Lagarde, CFR kürsüsünden itiraf etti: ABD hakimiyeti azaldı Dünya artık çok kutuplu

Atlantik kıyılarında çok kutuplu dünya gerçeği artık daha net görülüyor. Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Christine Lagarde, New York’ta düzenlenen Dış İlişkiler Konseyi (CFR) toplantısında bir konuşma yaptı. Avrupa’nın finans şefi, ABD dış politikasına yön veren CFR kürsüsünden Washington’u kızdıracak bir çıkış yaparak “çok kutuplu bir dünya gerçeğine uyum sağlanması gerektiğini” savundu.

‘JEOPOLİTİK LEVHA KAYMASI HIZLANDI’

Lagarde, “Küresel ekonominin rakip bloklar halinde parçalanmasına tanık oluyoruz ve her blok dünyanın geri kalanını kendi stratejik çıkarlarına ve ortak değerlerine yaklaştırmaya çalışıyor.” tespitinde bulundu. “Bu parçalanma, sırasıyla dünyanın en büyük iki ekonomisi tarafından yönetilen iki blok etrafında birleşebilir.” diye devam etti.

“Jeopolitiğin tektonik plakaları daha hızlı kayıyor” diyen AMB Başkanı Lagarde, bu yeni “küresel haritanın” merkez bankaları için “birinci dereceden etkileri olacağını” belirtiyor. Lagarde ayrıca Covid-19 salgını, Ukrayna’daki savaş, enerjinin “silahlanması” ve Çin-ABD rekabetinden de küresel düzenin değişmesinin nedenleri olarak bahsetti.

‘DOLARA MEYDAN OKUMA GELİŞEN DÜNYA İÇİN FIRSAT’

Lagarde, ülkelerin “uluslararası ticaret için başlıca geleneksel para birimlerine” alternatifler aramaya başlamasının ardından “Çin’in ABD hakimiyetine karşı bir meydan okuma haline geldiğini” söyledi. Avrupalı finans lideri, ABD’ye olan bağımlılıklarını azaltmaya çalışan tüm ülkelerin, bu dönemi “Batılı ödeme sistemlerine ve para birimi çerçevelerine olan bağımlılıklarını azaltmak için bir fırsat olarak gördüğünü” vurguladı.

Lagarde, tüm bu değişikliklere rağmen, değişikliklerin “ABD doları ya da avro için yakın bir hakimiyet kaybı” anlamına gelmediğini, ancak “uluslararası para birimi statüsünün artık kesin olarak kabul edilmemesi gerektiğini gösterdiğini” vurguladı.

‘YENİ GERÇEKLİĞE UYUM SAĞLAMALIYIZ’

Çok kutupluluğun Avrupa üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini kaydeden Lagarde, sanayi politikası, savunma, yeşil ve dijital teknolojilere yatırım gibi alanlarda böylece “ortak eylemin çarpan etkisinin” üye devletler için “çok daha yüksek” olacağını ileri sürdü. Bunun “iç politika uyumu için riskleri arttırdığını” da teslim etti.

Lagarde, ayrıca bu durumun, sermaye piyasasının bütünleşmesi gibi “uzun süredir ertelenen projeleri” ele almak için bir fırsat olabileceğini belirtti. Sonuç olarak AB’nin “yeni gerçekliğe” hazır olması gerektiğini belirten Lagarde, Ernest Hemingway’ten şu alıntıyı yaptı: “Parçalanma iki şekilde gerçekleşebilir: yavaş yavaş ve sonra aniden.”

İTİRAFLAR ARKA ARKAYA

Lagarde’ın “Çok kutuplu bir finans dünyasına hazır olmalıyız.” çıkışı, ABD Merkez Bankası Başkanlarının yaptığı “dolar hegemonyası çöküyor” itiraflarının ardından geldi.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, CNN söyleşisinde, “Doların rolüyle bağlantılı mali yaptırımlar kullandığımızda, bunun zaman içinde doların hegemonyasını zayıflatma riski vardır.” ifadelerini kullanmıştı. Yellen, söz konusu yaptırımların kesinlikle “Çin, Rusya ve İran’da bir alternatif bulma arzusu yarattığını” söylemişti.

Eski Hazine Bakanı Lawrence Summers da günler öncesinde “Rusya ve Çin’in güçlerini birleştirip tarafsız olan ülkeleri yanlarına çekmesiyle dolar hakimiyetinin temeli olan Bretton Woods sistemine alternatif getirilebileceğini” söylemişti.