Kıbrıs’ta stratejik ‘dönüm noktası’
ABD Kongresi, ilk kez Güney Kıbrıs’ı askeri eğitim programlarına dahil ederek Rumların çok taraflı tatbikatlara katılmasının önünü açtı. Rum Yönetimi, ABD'nin kararını ‘stratejik dönüm noktası’ olarak tanımladı
ABD Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA)'nda dün yapılan değişiklikle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, ilk kez Pentagon’un Doğu Avrupa'ya yönelik askeri eğitim programlarına katılmaya uygun ülkeler listesine dahil edilmiş oldu.
Değişiklik uyarınca Rum Milli Muhafız Ordusu, 2027 yılına kadar çok taraflı tatbikatlara katılabilecek ve Güney Kıbrıs'ın diğer Doğu Avrupa ülkeleriyle birlikte ABD liderliğindeki askeri eğitim tatbikatlarında yer almasına olanak sağlanacak.
1233 sayılı karar, askeri eğitim programlarıyla ilgili 2016 tarihli yasaya iki önemli değişiklik getirerek, ABD Ordusu’yla ortak tatbikatlar sırasında Doğu Avrupa ülkelerindeki güvenlik güçlerinin eğitim süresini 2026'dan 2027'ye uzatıyor.
‘TEK DEVLET OLACAK’
Hükümet Sözcüsü Konstantinos Letymbiotis, sosyal medya platformu X'ten yaptığı açıklamada, kararı “stratejik bir dönüm noktası” olarak nitelendirerek bunun “ABD'nin Kıbrıs Cumhuriyeti'ne verdiği artan jeopolitik ve askeri önemin altını çizdiğini” söyledi.
Letymbiotis, “Kıbrıs, Doğu Avrupa ülkeleriyle birlikte ABD himayesindeki çok taraflı askeri eğitim programlarına katılım kriterlerini karşılayan devletler listesine dahil edilmesiyle, bu ülkeler listesine katılan NATO ve Barış İçin Ortaklık (CPE) programında yer almayan tek devlet olacak.” dedi.
Karar, Güney Kıbrıs ve ABD'nin eylül ayında ikili bir savunma işbirliği yol haritası imzalamasının ve Rum Cumhurbaşkanı Nikos Christodoulides'in ekim ayında Washington'a giderek ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinin ardından geldi.
Letymbiotis, söz konusu değişikliğin ABD’deki iki partinin de desteğiyle 2025 NDAA Yasası'nın nihai metnine dâhil edilmesinin, “Kıbrıs-ABD stratejik işbirliğinin genişletilmesi ve derinleştirilmesi bağlamının bir parçası olduğunu ve bunun şimdi yasama düzeyinde de güçlendirildiğini” söyledi.
Rum Sözcü, “Bu adım, ABD'nin Kıbrıs'ın Doğu Akdeniz'deki kritik stratejik rolünü tanıdığının altını çiziyor.” değerlendirmesinde bulundu.
53 YIL SONRA ZİYARET
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) ziyaret gerçekleştirdi. Starmer, 53 yıl sonra GKRY’ye giden ilk İngiltere Başbakanı oldu.
Reuters'ın aktardığı habere göre, İngiltere Başbakanı Starmer, GKRY Cumhurbaşkanı Nikos Hristodudilis ile Lefkoşa’da görüştü. Görüşmelerin merkezinde Kıbrıs’ta çözüm çabalarında İngiltere’nin rolü ve Orta Doğu’da yaşanan gelişmeler yer aldı.
Daha sonra İngiltere’nin Ada’daki egemen üslerinden Agrotur’a giden Starmer, burada görev yapan İngiliz askerlerine hitap etti. “Müttefiklerimizi korumak adına doğrudan hizmet verdiniz.” diyen İngiliz Başbakan’ın, “Burada yapılan işlerin bir kısmının ya da çoğunun her zaman dile getirilemeyeceğinin farkındayım. Burada yapılanlardan her zaman gurur duysak da, bunları her zaman dünyaya açıklayamıyoruz.” sözleri ise dikkat çekti. Daha önce Kıbrıs’taki İngiliz üslerinin Gazze soykırımında İsrail’e verdiği destek, tepkilere neden olmuştu.
İngiltere, Türkiye ve Yunanistan'la birlikte üç garantör ülkeden biri olarak Kıbrıs sorununda rol oynuyor.
İngiltere'nin adada hâlâ iki askeri üssü bulunuyor.
Starmer’ın görüşmesi Kuzey Kıbrıs’ta tepki çekti. KKTC Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
KKTC’DEN TEPKİ
“Garantör güçlerden biri olarak İngiltere'nin iki tarafa eşit muamele etme yükümlülüğü bulunmaktadır. Kıbrıs'ta iki taraf vardır ve varılacak herhangi bir çözüm, taraflar arasında diyalog, işbirliği ve anlayış gerektirmektedir. Kıbrıs Türk halkının varlığını görmezden gelmek ve taraflardan sadece biriyle görüşmek, taraflar arasında güven inşa etme çabalarını ve farklı alanlarda anlamlı bir işbirliğinin önünü açma yollarını baltalayacaktır.
Yarım asırdan fazla bir süredir Kıbrıs Türk halkı ile eşitlik temelinde güç ve refahı paylaşmayı reddeden Kıbrıs Rum tarafının, İngiltere'nin gösterdiği bu tür özel muamele ile konfor alanından çıkması daha da zor olacaktır.
Garantör güç, BM Güvenlik Konseyi'nde söz sahibi ve Kıbrıs'taki tarihi gelişmeleri ve sahadaki gerçekleri iyi bilen İngiltere'nin, Kıbrıs Türk halkının ve seçilmiş liderlerinin varlığına saygı göstererek iki taraf arasında eşitlikçi bir yaklaşım sergilemesini bekliyoruz. Kıbrıslı Rum liderin, SBA'ları (Egemen Üs Bölgeleri) temsil etme yetkisi olmadığı gibi Kıbrıslı Türkleri de temsil etme yetkisi yoktur.”