Kuşak ve Yol: Uluslararası işbirliğinde en umut verici platform

Yüksek kaliteli gelişmeye odaklanan Kuşak ve Yol Projesi, altı yıllık bir sürecin ardından uluslararası işbirliğinde en umut verici platformlardan biri haline geldi.
2013 yılında siyasi düzeyde eşgüdüm, altyapı inşası, serbest ticaret, finansal bütünleşme ve insan insana ilişkiler, Projenin ana hedefleri olarak belirlenmişti ve tüm bu alanlarda sağlam adımlarla ilerlendi.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler dahil toplam 126 ülke ve 29 uluslararası kuruluş bu proje çerçevesinde Çin ile işbirliği belgeleri imzaladı. Devletin de desteğiyle Çin firmalarının, diğer Kuşak ve Yol ülkelerinde kurdukları sanayi kompleksleri, yaklaşık 300 bin kişiye istihdam sağladı.
‘AVRASYA KÖKENLİ BAŞKA BİR KÜRESELLEŞME’
İpek Yolu Fonu başkanı Wang Yanzhi, Xinhua’ya verdiği röportajda, “Girişim, uluslararası çapta halka mal oldu ve en umut verici uluslararası işbirliği platformu haline geldi” dedi.
Tsinghua Üniversitesi, Kuşak ve Yol Projesi Enstitüsü Müdürü Shi Zhiqin, “Bu proje dengeli ve kapsayıcı bir gelişmeyi temel alan yeni bir küreselleşme modelidir” dedi, “Bu aynı zamanda yeni bir çok taraflılık düzeni olmakla birlikte APEC ve G20’ye de bir dayanaktır.” Shi Zhiqin, girişimin giderek daha fazla ülke tarafından benimsendiğini ve küreselleşmenin somut paydalarına çevrildiğini söyledi: “Daha fazla ülke bekliyoruz. Devlet Müşaviri ve Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin dediği gibi, proje her ülkeye açıktır.”
Avrasya kökenli, daha fazla kıtaya uzanan bir işbirliği platformu olan Kuşak ve Yol Projesi, geniş ufuklar ve muazzam bir potansiyel ortaya koymuştur.

'DAHA AYDINLIK ORTAK BİR GELECEK'
İkinci Uluslararası Kuşak ve Yol İşbirliği Forumu (BRF) toplantısının, girişime yeni bir ivme kazandırdığı belirtiliyor.
İkinci BRF’nin teması “Daha Aydınlık Ortak Geleceği Şekillendiren, Kuşak ve Yol İşbirliği” idi. Wang Yi, asıl amacın, girişime katılan ülkelerin ortak arzusu olan Kuşak ve Yol işbirliğinin yüksek kaliteli gelişimini teşvik etmek olduğunu söyledi.
Wang, girişimin, tüm tarafların gerçek ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, uluslararası kuralları ve uygulamaları dikkate alarak, tüm katılımcı ülkelerin ortak kalkınmasını teşvik etmeye ve insan merkezli yaklaşıma sadık kalmaya öncelik vermesi gerektiğini söyledi.
Uzmanlar ikinci BRF toplantısının ardından, yüksek kaliteli kalkınma için Kuşak ve Yol işbirliği mekanizmalarının yanı sıra kültürel farklılıklar, vergilendirme ve mülkiyet haklarının korunması gibi konularda daha fazla mekanizma kurulabileceğini söylüyor.
‘ÜÇ TARAFLI PAZAR İŞBİRLİĞİ’
EY Çin Denizaşırı Yatırım Ağı yöneticisi ve aynı zamanda Kuşak ve Yol Görev Grubu Başkanı olan Loletta Chow, ‘üç taraflı pazar işbirliği’ne dikkat çekti. Loletta Chow, bunun projeye daha gelişmiş ülkelerin katılmasını sağlayarak yüksek kaliteli gelişim için bir lokomotif görevi göreceğini savundu. Loletta Chow, üç taraflı pazar işbirliğinin Çin’in rekabetçi üretim kapasitesini, gelişmiş ülkelerin teknolojilerini ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınma taleplerini birleştirdiğinde bunun “kazan-kazan” hedefine ulaşacağını belirtti.
