Konutta fiyat artışı yavaşlayacak
TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,7 artarak 109 bin 548 olurken, Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,7 azalışla 675 bin 327 olarak açıklandı.
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,1 azalış göstererek 14 bin 533 olurken, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 13,3 oldu. Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı ise, Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,3 artarak 31 bin 641 olurken, toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 28,9 düzeyinde belirlendi.
Temmuz ayı verilerini değerlendiren Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, “Emlakjet verilerine göre listelenen konut fiyatlarında ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 80 civarında bir artış var. Türkiye’de ortalama satılık konut fiyatları yaklaşık 2 milyon 450 bin TL bandına gelmiş durumda. Maliyet ile fiyatlar arasındaki farkın temel nedeni arzın fazla talebe yetişememesinden kaynaklanıyor. Ancak fiyatların artış hızında da bir yavaşlama gözlemliyoruz. Yıl sonunda satılık konut fiyatlarındaki artışın yüzde 50 bandına gerileyeceğini öngörüyoruz.” dedi.
KONUT TALEBİ DÜŞMÜYOR
TÜİK verilerine göre Temmuz ayında yapılan 100 binin üzerindeki konut satışının konuta bir talebin olduğunu gösterdiğini vurgulayan Tolga İdikat, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Talebin yüz binin üzerinde olması talebin hala aktif olduğunu gösteriyor, ancak ciddi bir artış olduğunu da söyleyemeyiz. Konuta olan talep şu anda finansman imkanlarının kısıtlanması nedeniyle biraz azalmış gibi gözükse de bu talep birikiyor. Çünkü konut temel bir ihtiyaç. Finansman imkanlarının genişlemesi ile birlikte satışlar yeniden artacaktır. Ancak şu anda yüksek fiyat dönemindeyiz. Bu durumun da satış adetlerini baskıladığını görüyoruz.”
İNŞAAT MALİYETLERİ YÜZDE 50 ARTTI
Son yayınlanan İnşaat Maliyet Endeksi’nde inşaat maliyetlerinde yüzde 50’lik bir artış görüldüğünü ifade eden İdikat, “Emlakjet verilerine göre listelenen konut fiyatlarında ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 80 civarında bir artış var. Türkiye’de ortalama satılık konut fiyatları yaklaşık 2 milyon 450 bin TL bandına gelmiş durumda. Maliyet ile fiyatlar arasındaki bu farkın temel nedeni arzın fazla talebe yetişememesinden kaynaklanıyor. Ancak fiyatların artış hızında da bir yavaşlama gözlemliyoruz. Yıl sonunda satılık konut fiyatlarındaki artışın yüzde 50 bandına gerileyeceğini öngörüyoruz. Kiralıklarda ise satılıklara göre daha fazla bir artış gözlemliyoruz. Geçen yılın aynı dönemine göre kiralıklarda yüzde 108’lik bir artış var. Bunun da sebebi orta gelir grubunun mecburen kiralık konuta yöneldiğini, kiralık tarafında da arzın limitli olması ve artan talep sebebiyle de fiyatların normalden biraz fazla arttığını görüyoruz. Türkiye’de şu anda ortalama kiralık konut fiyatı 13 bin 500 TL. Bunun tüm Türkiye’nin ortalaması olduğunu düşünürsek ciddi bir artış olduğunu görüyoruz.” şeklinde konuştu.
Çevrimiçi gayrimenkul platformu Emlakjet’in yayımladığı verilere göre temmuz ayında Türkiye genelinde hem satılık fiyatları hem de kiralık fiyatları önceki aya göre yüzde 8 artış gösterdi. Emlakjet verilerine göre ayrıca satılık konut fiyat değişiminde Konya, kiralıkta ise Bursa Temmuz ayının lideri olurken, en çok arama yapılan ilçeler arasında Ankara’nın 4 ilçesi ile, fiyat artışında ise Gaziantep’in Şahinbey ilçesi birinci oldu. Emlakjet verilerine göre arsa fiyatlarında 8 ilde yıllık fiyat artışı yüzde 100’ün üzerine çıktı.
SATIN ALMADA İLK ETKEN YATIRIM GETİRİSİ
Emlakjet, Temmuz ayı araştırma dosyasında kullanıcıların gayrimenkul ve arsa satın alma tercihlerini inceledi. Araştırmaya katılanların yüzde 50,25’i kiralık konut arayışında olduğunu belirtirken, satılık konut arayanların oranı yüzde 39,8, arsa veya arayışında olanların oranı ise yüzde 6,4 oldu. Gayrimenkul satın alırken en çok dikkat edilen faktör ise yüzde 39,1 ile“fiyat / yatırım getirisi” oldu. Ardından konum ve çevre faktörleri geldi.
Katılımcılar, gayrimenkul satın alırken öncelikli amaçlarının yüzde 46,4 ile “kendi yaşam alanını oluşturmak” olduğunu söylerken, yüzde 22,8’i ise yatırım yapmak olduğunu öne çıkardı. Arsa arayışı içinde olanların ise ilk sırada yüzde 48,6 ile “konut inşası”, ikinci sırada ise yüzde 36,9 ile “yatırım” amacıyla arsa araması yapanlar yer aldı. Arsa yatırımı yapmak isteyenlerin temel sebebi de “yüksek getirili olması” olarak ifade edildi.
ENFLASYON BEKLENTİSİNDE REKOR ARTIŞ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) finansal ve reel sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 40 katılımcının yanıtlarını değerlendirerek oluşturduğu Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarını açıkladı. Bir önceki ankete göre yüzde 43,82 olan yıl sonu Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artış beklentisi, yüzde 8,8’lik artışla yüzde 59,46 oldu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 33,21 iken, bu anket döneminde yüzde 42,01'e yükseldi. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise yüzde 19,04'ten yüzde 22,54'e çıktı.
POLİTİKA FAİZİ BEKLENTİSİ YÜZDE 19,19
Katılımcıların BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 18,94 iken, bu anket döneminde yüzde 19,34 olmuştur. TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 19,17 iken, bu anket döneminde yüzde 19,19 olarak belirtildi.
DÖVİZ KURUNDA DA ARTIŞ BEKLENİYOR
Cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi ise bir önceki anket döneminde 28,46 TL iken, bu anket döneminde 29,82 TL'ye yükseldi. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi de bir önceki anket döneminde 31,42 TL iken, bu anket döneminde 34,58 TL olarak açıklandı. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2023 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde ve bu anket döneminde yüzde 3,7 olarak belirlenmişti. GSYH 2024 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 4,3 iken, bu anket döneminde yüzde 4,0'e geriledi.