuz bir şekilde yerine getiren İçişleri Bakanlığı, Özel Harekât Kuvvetleri ve Ulusal Muhafızlarda olduğunu ifade ettiğini kaydetti.