Konuyla ilgili bir raporda şöyle deniyor: “Kuşak ve Yol barış, refah, dışa açılma, yeşil kalkınma, yenilikçilik temelinde birbirine bağlanmış medeniyetlerin ve temiz hükümetlerin yolu olacaktır. Ekonomik küreselleşmenin daha açık, kapsayıcı, dengeli ve herkes için yararlı hale gelmesini sağlayacaktır.”
ORTAK KALKINMA ORTAK FAYDA
Yüzyıllar önce tüccarlar ve kaşifler, develerin sırtlarında ve gemilerde, çöllerde yakıcı güneş altında ve çalkantılı dalgalar arasında, antik kara ve deniz İpek Yolu boyunca ileri geri seyahat edip, Doğu-Batı arasındaki ticareti ve teması lehimlemişlerdi.
Bugün, bu tarihi ticaret yolunun mirasından ilham alan Çin, Kuşak ve Yol Projesi (BRI) önerisiyle o yolu canlandırmayı ve bu çabayı, dünyanın ortak kalkınma ve refah çabalarıyla bir araya getirmeyi amaçlamıştır.
Proje, 2013’teki başlangıcından bu yana altı yıl içinde somut sonuçlar elde etti. Ayrıca dünya çapında destek topladı. Şimdiye kadar, 126 ülke ve 29 uluslararası kuruluş bu projeyekatıldı.
Gelişen BRI işbirliği, yıllar geçtikçe hızlı ticaret ve yatırım akışını desteklemiş, kolay finansal erişime izin vermiş, Asya, Avrupa, Afrika ve onların da ötesine insan insana etkileşimler yaratmıştır.
‘ESKİMİŞ JEOPOLİTİK HAMLELERE BAŞVURMAYACAĞIZ’
BRI’nın verimliliğinin ve popülaritesinin ardında birkaç neden vardır: Her şeyden önce açıklık, kapsayıcılık ve karşılıklı yarar ruhu.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, iki yıl önce, Uluslararası İşbirliği için İlk Kuşak ve Yol Forumu (BRF)’nun açılışında şöyle konuşmuştu: “Kalkınma uygulamalarını diğer ülkelerle paylaşmaya hazırız, ancak diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmek, kendi sosyal sistemimizi ve kalkınma modelimizi ihraç etmek ya da kendi isteklerimizi başkalarına empoze etmek niyetinde de değiliz. Kuşak ve Yol Projesini sürdürmek için eskimiş jeopolitik hamlelere başvurmayacağız.”
BRI işbirliği çerçevesi içinde Çin, kendini de geliştirme arayışı içinde iken “geniş kapsamlı istişare, ortak kalkınma ve faydalar” ilkesini savunmuş ve uygulamış, BRI ortaklarına da daha geniş fırsatlar, tecrübe ve sermaye getirmiştir.
BRI’nın bugünün dünyasındaki önemine tanıklık eden vizyonu, Birleşmiş Milletler, G 20, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği ve Şangay İşbirliği Örgütü dahil olmak üzere başlıca uluslararası kurumların ve işbirliği platformlarının belgelerinde yer edinmiştir.
İkinci olarak, BRI, ülkeler arasındaki bağları güçlendirmek için bir platform sağlar.
İpek Yolu felsefesiyle bütünleşen proje, beş ana alanda işbirliğini desteklemeyi amaçlıyor: siyasi düzeyde eşgüdüm, altyapı bağlantıları, ticaret, finans ve insan insana etkileşim.

SİYASİ EŞGÜDÜM KİLİT NOKTADIR
Siyasi düzeyde eşgüdüm, işbirliğinin pürüzsüz olması için kilit noktadır. Pekin, hiçbir zaman BRI’yi başkalarına dayatmaya çalışmaz, tersine BRI ortaklarının gelişim stratejileriyle uyumlu hale getirmeye özen gösterir. Pekin günümüze gelinceye kadar, diğer BRI katılımcılarıyla kurallar ve standartlar, vergilendirme, mülkiyetin koruması ve anlaşmazlıkların çözülmesi konularında siyasi anlaşmalar imzalamıştır.
Altyapı inşasında da kayda değer ilerleme kaydedilmiştir. Çinli COSCO Denizcilik firması ile ortak olarak yönetilen Yunanistan’daki Pire Limanı’nın, konteyner taşıma kapasitesinin 2010’dan bu yana beş kat artarak geçen yıl 4,9 milyon konteynere çıktığı görüldü. Şimdi COSCO Denizcilik, ilk katıldığında 93. sırada olduğu büyük endüstri parametresi Lloyd’s List’te, dünyadaki ilk 100 liman arasında 36. sırada.
