Kentsel dönüşümün yol haritası belirlendi

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 15-27 Eylül tarihleri arasında İstanbul'da yapılan Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şûrası’nın Sonuç Bildirgesi Bakan Mehmet Özhaseki tarafından Ankara'da düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna açıklandı. Şûrası’nın sonuç bildirgesi, kentsel dönüşüm seferberliğinin 11’inci yıldönümü olan 5 Ekim’de kamuoyuna ilan edildi. Bakan Özhaseki, kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracaklarını ve dönüşümün önündeki engelleri kaldıracaklarını belirtti.

Sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve deprem bilimcilerden 110 kişinin katılarak, uzun müzakereler ve tartışmalar sonucu sonuç bildirgesininin çıktığını belirten Özhaseki, 6 Şubat depreminde ne durumda olunduğunu ve yol haritasıyla ilgili de bilgiler verdi.

'ÇARE: KENTSEL DÖNÜŞÜM'

Şûra'nın sonuçlarını açıklayan Bakan Özhaseki, "Türkiye bir deprem ülkesi. Bunun da tek çaresi kentsel dönüşüm." diyerek şu verileri paylaştı:

"Topraklarımızın yüzde 66’sı, nüfusumuzun ise yüzde 71’i 1. ve 2. dereceden deprem riski altında. Son yüzyılda sadece anakaramızda 60'ın üzerinde deprem yaşadık. Deprem sebebiyle son 100 yılda 130 bin canımızı yitirdik. Ders çıkarıp, tedbirimizi almak zorundayız.

'Türkiye’nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm' hamlesiyle hedefimiz, ülkemizdeki tüm sağlıksız yapı stoğunu temizlemektir.

Türkiye genelinde yaklaşık 31 milyon konut ve 5 milyon ticari alandan oluşan toplam 36 milyon bağımsız bölüm var.

• Türkiye genelinde yaklaşık 6 milyon bağımsız bölüm risk altında.

• 2 milyon bağımsız bölümün acil dönüşmesi gerekiyor.

• 2012’den bugüne kentsel dönüşüm projeleriyle 2 milyon 200 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık.

• Şu anda Türkiye genelinde yaklaşık 400 bin bağımsız bölümün dönüşüm süreci devam ediyor.

• Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında Bakanlığımızca 480 milyar TL değerinde kaynak sağlandı.

81 ilimizde afetlere hazırlık noktasında çalışmalarımızı sürdürürken, İstanbul depreme hazırlık noktasında odak noktamızı oluşturuyor.

İSTANBUL VERİLERİ

İstanbul’da 6 milyon konut ve 1.5 milyon ticari alandan oluşan toplam 7.5 milyon bağımsız bölüm var. 1,5 milyon bağımsız bölüm risk altında. 600 bin bağımsız bölümün acil dönüşmesi gerekiyor. 2012’den bugüne kentsel dönüşüm projeleriyle 800 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık.

İstanbul’da 170 bin 941 bağımsız bölümün dönüşüm süreci ise devam ediyor.

2012’den bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleri kapsamında İstanbul’da 127 milyar 926 milyon TL değerinde yatırım gerçekleştirdik.

Kentte acil dönüşmesi gereken 600 bin konut başta olmak üzere riskli 1,5 milyon bağımsız bölümü 5 yıl içerisinde dönüştürüp afetlere karşı dirençli hale getireceğiz.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE 5 ANA MADDE

Deprem Yasası çıkaracaklarını, bir taslak çıkardıklarını ve komisyonlarında görüşmeye başladıkları bilgisini paylaşan Bakan Özhaseki, devamında şu açıklamalarda bulundu:

Üç gün boyunca 110 uzman ismin derin müzakere ve münazaralarından çıkan ve Türkiye’nin beka meselesi olan kentsel dönüşümde uygulanması istenen 5 ana madde şu şekildedir:

1- İstanbul özelinde kentsel dönüşüm salt çoğunluğa göre yani yüzde 50+1 olarak yapmalıdır.
Çünkü; Türkiye’nin kalbi olan İstanbul’da 6 milyon konut ve 1.5 milyon ticari alandan oluşan 7.5 milyon bağımsız bölüm var. Bunlarında 1.5 milyonu risk taşırken 600 bini acilen dönüştürülmelidir.

Sahada görülen itiraz ve sorunlara bakıldığında kentsel dönüşüm sürecinde kat maliklerinde aranan 2/3 çoğunluk formülünün revize edilmesi gerektiğinin elzem olduğu görülmüştür. Şûra’mızın önerisi ise %50+1’dir. Şura'da alınan en önemli kararlardan biri bu.

2- Yine İstanbul özelinde saklı kalmak kaydıyla inşaat ruhsatı %50+1 ile alınabilmelidir.

3-Dönüşüm sürecini hızlandırmak amacıyla tebligatlar; yapıların kapılarına asılmalı, E-devlet üzerinden bildirilmeli ve muhtarlıklarda ilan edilmelidir.

Çünkü; planlanan dönüşüm süreçleri hak sahiplerinin “Bilgim yoktu” gibi bahaneleriyle aksamaktadır.

4- İstanbul’da Yarısı Bizden Kampanyasının açıklanabilmesi için mali yardım hükmü kanuna eklenmelidir. Seçim öncesinde açıklanan Yarısı Bizden Kampanyası milletimizden büyük teveccüh gördü.

5- Yıkılan riskli yapıların arsa haline gelmesinden sonra ortaklığın giderilmesi için dava açılabilecek. Sahada gördüğümüz bir sorun da riskli yapıların depremden önce yıkılmasından sonra çıkan ortaklık davalarıdır.

KENTSEL DÖNÜŞÜM DAVALARINA ÖZEL MAHKEME

Yine bunlarla beraber Şûra önerileri arasında;

• Kentsel dönüşümdeki anlaşmazlıkları çözmek için arabuluculuk sisteminin devreye alınması,

• Sadece kentsel dönüşüm davalarına bakan İhtisas Mahkemelerinin kurulması,

• Gerek afetlere karşı dirençliliği gerekse de hızlı ve güvenli inşası sebebiyle afet bölgesinde başta köy evlerinde kullanılmak üzere çelikten yapılar yaygınlaştırılmalıdır,

• Kamuoyu; basın ve medya yoluyla afete hazırlık anlamında güçlü bir şekilde bilgilendirilmeli, düzenlenecek programlar ve eğitimlerle farkındalık oluşturulmalıdır.

Yerinde dönüşüm için 215 bin vatandaşın Bakanlığa başvurduğunu söyleyen Özhaseki, zeminde bir sıkıntı yoksa, TOKİ'nin kontrolünde vatandaşların evlerini kendileri yapabileceğini belirtti.

Deprem bölgesinde yıkıntı ve harfiyatların yüzde 50'si bitirildiğini ifade eden Özhaseki, "200 bin ihaleden 41 bin konut Kasım ya da Aralık ayında teslim edilecek. 5 bin köy evi de aynı şekilde teslim edilecek." dedi.
Binlerce hazine arazisini vatandaşın hizmetine sunmak için satışa çıkaracaklarını söyleyen Bakan, böylelikle hem kentsel dönüşüme kaynak sağlamış olacaklarını hem de vatandaşa arsa kaynağı yaratacaklarının da bilgisini verdi.