Libya’da eş zamanlı eylemler: Seçim istiyoruz

Libya’da bir türlü yapılamayan seçimler sonucunda, rahatsızlığını ortaya koyan Libyalılar eylemlere başladı. Eylemciler taleplerinin yerine getirilmesi için Temsilciler Meclisi’ni yaktı.

Libya lideri Muammer Kaddafi’nin NATO tarafından devrilmesinden sonra hala istikrar yakalayamayan Libya’da siyasi kriz devam ediyor. Ekonomik sıkıntılar, artan fiyatlar ve siyasi istikrarsızlık, Libya halkını huzursuz ediyor. Bu huzursuzluk yer yer eylemlere dönüşüyor.

TRABLUS, TOBRUK, SİRTE, DERNE, BİNGAZİ…

Libya basınında çıkan haberlere göre, eylemciler doğudaki Tobruk kentinde bulunan Libya Temsilciler Meclisini bastı ve kötüleşen yaşam koşulları ve siyasi çıkmaza karşı gösteri yaptı. Cuma günü Libya'da hafta sonuna denk geldiği için Meclis binası boştu. Eylemciler, “Işıkların açılmasını istiyoruz.” diye slogan atarak Meclise girdiler. Meclisi yakan eylemciler taleplerinin yerine getirilmesini istedi.

Libyalı eylemciler başkent Trablus, Tobruk, Sirte, Derne kentlerinin yanı sıra sıkı güvenlik önlemlerinin alındığı ülkenin doğusundaki Bingazi kentinde de eylemler yaptı. Bingazi'de kentin bazı caddelerinde bulunan küçük dükkanlar ve araç lastikleri ateşe verildi.

YEŞİL LİBYA BAYRAKLARI

Ülkenin batısındaki başkent Trablus'ta birkaç yüz kişi merkezi bir meydanda toplandı ve burada silahlı milisleri protesto etti. Eylemciler daha iyi elektrik arzı ve daha düşük ekmek fiyatları talep etti. El-Cezire’nin aktardığına göre eylemcilerin Kaddafi döneminin Libya ulusal bayrağı olan yeşil bayrakları salladıkları görüldü. Milletvekili Balkheir Alshaab, Libya kanalı Al-Ahrar'a “Başarısızlığımızı kabul etmeli ve derhal siyaset sahnesinden çekilmeliyiz.” dedi. Libya meclisi veya diğer adıyla Temsilciler Meclisi, üç yıl önce Libya lideri Muammer Kaddafi'yi deviren isyanın ardından 2014'te Doğu-Batı bölünmesinden bu yana başkent Trablus'un yüzlerce kilometre doğusundaki Tobruk'ta bulunuyor. Libya haber sitesi el-Vasat, Tobruk'taki protestocuların parlamentonun feshedilmesini ve yeni seçimler talep ettiğini bildirdi.

OHAL TALEBİ

Sosyal medya üzerinden organize olan bir grup, "Gençlik Devrimi" sloganıyla 1 Temmuz’da Libya’nın bütün kentlerinde eylem yapma ve sivil itaatsizlik başlatma çağrısında bulunmuştu.

Eylemciler elektrik kesintilerinin bir an önce çözüme kavuşturulması ve petrol ürünlerine yapılan devlet desteğinin kaldırılması yönündeki kararın iptal edilmesi gibi taleplerin yanı sıra, yasama ve yürütme kurumlarının lağvedilmesi, ülkede olağanüstü halin ilanı ve seçimlerin bir an önce yapılması gibi isteklerde bulunuyor.

DİBEYBE’DEN EYLEMLERE DESTEK

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ülke genelinde yapılan eylemlere destek verdiğini duyurdu. Dibeybe, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Ülkenin tamamında yapılan gösterileri destekliyorum. Hükümet başta olmak üzere ülkedeki bütün oluşumların gitmesi gerekiyor. Ancak bu sadece seçimler yoluyla olabilir. Libya halkı, seçimlerin yapılması ile hükümetin bütçesini engelleyen ve halkın geçim sıkıntısını daha da artıran petrol sahalarını kapatanların kim olduğunu biliyor." ifadelerini kullandı.

‘SEÇİM YAPILMADAN KRİZ ÇÖZÜLMEZ’

Dibeybe haziran ayında yaptığı bir açıklamada, net bir Anayasa hazırlanmadan, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri yapılmadan ülkenin siyasi krizden çıkmasının mümkün olmadığını belirtmişti. Başbakan Dibeybe, "Libya için seçimlerin yapılması ve kalıcı bir Anayasa yolundan başka bir seçenek yok." ifadelerini kullandı.

Hükümetin seçim yapmaya hazır olup olmadığı konusuna da değinen Dibeybe, seçim yapmaya hazır olduklarını, bunu belirli tarihlerde seçim komisyonuna ileteceklerini ifade etti.

Tobruk’taki Temsilciler Meclisi tarafından Başbakan olarak seçilen Fethi Başağa da konuyla ilgili Twitter hesabından açıklamalarda bulunmuştu.

Başağa, "Vatandaşların güvenliğini sağlayamayan kanun kaçağı bir çetenin, seçimlerin yapılmasını garanti etmesine güvenmek mümkün değil." ifadelerine yer verdi.

Sivillerin kanının akmamasına çok önem verdiklerini savunan Başağa, kaos nedeniyle masum insanların hayatlarının tehdit altında olduğunu kaydetti.

Başağa, sivillerin ve savunmasız vatandaşların korunmasının ancak BM gözetiminde başkent Trablus’un her türlü ağır ve orta silahtan arındırılması ve güvenlik düzenlemeleri yapılmasıyla sağlanabileceğini aktardı.

LİBYA'NIN SEÇİM ÇIKMAZI

Birleşmiş Milletler öncülüğündeki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun Kasım 2020'deki toplantılarında, ülkede devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin 24 Aralık 2021'de yapılmasına karar verilmişti ancak seçimler planlanan tarihte yapılamadı.

Tobruk'taki Temsilciler Meclisi, mevcut Ulusal Birlik Hükümeti'nin görev süresinin 24 Aralık 2021'de dolduğu gerekçesiyle 10 Şubat'ta ülkenin batısındaki milletvekillerinin çoğunun katılmadığı oturumda Fethi Başağa'yı başbakan seçti; 1 Mart'ta ise Başağa hükümeti güvenoyu aldı.

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ise Temsilciler Meclisini Cenevre Anlaşması'nda belirlenen yol haritasından ayrılmakla suçlayarak görevinin başında olduğunu, görevi ancak seçilmiş bir hükümete teslim edeceğini söylemişti.