Kolombiya’da hükümet çatırdıyor

Kolombiya’da Hükümetin vergi reformu kararı sonrası, sendikalar ve muhalefet protestolar başlatarak genel grev çağrısı yaptı. Kovid-19 önlemleri kapsamında alınan vergi reformu kararını halkın üzerine binen yük olarak açıklayan muhalefet ve sendikalar Kolombiyalıları sokağa çağırdı. İlk günlerde şiddet olaylarının yaşanmadığı gözlemlenirken, zaman geçtikçe şiddet olayları arttı.

BAKAN İSTİFA ETTİ

İlk başlarda vergi reformuna karşı başlatılan eylemler, sonrasında eğitim ve sağlık sistemindeki sorunlar, yoksulluk ve polis şiddetine karşı protestolarla da birleşti. Gösteriler ve milletvekillerinin muhalefeti, vergi reformunun geri çekilmesine ve Maliye Bakanı Alberto Carrasquilla istifasına yol açtı. Duque hükümeti, kamu harcamalarını finanse etme ve ekonomiyi yeniden canlandırma umuduyla 15 Nisan’da bir vergi planı sunmuştu. Önerilen vergi planı, isyanlar ve polisle şiddetli çatışmalar da dâhil olmak üzere yaygın protestolarla karşılandı.

Carrasquilla’nın istifası, Duque’nin tartışmalı planını geri çekmesinden bir gün sonra geldi. Ticaret ve Turizm Bakanı Jose Manuel Restrepo yeni Maliye Bakanı seçildi. Bogota Belediye Başkanı Claudia Lopez iki tarafa da şiddeti durdurma çağrısı yaptı. Lopez, “Bogota ve Kolombiya’ya durmaları için yalvarıyorum” dedi. Lopez’e göre isyancılar, 15 polisin kaçmayı başardığı bir polis karakolunu ateşe verdi.

Bogota Polis Şefi Tümgeneral Oscar Antonio Gomez Heredia, toplam 25 polis karakoluna saldırı düzenlendiğini söyledi.

ESMAD’IN ROLÜ

Eylemlerde en çok adı geçenler ise Kolombiya Ulusal Polis İsyan Kontrol Birimi olarak bilinen ESMAD oldu. Protestolara müdahalede görev yapan ESMAD’ın protestoculara karşı şiddeti giderek artırdığı söyleniyor. İnsan hakları gözlemcilerine göre, ülke çapındaki protestolar, 15’i batıdaki Cali kentinde olmak üzere 24 ölümle sonuçlandı. Ulusal polis veya ESMAD isyan ekibi gözlemciler tarafından, 18 yaşından küçük bir erkek çocuk da dâhil olmak üzere ölümlerin 11’inden sorumlu tutuldu. Yerel kaynaklar ise ölü sayısının 30’u geçtiğini söylüyor. İnsan hakları gözlemcileri ve sivil toplum örgütleri ilerleyen günlerde ölü sayısının artabileceğini söylüyor.

‘ATEŞKES OLMAYACAK’

Protestolar sürerken Kolombiya Cumhurbaşkanı İvan Duque’den açıklama geldi. Duque, hükümetin 2019’daki gösterilerin ardından protestoculara sunulan tekliflere benzer şekilde vatandaşları dinlemek ve somut teklifler geliştirmek için alan yaratacağını söyledi. Başlıca sendikalar da dahil olmak üzere birçok grup, Duque’nin verdiği vaatleri yerine getiremediğini ve ülkeyi yönetemediğini söylüyor.

Duque, çarşamba günü yaptığı açıklamada, vandalizmin ve yağmanın arkasında uyuşturucu kaçakçılığı yapan mafyaların olduğu yönündeki iddialarını tekrarladı ve 550’den fazla tutuklama yapıldığını söyledi. Duque, “Bu suçları işleyenlerle ateşkes olmayacak ve tüm toplum onları adalete teslim edecek” dedi.

HALK YÖNETİMDEN RAHATSIZ

Basın kuruluşlarına konuşan Kolombiyalılar hükümetin Kovid-19 önlemleri kapsamında aldığı kararların halka zarar verdiğini söylüyor. Kovid-19 önlemlerinin ortasında geçen yıl yükselen yoksulluk nüfusun yüzde 42,5’ine ulaştı. Alınan kararlar uzun süredir devam eden eşitsizlikleri ağırlaştırdı ve bazı yeni kalkınma kazanımlarını tersine çevirdi. Bu krizin üstüne vergi reformunun getirilmesi fitili ateşledi ve diğer birçok alanla da birleşen eylemler büyük bir hükümet karşıtı protestoya dönüştü. Aşırı yoksulluk içinde yaşayan Kolombiyalıların sayısı 2020’de 2,8 milyon kişi arttı.

Devletin eğitime ayırdığı ödeneğin az olduğunu söyleyen öğrenciler, yoksul insanlara yüklenen fazla vergilerin mantıksız olduğunu söylüyorlar. Okullardaki eğitimin kalitesiz olduğunu, özel okulların da çok pahalı olduğunu söyleyen öğrenciler durumdan rahatsız. Daha iyi eğitim, daha iyi sağlık hizmeti, daha iyi ekonomi talepleriyle sokağa dökülen Kolombiyalılar eylemlerine devam edeceklerini söylediler.