Kırım ve Donbass’ı tanıma sinyali
UKRAYNA Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya’yla müzakerelerde Kırım’ın Rus toprağı olması ile Donetsk ve Luganks Halk Cumhuriyetleri’ni tanımayı tartışmaya hazır olduklarını söyledi. Zelenskiy, Rusya’ya verilecek tavizlerle ilgili referanduma gidileceğini söyledi.
Rusya’nın Ukrayna topraklarında başlattığı özel harekât bir aylık süreyi geride bırakmak üzereyken Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’den çarpıcı bir çıkış geldi. Zelenskiy, Ukrayna’nın TRT’si olan Suspilne’de Avrupalı televizyon temsilcilerinin sorularını yanıtladı.
Zelenskiy, Rusya’yla yürüyen müzakere sürecinin temel başlıklardan Kırım ve Donbass’ın durumunu tartışmaya hazır olduklarını ve verilecek tavizler konusunda halka başvuracağını söyledi.
‘RUSYA’DAN KORKUYORLAR’
Ukrayna’nın NATO’yla ilgili hayallerinden vazgeçmesiyle ilgili soruya yanıt veren Zelenskiy şu yanıtı verdi: “Halkımın tam olarak nerede durduğumuzu, kimin dostumuz, kimin düşmanımız olduğunu anlamasını istiyorum. Bunu derken, Batı’da düşmanlarımız olduğunu söylemek istemiyorum. Yalnızca bir yanda bizim için her şeyi yapmaya hazır olanların, diğer yanda buna hazır olmayanların bulunduğunu söylüyorum. Hepsi bu. Bu yüzden, bu ya da şu tavizden bahsettiğimizde, tavizlerin bedeli bu olacaktır.”
“Güvenlikle ilgili belirli güvencelerin verilmesi gerekiyor. Yarın bize Ukrayna’yı NATO’ya alacaklarını söylemeliler. Ya da çıkıp demeliler ki sizi almayacağız. Gerçekte olan ve kendilerinin de anladığı şey şu: Rusya’yla savaşa girmek istemedikleri için bizi almıyorlar. Cevap gayet basit. Hepimiz bunu anlıyoruz. Bizi almıyorlar çünkü Rusya’dan korkuyorlar. Hepsi bu kadar.”
‘MOSKOVA İÇİN DE KABUL EDİLEBİLİR BİR ÇÖZÜM’
Zelenskiy, ülkesinin NATO dışında bir güvenlik garantisine mecbur kaldığını söyleyerek Rusya’nın da kabul edebileceği bir çözüm aradığını vurguladı: “Dolayısıyla bizim sakinleşmemiz, tamam dememiz ve başka güvenlik garantileri aramamız gerekiyor. Bu noktada güvenlik garantörü olmak isteyen NATO üyeleri var. Ne yazık ki bize yüzde 100 NATO üyeliği öneremiyorlar. Fakat sanki NATO üyesiymişiz gibi her şeyi yapmaya hazırlar. Bence bu normal bir taviz. Herkes için kabul edilebilir. Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunda ne yapacağını bilemeyen Batı için de öyle. Güvenlik garantisi arayan Ukrayna için de. NATO’nun daha fazla yayılmasını istemeyen ve Batılı ülkelerle bu yönde anlaştığını söyleyen Rusya için de.”
‘PUTİN’LE GÖRÜŞMEMDE ENDİŞELERİNİ DİNLEYECEĞİM”
Ukrayna Devlet Başkanı, “Vladimir Putin’le şimdi görüşseniz ona ne söylerdiniz?” sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Büyük laflar ve tarihsel konuşmalar olmayacaktır. Gelecekte başka riskler ortaya çıkmaması için onunla tüm sorunları her ayrıntısıyla konuşacağım. Rusya’nın kafasını kurcalayan ve kabul edilemez bulduğu her şeyi ele alacağım ve Ukrayna halkının ne düşündüğünü söyleyeceğim. Eğer bu fırsata sahip olursam ve Rusya da bunu isterse, tüm sorunları ele alabiliriz. Hepsini çözebilir miyiz? Hayır. Fakat en azından savaşı durdurmak için bir şansımız var. Bu bir çözüm bulmadan mümkün değil. Eğer bizi yok ederse, kesinlikle kendisini de yok etmiş olacaktır. Tarihe, artık yok olmuş bir ulus ve kahramanlar olarak geçmek istemiyorum. Bunu kesinlikle istemiyorum. Ukrayna halkı için böyle bir kahramanlık istemiyorum.”
‘SON KARARI BEN DEĞİL, MECLİS VE HALK VERECEK’
Zelenskiy, Kırım ve Donbass’la ilgili soruya verdiği yanıtta tam olarak şu ifadeleri kullandı: “Müzakere taraflarına şunu izah ettim: Tüm bu değişikliklerden bahsettiğiniz zaman, ki bunlar tarihi değişiklikler olabilir, biz hiçbir yere gitmeyeceğiz, biz referanduma gideceğiz. Çeşitli taviz formatlarıyla ilgili ne diyeceğimize ve yapacağımıza halk karar verecek. Bunların ne olacağı halihazırda Ukrayna ve Rusya arasında müzakere ve ortak anlayış konusu. Bu sebeple, her ne olursa olsun, eğer atacağım adımlar halkımla birlikteyse her şeyi yapmaya hazırım.”
“Rusya Devlet Başkanı’yla ilk görüşmemizde bu konuyu gündeme getirmeye hazırım. Ancak bu konuyla ilgili kararın söz konusu görüşmede verilmeyeceğinden eminim. Çünkü, tamamen dürüst olmam gerekirse, güvenlik garantisiyle ilgili mesele gündeme geldiğinde, anayasa değişikliğini ve Ukrayna yasalarının değişmesini de konuşmamız gerekecek. Ve eğer bunu konuşacaksak, bu kararı sadece Cumhurbaşkanı veremez. Bu hem Ukrayna Meclisi Rada hem de Ukrayna halkı tarafından verilecek bir karar.”
Ukrayna’da 24 Şubat’ta ilan edilen sıkıyönetim kapsamında ülke genelinde ya da yerel referandum düzenlenmesi yasak. Bir aylık süre içinde kabul edilen sıkıyönetim Ukrayna Meclisi’nde 15 Mart’ta tekrar görüşülerek 25 Nisan’a kadar uzatıldı.
KREMLİN’DEN SİNYAL: UKRAYNA EGEMEN BİR DEVLET
Zelenskiy’in açıklamalarına Rusya’dan olumlu olarak değerlendirilebilecek bir yanıt geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Ukrayna, kendi iç prosedürlerini işletecek olan egemen bir devlettir. Aynı zamanda Moskova’nın daha anlamlı olmasını istediği bir müzakere süreci yürümektedir.” dedi. Müzakere masasına getirilen somut konuların kamuya açık bir şekilde konuşulmasının sürece zarar verdiğini söyleyen Peskov, “Tam yetkili ve işinin uzmanı müzakere heyeti bu süreci anlamlı bir şekilde sürdürmeye çalışıyor.” dedi.
Bir teklif paketi oluşturulup kamuya açıklandığında referandumun söz konusu olup olmayacağı sorusuna ise “Bu, müzakere heyetlerinin ele alacağı çok boyutlu bir parametreye bağlı.” yanıtını verdi.