Maden mühendisleri ve sendikalar: Metana karşı üst düzey tedbir gerekir

Planlamalarda sorun görünmediğini ifade eden mühendisler ve sendika yetkilileri, “Kömür ocaklarında metan gazı olur, grizu olur ama buna üst düzey tedbir gerekir.” dedi. Erken uyarı sistemlerinin devreye girip girmediğinin incelenmesini isteyen sendika yöneticileri, TTK’daki işçi açıklarına da dikkat çekti.

‘TEHLİKEYİ KAYNAĞINDA YOK ETMELİYİZ’

Maden Mühendisi İrfan Sayar, grizu patlamalarına karşı gerekli tedbirlerin bilindiğine dikkat çekti, “Havalandırma sistemlerinin düzgün çalışması gerekiyor. Tehlikeyi kaynağında yok etmeliyiz. Yeraltında yoklama deriz. Belli metre aralıklarda ufak sondajlar vururuz ki gazın varlığını bilebilelim ve önceden tedbir alabilelim.” dedi.

Sayar, ihmalin söz konusu olabileceğini belirtti, “Fakat bu ihmalin nerede olduğunu tam bilemiyoruz. Bunu birkaç gün sonra öğrenebiliriz.” diye konuştu. Sayar, önlemlerle ilgili şöyle konuştu: “Havalandırma ve gaz ölçüm cihazları yerleştirilir yeraltına. Bunlar anlık kontrol edilir. Doğayla uğraşıyorsunuz, yeraltında her şey gelişebilir çünkü. Belli yerlere sensörler yerleştirilir ve yeryüzünden kontrol edilir. Bir de el cihazları vardır. Şüphelendiğimiz sensörlerin yetmediği ve yeni ilerlediğiniz vardiyalarda bunu ölçme imkanına sahipsiniz.

KİŞİSEL KORUYUCULAR

Kişisel koruyucular da var. İşçilerin kullandığı baret gibi ayakkabı gibi koruyucular, çalışma anında kullanılır. Acil bir durum olduğu zaman da madencilerin yeryüzüne çıkarken kullandıkları ayrı cihazlar vardır. Bu cihazlar daha ağır olduğu için işçi bunu çalışırken kullanamaz. Acil durumda giyip, kullanıp yukarı çıkması gerekiyor. Ocakta odalarımızda muhafaza edilir bunlar. Yapılan tatbikatlarla bunun nasıl kullanılacağı, nasıl olay yerinden uzaklaşılacağı çalışana anlatılır. Yapılan tatbikatlarla desteklenir. Önemli olan krizin yönetilmesidir. Devlet tüm yetkilileriyle oradadır. Kriz yönetiminde müthişiz. Ancak kaza olmadan öncesi konusunda geriyiz. Bunu kabul edilelim.”

‘İŞ KAZALARININ  YÜZDE 100’Ü İHMAL’

“Kaybettiğimiz işçilerimiz maalesef geri gelemeyecek. Benzerini Soma’da yaşadık. Biz hep aynı olayları yaşıyoruz. Aynı hataları yapıyoruz.” diyen İrfan Sayar, 2019 yılında Sayıştay Raporunda, ocaktaki tehlikeye dikkat çekildiğini de belirterek, “Elbet ocaklarda metan olur ama bunu kontrol altına alabiliriz. Sayıştay gerekeni yapmış, uyarmış. Bizim çok bilgili hocalarımız var. Olay olduktan sonrasını değil olmadan öncesini konuşmalıyız. Gerekli tedbirlerin üst düzeyde alınmasını istiyoruz. İş kazalarının yüzde 100’ü ihmalden kaynaklanır. Ama anlık bir şey olduysa bu raporlarda ortaya çıkacak zaten. Kömür ocaklarında metan gazı olur, grizu olur ama buna üst düzey tedbir gerekiyor. Biz istiyoruz ki önlemleri, komisyon kurup komisyondan çıkacak neticeye göre ocaklara yansıtmak gerekiyor. TMMOB ayrı devlet kurumları ayrı konuşuyor. Kafaları bir yapmak lazım. Bu manzaraları çok gördük, sabrımız tükendi. Bu manzara bize yakışmıyor. Bizim aklımızdan tecrübemizden yararlansınlar istiyoruz.” ifadelerini kullandı.

