Küresel kaçış dövize baskı kurdu
Küresel enflasyon dalgası riksten kaçma eğilimine neden oldu. Bu durum gelişen ülke para birimleri üzerinde baskı kuruyor. MMO'nun raporuna göre, yüksek faiz yüksek kur mengenesine sıkıştan Türkiye'de dövizin tırmanabileceği uyarısı yer aldı.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), sanayinin sorunları bültenini bu ay yüksek faiz–yüksek döviz mengenesine sıkışan Türkiye’de dövizin geleceğine ayırdı. Raporda, yüksek faiz-yüksek döviz arasına sıkıştırılan ekonomide önümüzdeki aylarda sert döviz artışları yaşanacağı öne sürüldü. Analizde ortaya çıkan başlıklar özetle şöyle sıralandı: “Faizleri indirme hevesi karşısında bir tehdit olarak salınan döviz fiyatları artışı, durmadan yeni bahaneler buluyor. Yüzde 19’a çıkarılan TL faizine rağmen Başkan değişikliğinin yarattığı güvensizlikle yükselen dolar/TL, en son ABD’deki yüzde 4.2’lik enflasyondan ve beklenen faiz artışından etkilenerek, mayıs ortasında 8.50 TL’yi gördü. Faiz ve dövizin seyri hem üretici hem tüketici fiyatlarını yukarı yönlü etkilerken yüzde 17’yi bulan tüketici enflasyonu, yıllığı yüzde 35’i görmüş sanayici fiyat artışlarından (ÜFE’den) daha da etkilenecek. Yıl sonunda yüzde 20’leri bulan bir tüketici enflasyonuna yuvarlanmak kaçınılmaz gibi görünüyor. Böylesi bir enflasyon, faizlerin indirilme ihtimalini iyice zayıflatırken dövizi yukarı tırmandıracak ağır bir güvensizlik iklimini giderek egemen hale getiriyor.”
KARAMSAR TABLO ÇİZDİLER
Yıllık 30 milyar doları bulması beklenen cari açığın finansmanı ihtiyacını karşılamanın güç olduğuna değinilen raporda, şu görüşler yer aldı: “Bunun yanında firmaların 155 milyar dolarlık döviz açıkları var ve bu, ağır bir yük. Bütün bu döviz talebi yaratan etkenlerin yanında, önümüzdeki 12 ayda yapılacak 192 milyar dolarlık borç ödemesi yükümlülüğü, dövize talebi büyüttükçe büyütüyor. Tasarruf sahipleri ise birikimlerinin yarısından fazlasını, 160 milyar dolara yakınını dövizde tutma tercihindeler, eğilimler dolarlaşmadan yana. Bütün bunlara karşılık, yabancı yatırımcı girişi umut vermiyor. Türkiye’nin risk primi, yeniden 400’lerin eşiğinde ve emsal yükselen ülkeler ile farkı 1’e 4 şeklinde ayrışmış durumda. TCMB rezervlerinin, 128 milyar doların 2019 ve 2020 yıllarında harcanmış olması, dövizdeki yükselişe boyun eğmenin kaçırılmaz olacağı ihtimalini güçlendiriyor. Kimi yatırım bankaları 10 TL’lik dolar fiyatını kaçınılmaz göstermeye başladılar bile.”
PETROL FİYATINA DİKKAT
Küresel enflasyon dalgası ve tedarik zincirindeki sorunlar ise ağırlaşıyor. Enflasyon beklentileri yüzünden küresel borsalardaki satış dalgası dün de sürdü. Yatırımcıların riskten kaçınma eğilimi yüzünden Asya piyasaları çarşamba gününü kayıpla geçirdi. Kripto varlıklara öncülük eden Bitcoin'in fiyatı da 40 bin doların altına çekildi. Japon otomotiv devi Totoya çip tedariğindeki sorun yüzünden Japonya'daki iki tesisinde üretime ara vereceğini duyurdu. Dün 19 Mayıs nedeniyle Türk piyasaları kapalı olduğu halde dolar kurunun 8.40 TL'nin üzerine çıktığı görüldü. Salı günü 70 doları aşan Brent petrolün varil fiyatı endişe yaratırken, gün içinde fiyatlar 67 dolara çekildi.