Macaristan'la bir ilk! Balkanlar'daki büyük doğalgaz potansiyeli

TOLGA DİŞÇİ

Türkiye ile Macaristan arasında, doğalgaz ihracatı konusunda anlaşma imzalandı. Anlaşmayla Türkiye 2024 yılı itibariyle ilk kez sınır komşusu olmayan bir Avrupa ülkesine doğal gaz ihraç etmeye başlayacak.

Türkiye – Macaristan ilişkilerinde enerji iş birliği sayesinde yeni bir aşamaya geçildiğini belirten Doç. Dr. Sohbet Karbuz, Balkan ülkeleriyle anlaşmaların da olabileceğini vurguladı

İmzalanan anlaşmaya göre Türkiye 2024 yılı itibariyle Macaristan’a gaz ihraç etmeye başlayacak.

Anlaşma, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bakanlarla birlikte 20 Ağustos’taki Macaristan ziyaretinde, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim şirketi (BOTAş) ile Macar şirket MVM CEEnergy arasında imzalandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Türkiye’nin ilk kez sınır komşusu olmayan bir Avrupa ülkesine doğalgaz ihracatını gerçekleştireceğini vurguladı. BOTAş’tan yapılan açıklamada ise “Önümüzdeki yıldan itibaren Türkiye’den Macaristan’a doğalgaz sevkiyatına başlanmasını öngören anlaşma ile taraflar arasında, ülkemizin güçlü LNG altyapısının ve iki ülke doğal gaz depolama tesislerinin ortak menfaatler çerçevesinde kullanılmasına dair iş birliğinin geliştirilmesi konularında da mutabakat sağlandı” ifadeleri kullanıldı.

Ocak 2023’te de Türkiye, Bulgaristan ile 13 yıl boyunca yıllık 1,5 milyar metreküp doğalgaz ihracatı yapmak üzere bir anlaşma imzalamıştı.

Doç. Dr. Sohbet Karbuz

İKİLİ İLİŞKİLERDE YENİ AŞAMA

Akdeniz Ülkeleri Enerji şirketleri Birliği Petrol ve Gaz Direktörü Doç. Dr. Sohbet Karbuz, Türkiye ile Macaristan arasındaki ilişkilerin “siyasi, ticari, ekonomik ve kültürel düzlemler dahil birçok alanda” yıllardır sürekli geliştiğini ve söz konusu anlaşmayla bu ilişkilere yeni bir boyutun dahil edildiğini ifade etti.

Karbuz, ikili ilişkilere yeni dahil edilen boyutun enerji alanındaki iş birliği olduğunu vurguladı. Bu anlaşmanın, ilişkilerde geçilen yeni aşamanın başlangıç adımlarını temsil ettiğini ifade etti: “2024 yılında Macaristan’a 275 milyon metreküp doğalgaz ihracını bu enerji boyutunun ilk adımlarından biri olarak görmek gerekir.”

Macaristan ile yapılan anlaşmanın en öne çıkan özelliklerinden biri, Türkiye’nin komşusu olmayan bir Avrupa ülkesine doğrudan doğalgaz ihraç etmesini sağlayacak ilk anlaşma olması. Bu anlaşmanın başka benzer anlaşmalarca takip edilip edilmeyeceği konusunda Karbuz, Sırbistan başta olma üzere Balkan ülkelerinde benzer girişimlerin yaşanabileceğini belirtti. Bulgaristan ile yapılan anlaşmayı hatırlattı ve iki anlaşma arasındaki farka dikkat çeken Doç. Dr. Karbuz, “Bulgaristan ile de ocak ayında bir doğalgaz tedarik anlaşması yapılmıştı ancak o anlaşma ihraç yerine taşıma hizmeti sunuyordu” dedi.

Rusya – Ukrayna Savaşı ve yaptırımlar Avrupa’nın gaz tedariki üzerinde oldukça büyük bir olumsuz etki yarattı. Karbuz, Sırbistan ve diğer Balkan ülkeleriyle yapılabilecek olası anlaşmaların bu gaz tedarikindeki
sorunların bir sonucu olarak ortaya çıkabileceğini ifade etti. Enerji uzmanı Doç. Dr. Sohbet Karbuz, “2024 yılı sonunda Ukrayna ile Rusya arasındaki gaz transit anlaşmasının büyük bir ihtimalle uzatılmayacağı endişesiyle gaz tedariki ve gaz arz güvenliği bu ülkeler (Balkanlar) için çok önemli bir konu olacak.

Dolayısıyla gerek boru gazı, gerek sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG), gerekse doğalgaz alt yapısının kullanılması konularındaki iş birliğine ihtiyaç duyacaklar. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’nin önemi yadsınamaz.

Ancak bu iş birliği nasıl ve hangi formlarda geliştirilecek zaman içinde göreceğiz” ifadelerini kullandı.