KÖMÜR DERİNDE VE YAŞLI

Türkiye Maden-İş Sendikası Soma Şube Başkan Yardımcısı Selçuk Metin de TTK Amasra müdürlüğünün iyi bir işletme olduğunu belirterek, “Buradaki kömür derinde ve yaşlı bir kömür. Patlama kömürün kazımı sırasında sıkışan gazın püskürmesi sonucu olmuş olabilir. Bu 10 saniyelik bir şey.” dedi. 

‘ERKEN UYARI SİSTEMİ DEVREYE GİRMESİ LAZIMDI’

GMİS Genel Merkez yöneticisi Tayfun Demir de “Erken uyarı sistemlerinin devreye girmesi lazımdı. Nasıl olduğunu anlamakta zorlanıyoruz. Yetkililerden bunu öğrenmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.

Maden Mühendisleri Odası İkinci Başkanı Veyiz Sır ise şöyle konuştu: “Metan gazını ocakta minimum seviyede tutmaya çalışırız. Gaz, yüzde 4 ile 15 arasında birikmeye başladığında patlama olur. Metan gazını sürekli gaz izleme istasyonlarında izleriz. Yüzde 15’i geçtiği durumlarda oksijenin de yüzde 12’nin altına düştüğü durumlarda metan gazı boğucu bir etki yaratır. Burada gazın kontrol edilemediği görülüyor. Bilim, bu gazı minimum düzeyde tutacak seviyede gelişmiştir. İhmallerin olduğu görülmektedir.”

Genel Maden İşçileri Sendikası Üzümlü Şube Başkanı Erkan Üstündaş da “Çok üzgünüz. Sendika olarak hep söylüyoruz. TTK’da işçi açıkları giderilmelidir. 4 kişinin yapması gerekeni 2 kişi yapıyor. Bu, iş güvenliği konusunda risktir.” dedi.

‘BİR AKSAKLIK VAR’

Makine Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkan Çağlar Öztürk, planlarda aksaklık olmadığını belirterek, “Ama bir aksaklık var ki patlama oldu. Metan gazı masum bir gazdır, çıkar, ortama yayılır ama uzaklaştırabiliriz. Bunu yapamazsanız, ateş kaynağıyla buluşturursanız demek ki bir yerde bir hata yapıldı. Kazaları yüzde 100 önlenebilir olarak görüyoruz. Bu tür riskler, yönetilebilir diye düşünüyoruz. Sayıştay Raporunda belirtilen nedenlerden kaynaklı bir facia oldu, diyemeyiz. Aradan 4 yıl geçti. Ancak o rapor, TTK’nın nasıl bitirildiğini anlatması açısından çok değerlidir. Halkımızın başı sağ olsun.” diye konuştu.

‘KAMUCU POLİTİKALARA DÖNÜLMELİ’

Maden Mühendisleri Odası İkinci Başkanı Veyis Sır: Bilim bu kazaları önleyebiliyor. Burada bir ihmal veya hata olduğu görülüyor ancak incelemeler tamamlandığında ne olduğunu anlayabiliriz. TTK denetlenen bir kurum. Kamu kurumları 80’den sonra zayıflatıldı. Liyakatsız kadrolarla güçsüzleştirildi. Kamunun üretim ve denetimlerdeki güçleri kayboldu. Buralar yeniden güçlendirilmeli. Kamucu politikalara yeniden dönülmesi kazaların önlenmesini tetikler. Daha etkili denetimler ve liyakata göre görevlendirmeler yapılmalı.