GENERAL ELECTRİC İLE İŞLETME VE BAKIM SÖZLEŞMESİ
Demiryolları, karayolları, hava taşımacılığı, enerji ve telekomünikasyon gibi alanlardaki diğer ulaşım ve iletişim projeleri de gözle görülür bir ilerleme göstermiştir.
Bu projeler yalnızca Çin şirketleri için değil, aynı zamanda dünyadaki diğer yatırımcıları için de iş fırsatları sunmuştur. Örneğin ABD çokuluslu şirketler grubu General Electric, Pakistan’ın Sind ilinde bir rüzgâr koridoru inşa eden Power China ile sözleşmeler imzalamıştır. ABD’li şirket GE, Power China’ya rüzgâr türbinleri, ayrıca 10 yıllık işletme ve bakım hizmetleri sağlayacak.
ALMANYA DUİSBURG’DA 100 ÇİN ŞİRKETİ
Çin ile Avrupa arasında gidip gelen China Railway, express yük trenleri sayesinde, Almanya’nın batısındaki Duisburg kentinde kayıtlı Çin şirketlerinin sayısı, 2014’te 40 iken günümüzde 100’e çıktı. Buradaki taşımacılık hizmetleri haftada üç trenden ibaretken, günümüzde ortalama 40’a yükseldi, yerel ekonomik büyümeyi teşvik etti ve 6 binden den fazla yeni iş yarattı.
Finansal işbirliğinde Çin, BRI ile alakalı projelerde çeşitli ve güçlü bir fon akışı sağlamak için BRI ortakları ve büyük finansal kurumlarla birlikte çalışıyor.

ASYA ALTYAPI YATIRIM BANKASI
2016 yılından bu yana, Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB), BRI’nin inşasında çok yönlü platformlardan biri haline geldi ve artan bir küresel güven kazandı.
2018’in sonu itibariyle, AIIB’nin 93 üyesi var ve Endonezya, Pakistan, Tacikistan, Azerbaycan, Umman, Türkiye ve Mısır dahil olmak üzere 13 ülkedeki 35 projeye ilişkin 7,5 milyar ABD doları tutarında kredi onaylandı.
ÇİN’İN YATIRIMI
Üçüncüsü BRI, daha müreffeh bir küresel ticarete, daha açık bir dünya ekonomisine ve daha kapsayıcı bir ekonomik küreselleşmeye yeni bir yol açmaya yardımcı olmaya çalışıyor.
Son altı yılda, Çin ile BRI’ya katılan diğer ülkeler arasında toplam ticaret 6 trilyon doları, Çin’in bu ülkelere yaptığı yatırım 80 milyar doları aştı. Ayrıca, Dünya Bankası ve diğer uluslararası kuruluşların son araştırmaları, BRI işbirliğinin, küresel ticaretin maliyetlerini yüzde 1,1 ila 2,2 oranında azaltacağını ve 2019’da küresel büyümeye en az yüzde 0,1 katkıda bulunacağını göstermektedir.
BRI sıradan insanlara dokunan bir fark da yaratıyor. Yakın tarihli bir Dünya Bankası raporu, BRI ile ilgili yatırımların, çeşitli ülkelerde 8,7 milyon insanın aşırı yoksulluktan ve 34 milyon insanın da orta derecede yoksulluktan kurtarılmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Çin ve 24 katılımcı ülke tarafından ortaklaşa inşa edilen 82 işbirliği sitesi, vergi harcamalarından toplam 2 milyar dolardan fazla tasarruf etmiş ayrıca ev sahibi ülkeler için yaklaşık 300 bin kişilik bir iş alanı yaratmıştır.
‘SERBEST FIRÇAYLA HAZIRLANAN TİTİZ BİR TABLO’
Geçen Ağustos’ta BRI’nın beşinci yıldönümü dolayısıyla yapılan bir seminerde Xi Jinping, girişimin “serbest fırça çalışması” taslağı çizdiğini ve şimdi ise “titiz bir tablo” hazırlamanın ve BRI işbirliğini kalite odaklı gelişime yönlendirmenin tam zamanı olduğunu söyledi.
İkinci BRF, girişime neden tüm dünyanın ilgi duyduğunu şüphecilerin de anlamalarını sağlamak ve onların da davetli olduğunu anlatmak için bir fırsat sundu.