Artan konkordatolar TCMB raporunda

Sıkılaştırma politikalarının etkisini göstermesiyle birlikte reel sektörde konkordato endişeleri artmaya başladı. Konkordato ilan eden şirket sayısı yılın ilk yedinci ayında 500'ü geçerken, uzmanlar yıl sonunda 2019 yılındaki 897 sayısına ulaşabileceği endişesini paylaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımladığı analizle şirketleri konkordatoya götüren süreçleri açıkladı.

Analizde konkordato firmalarının genel borçluluk seviyesinin diğer firmalara kıyasla daha yüksek, likidite seviyelerinin ise belirgin şekilde daha düşük olduğu belirtilirken, bu firmaların parasal sıkılaştırma öncesinde de finansal sorunlarının olduğu öne sürüldü.

TCMB ekonomistleri Halil İbrahim Aydın, Kadir Gürci ve Ünal Seven imzasıyla paylaşılan yazıda, "İcra ve İflas Kanunu’nda yer alan konkordato hükümleri ile borçlunun borcunun uzatılması, borcundan indirim yapılması veya muhtemel bir iflastan kurtulması amaçlanıyor. Bu yazıda, son dönemde gerçekleşen konkordato taleplerinin finansal koşullarla ilişkisi inceleniyor." denildi.

DİĞER FİRMALARDA YÜZDE 11 KONKORDATOLARDA YÜZDE 36

Firmaların borçluluğu, borç ödeme kapasiteleri ve likidite durumlarının konkordato süreçlerinde belirleyici olduğu aktarılan analizde, şu ifadelere yer verildi:

“Konkordato firmalarının genel borçluluk seviyesinin diğer firmalara kıyasla daha yüksek, likidite seviyelerinin ise belirgin şekilde daha düşük olduğu görülüyor. Bu firmaların ticari borçlarının toplam varlıklara oranı yüzde 36 iken, bu oranın diğer firmalarda yüzde 11 seviyesinde olduğu görülüyor. Benzer şekilde konkordato firmalarının hazır değer olarak adlandırılan kasa ve banka hesaplarının kısa vadeli yükümlülüklerine oranının medyanı yaklaşık yüzde 2 iken bu oran diğer firmalar için yüzde 8 civarında.

“Bulgular, son dönemde konkordato talebinde bulunan firmaların parasal sıkılaştırma öncesinde de finansal sorunlarının olduğuna işaret ediyor. 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların parasal sıkılaştırmanın başladığı 2023 yılı haziran ayı itibarıyla yüzde 41’inin temerrüt halinde, yüzde 61’inin yüksek borçlu, yüzde 26’sının da düşük likiditeye sahip olduğu görülüyor.”

FİRMALAR ARASI TİCARET ETKİLENİYOR

Konkordato sürecinde, firmalar arası ticaretin de etkilendiği anımsatılan analizde, müşteri ve tedarikçi sayısının konkordato öncesinde azaldığı kaydedildi. Analizde, şu vurgular yer aldı:

“2024 yılında konkordato talep eden ve geçici mühlet verilen firmalar toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,38’ini, toplam istihdamın yüzde 0,07’sini, toplam satışların yüzde 0,16’sını ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,18’ini oluşturuyor. Konkordato firmalarının tedarikçileri ise toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,23’ünü, toplam istihdamın yüzde 0,12’sini, toplam satışların yüzde 0,21’ini ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,14’ünü oluşturuyor

MÜŞTERİ VE TEDARİKÇİ SAYILARI AZALIYOR

“Son olarak, konkordato sürecinin önemli bir sonucu da firmalar arası ticaretin etkilenmesidir. Konkordato öncesinde firmaların müşteri ve tedarikçi sayısının azaldığı, konkordato sonrasında ise yatay seyrettiği görülüyor

“Konkordato öncesinde tedarikçi sayısındaki azalış nakit akışı ve borç yönetiminde yaşanan sorunların diğer firmalar tarafından da hissedildiğini gösteriyor. Bu durum, konkordato firmalarının ticari ilişkilerinin süreç öncesinde zayıfladığını ancak ilgili kanunda da öngörüldüğü gibi konkordato sonrasında firmaların faaliyetlerine devam edebildiğini gösteriyor.”

Analizde özetle yüksek borç ve düşük likidite ile çalışan finansal stres altındaki firmaların konkordato talepleri dönemsel olarak yükselebildiği aktarıldı. 2024 yılı içinde gerçekleşen konkordato taleplerinin parasal sıkılaştırma öncesinde de riskli kategoride sayılabilecek ve ekonomideki ağırlığı görece düşük firmalarda yoğunlaştığı görüldüğü söylendi.