Kızıltepeli çiftçi TMO mağduru

Mardin’in Kızıltepe ilçesine bağlı Akdoğan Mahallesinde yaşayan çiftçiler, hasat ettikleri buğdayı, yaklaşık 1 aydır Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’ne teslim edemediklerini belirterek randevu sisteminden dert yandılar. Akdoğan depolarının tekrar açılmasını isteyen üreticiler, “Beklemekten yorulduk. Hepimizin borcu var. Ürünümüzü bir an önce satalım da işimize gücümüze bakalım. Bu sistem yürümüyor. Büyük sıkıntı çekiyoruz. Yetkililer sesimize kulak versin” dediler.

Bölgede bir yandan da ikinci ürün ekimi için hazırlıklar yapılıyor. Bu nedenle de buğdayın bir an önce satılarak paraya dönüşmesi ve hem borçların ödenmesi hem de yeni ekim için gerekli malzemenin alınması gerekiyor. Mahalledeki üreticilerle sorunlarını konuştuk. TMO’nun zamanında alım yapmaması nedeniyle sıkıntıya düştüklerini belirten üreticiler, “Bizi LİDAŞ (Tarım Ürünleri Lisanslı Depolama Şirketler Derneği)’a yönlendiriyorlar. Onlar da ürünlerimizi bu fırsattan yararlanarak ucuza almaya çalışıyor. Verdikleri fiyat maliyeti bile kurtarmıyor.” diyorlar.

Üreticiler, Kızıltepe’nin etrafında bulunan yaklaşık 100 köye hizmet veren TMO Akdoğan tesislerinin tekrar açılmasını da istiyorlar. Üreticiler, “Eskiden buraya ürünümüzü randevusuz sıraya girerek getiriyorduk. Şimdi randevulu sistem eziyete dönüştü. Randevu da alamıyoruz. Burada internet bile yeterince çalışmıyor. Ne yapacağımızı şaşırdık. Hizmet üreticinin ayağına gelsin. Bizi kapı kapı koşturmasınlar.” diye konuştular.

‘ESKİ DEPO YENİDEN AÇILSIN’

TMO Akdoğan tesisleri önünde toplanan yaklaşık 25 üretici ile görüştük. Yetkililerden acilen depo sorununa çözüm beklediklerini belirten üreticiler bu sıcakta beklemekten bunaldıklarını söylediler:

Akdoğan Mahalle Muhtarı Mahmut Sarıdağ: “50 yıllık çiftçiyim. Şu karşıda gördüğünüz TMO daha önce ajans müdürlüğü iken ekibe dönüştürüldü. Ekibe dönüştükten sonra maalesef 4-5 yıldır alım yapmıyor. Tek bahane, eleman yetersizliğini ileri sürüyorlar…

Bu sene biliyorsunuz piyasada buğday fiyatları çok düşük, geçen sene piyasada 8.5 liraya sattığımız buğdayı bu sene 7 liraya satamıyoruz. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) bizi LİDAŞ’a yönlendiriyor. O da diyor ki, Çiftçi Kayıt Sistemi ÇKS’yi bana ver; ben senden buğdayın tonunu 7 bin 100 liraya alayım, devlete 8 bin 250 liraya satayım. Bu haliyle TMO, çiftçiyi LİDAŞ’a peşkeş çekmiş oluyor. Bütün genel müdürlerle görüştük. Bölge Müdürü Abdurrahman Bey’le görüştük. Ofisimiz var, yerimiz var, her şeyimiz var, niye açmıyorsunuz, dedik. Yapay bahaneler anlatıyorlar. Koltukta oturarak böyle konuşmak kolay. Sahaya inmeden hiçbir çözüm bulunmaz.

Dünyanın en kaliteli buğdayı burada yetişiyor. Gerek makarnalık olsun gerekse ekmeklik olsun çok kalitelidir… Devletimizi de yanımızda göremiyoruz.”

‘SİSTEM İYİ ÇALIŞMIYOR’

Sistemin sağlıklı çalışmadığını belirten Muhtar Sarıdağ sözlerine şöyle devam etti: “Hasadı yaptım, evin yanında serili bıraktım. Ofis iyi fiyat verdi ama depo yok diye ürünümüzü satamıyoruz. LİDAŞ’a gidin diyor, onlar da yer yok diyor, ya da ÇKS ile birlikte almak istiyor. LİDAŞ ofis görevi görmesi gerekiyor ama yapmıyor, tüccarlık yapıyor. Bu sistem uygun bir sistem değildir, denetimden uzaktır. Çiftçiye zarar veren sistemdir. Destekleme bedelleri üzerinden de çok oyunlar oynanıyor. Mağdur hep çiftçi oluyor.

Randevu sistemi kurmuşlar, çiftçinin ne interneti var ne de başka bir şeyi… Randevu açılıyor, kendi arkadaşlarına haber veriyorlar 5 dakikada bütün randevular gidiyor. Köylü randevu alamıyor. Ürününü de satamıyor.

Burada bu ofisi tekrar açsınlar, köylü eskisi gibi gelip sıraya girsin, randevu sistemine gerek kalmadan, ürününü TMO’ya versin. Bunalan ve borcundan dolayı sıkışan üretici ürününü 7 liradan satmak zorunda kalıyor.”

‘RANDEVU ALAMIYORUZ’

Taşlıca Mahalle Muhtarı Emin Karadeniz köylerinden kimsenin randevu alamadığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Biz de hasadımızı yaptık, evin çevresine serdik, borçlar nedeniyle sıkışıklığımızı gidermek için 7 liradan tüccara bir miktar sattık. TMO’yu bekliyoruz. Bizim köyde hiç kimse randevu sistemine ulaşamıyor. Bu bölge için eski sistemi istiyoruz. Buradaki ofisi açsınlar, köylü buraya gelip sırayla ürününü teslim etsin. Elimizde daha uzun süre kalırsa bitlenir gider ürün.”

‘İNTERNET ZAYIF NASIL RANDEVU ALACAĞIZ?’

Küçükboğazlıyan Mahallesinden Ali Demirkaya: “600 dönüm alana buğday ektim. Hasadı yaptım, evin önüne serdim. Satamıyoruz bekliyoruz. Herkes traktörünü satıp borcunu ödüyor. Sistemden randevu açıyorlar, bizim haberimiz olmadan bitiyor. Çiftçi tarlada çalışıyor ne internet var ne de ulaşım var. Bir de burası Suriye sınırı iletişim çok zayıf… Randevu sistemi olmadan sıraya girerek buğdayımızı teslim etmek istiyoruz.

TMO Akdoğan tesisinin açılmasını istiyoruz. Burası köylere de yakın, masraf da azalır. Randevu sisteminde hiçbir işlem yapmadan bekleyip duruyoruz. Bu bekleyiş ne zamana kadar sürecek?”

Akdoğan Mahallesinden Selman Sarıdağ, ürününü TMO önünde teslim etmek için 25 gündür beklediğini belirtti: “Çiftçiyim, buğdayı hasat ettim. 25 gündür burada bekliyor, randevu almaya çalışıyoruz. Daha fazla bekleme şansımız yok. Böyle giderse tüccara vermek zorunda kalacağız. Devletimizden bizi tüccara mahkûm etmemesini istiyoruz.”