Kurban derilerinden milyarlık katma değer

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği Başkanı Burak Uyguner, "Kurban Bayramı'nda kesilen hayvan derilerinin yaklaşık ham madde değeri 500 milyon TL civarında. Bunlar işlendikten sonra katma değeri 5 milyar TL'ye kadar çıkıyor." dedi.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Uyguner, Kurban Bayramı'nın dericilik sektörü için çok önemli olduğunu söyledi. Türkiye'de bulunan hayvanların üçte birinin Kurban Bayramı'nda kesildiğini aktaran Uyguner, şöyle konuştu:

"Bayram süreci dericilik sektörü için çok önemli bir periyot. Ham madde ihtiyacımızı karşıladığımız bir dönem. Kurbanın doğru kesilmesi ve yüzülmesi gerekiyor. Daha sonra tuzlama işleminin yapılıp hızlıca tabakhanelere sevkinin yapılması lazım. Kendiniz tuzlayamıyorsanız en kısa sürede tuzlayıp rezerve edebilecek kuruluşa deriyi ulaştırmanız lazım. Bunu yapmadığımız zaman ham maddeye zarar veririz. Naylon torbaya deriyi koyup 3 gün beklettikten sonra sevkini yapmak ürünü perişan eder, kullanılmaz hale getirir."

ET SANAYİCİLERİN GERİ DÖNÜŞÜMCÜLERİ

Kurban Bayram'ında yaklaşık 1 milyon büyükbaş hayvan kesileceğini öngördüklerini anlatan Uyguner, şunları kaydetti:

"Kurban Bayramı'nda kesilen hayvan derilerinin yaklaşık ham madde değeri 500 milyon TL civarında. Bunlar işlendikten sonra katma değeri 5 milyar TL'ye kadar çıkıyor. Kurban Bayramı dışında zaten biz tabakhaneler olarak et sanayisinin geri dönüşümcüleriyiz. Dünya üzerinde günde bin kamyon deri ortaya çıkıyor. Biz bu derileri çevreye saygılı bir biçimde işleyip ekonomiye kazandırıyoruz. Aksi takdirde bunlar ya gömülecek ya yakılacak. Bu da büyük bir çevre faciasına yol açar."

FİYATLANDIRMALAR

Uyguner, derilerin tabakhaneye girdikten sonra birçok mekanik ve kimyasal işlemden geçtiğini vurgulayarak, "Önce tüy dökme ve tabaklama dediğimiz işlemden geçiyor. Daha sonra ürünün kullanım yerine göre kalınlığını ayarlayan mekanik bir dokunuş yapılıyor. Islak boyama ve kurutma işlemlerinden sonra üst boyama işlemi ile çantacı veya ayakkabıcının kullanabileceği hale dönüştürülüyor. Daha sonraki katma değer yaratma işi onların görevi." şeklinde konuştu.

Kurban derilerinin değerinde bahseden Uyguner, "Ortalama 500 kiloluk bir büyükbaş hayvandan tuzlandıktan sonra 40 kilo deri çıkar. Bunun da piyasa karşılığı şu an 650-700 TL civarıdır. Tabii bu sene piyasada nasıl bir fiyatlanma olacak onu henüz bilmiyoruz." değerlendirmesini yaptı.

MUHAFAZA HATALARI ET İSRAFINI ARTIRIYOR

İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü'nden Eğitmen Şef Erkan Kıyıcıoğlu, kurban etinin yeterince soğutulmadan parçalanması aşamasında etin kemikten ayrılmasının zor olduğunu ve kemiklerin yeterince sıyrılmadığı için et israfının da meydana geldiğini bildirdi.

İGÜ'den yapılan açıklamaya göre, Eğitmen Şef Kıyıcıoğlu, kurban etinin nasıl saklanması gerektiği ve bu konuda yapılan hatalara ilişkin bilgi verdi. Kurban Bayramı'nda kurban kesiminden sonra etlerin muhafaza edilmesi kısmında yapılan hatalarla çok miktarda etin kullanılmadan atıldığını belirten Kıyıcıoğlu, kesimden hemen sonra etlerin pişirilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığını kaydetti.

BEKLETİLEREK TÜKETİLMELİ

Kurban etinin birkaç gün bekletilmesinin ardından tüketilmesi gerektiği uyarısında da bulunan Kıyıcıoğlu, bu bekleme esnasında etin yapısında doğal olarak bulunan enzimler sayesinde etin gevşemeye ve lezzet açısından olgunlaşmaya başladığını, bu sayede etin pişme süresinin de kısaldığını aktardı.

Kurban Bayramı klasiği olan kavurmanın birçok kişi tarafından hazırlanıp sonrasında buzdolabında saklanabildiğini hatırlatan Kıyıcıoğlu, "Kurban Bayramı'nın olmazsa olmazı olan kavurma yapılırken önce iç yağlar doğranıp tencerede eritilmeli, kızaran yağ parçaları tencereden alındıktan sonra doğranan etler ilave edilip et kavrulmalıdır. İstenilen pişme derecesine ulaşıldıktan sonra tuz ilave edilmelidir." ifadelerini kullandı.

VAN'DAN BATI İLLERİNE KURBANLIKLAR SEVK EDİLDİ

Küçükbaş hayvan varlığı bakımından Türkiye'de ilk sırada yer alan Van'da, besicilerin yıl boyunca özenle yetiştirdiği 63 bin hayvan, Kurban Bayramı öncesinde batı illerine gönderildi.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre 3 milyon 384 bin 220 küçükbaş hayvanın bulunduğu kentte, besiciler bu sene de yetiştirdikleri kurbanlıkların büyük bölümünü satmak üzere batıdaki büyükşehirlere götürmeyi tercih etti. Merkez ve ilçelerde bitki florası zengin meralarda otlatılan, daha sonra ahırlarda besiye alınan 60 bin küçükbaş ile 3 bin büyükbaş hayvan, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekiplerince sağlık taramasından geçirildi. Gerekli kontrolleri yapılan hayvanlar, onay verildikten sonra kamyonlara yüklenerek Ankara, İstanbul, İzmir ve Konya gibi büyükşehirlere götürüldü.

SATIŞ NOKTALARI DENETLENİYOR

İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Görentaş, AA muhabirine, Van'ın küçükbaş hayvan varlığı bakımından Türkiye'de ilk sırada yer aldığını söyledi. Görentaş, geniş mera ve yaylalarıyla hayvancılığın önemli merkezlerinden Van'da, sağlanan destekler ve geliştirilen projelerle küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayısının sürekli artığını ifade etti. Kurban Bayramı'nın yaklaşmasıyla batı illerine hayvan sevkiyatının başladığını anlatan Görentaş, şöyle konuştu:

"Kurban Bayramı'na kısa süre kaldı. Kurbanlıkların sevkiyatı, sağlık kontrolleriyle ilgili çalışmalarımız sürüyor. 3 bin büyükbaş, 60 bin de küçükbaş hayvan batı illerine sevk edildi. Görevlendirdiğimiz arkadaşlar ve veteriner hekimlerimiz, Kurban Bayramı süresince sahada olacaklar. Ekiplerimiz hayvan pazarlarını, satış noktalarını sürekli denetliyor. Vatandaşlara bu noktada her türlü desteği vereceğiz. Vatandaşlar, Bakanlığımızın sistemi üzerinden aldıkları kurbanlıkların küpe numarasıyla hayvanın tüm bilgilerine ulaşabilir."

GEÇEN YIL 500 BU YIL 2 BİN LİRA

Besici Hakan Kaşka, Kurban Bayramı için özel yetiştirdiği 200 küçükbaş hayvanı bayram öncesi satmak üzere hayvan pazarına getirdiğini belirtti. Satın aldığı hayvanları 4-5 ay besleyerek, bayram öncesi satmaya çalıştığını anlatan Kaşka, "Pazarda geçen seneye göre bu yıl biraz durgunluk var. Birkaç hayvanı sattım. Alıcı bekliyoruz. Fiyatlar geçen seneye oranla iyi. Geçen yıl bin 500 liraya sattığımız küçükbaş hayvanı bu yıl 2 bin liradan satıyoruz." dedi.