Mahkeme Arıkan’ın kitabındaki intihali tescilledi: ’70 sayfayı noktasına virgülüne kadar almış’

Tiyatrocu Erkan Uyanıksoy, tiyatro eğitmeni ve yönetmen Yılmaz Arıkan’ın Pozitif Yayınları’ndan çıkan “Uygulamalı Oyunculuk Teknikleri” adlı kitabında intihal yaptığını söyledi.

Uyanıksoy, 2007’de yazdığı “Viola Spolin’in Tiyatro Anlayışı ve Dramayı Kullanımı” başlıklı yüksek lisans tezindeki 70 sayfanın, noktasından virgülüne kadar Arıkan’ın kitabında yer aldığını belirtti. Uyanıksoy, Arıkan’ın başka akademisyenlerin de tez makalelerini kaynak göstermeden kullandığını ifade etti. Uyanıksoy, iki arkadaşıyla birlikte, eserlerinin izinsiz kullanıldığı gerekçesiyle yargı sürecini başlattıklarını ve mahkemenin karşı tarafı maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkûm ettiğini kaydetti.

‘YİRMİDEN FAZLA

AKADEMİSYENDEN ALMIŞ’

İntihalle ilgili gelişmeleri Aydınlık’a anlatan tiyatrocu Erkan Uyanıksoy, Arıkan’ın kendisi dışında 20’den fazla akademisyenin, makale ve tezini kaynak belirtmeden kullandığını ifade etti. Uyanıksoy, intihali fark ettikten sonraki gelişmeleri; “2018 yılında akademisyen bir arkadaşım beni aradı ve dedi ki, ‘Önümde bir kitap açık. Bu kitabı okurken fark ettim ki senin tezini okuyorum. Açtım senin tezini Ulusal Tez Merkezi’nden. Noktası virgülüne kadar bu kitapta yer alıyor. Yılmaz Arıkan’ın Uygulamalı Oyunculuk Teknikleri adlı kitabı.’ Sonra kendi kitabından da bölümlerin olduğunu fark ediyor. Sonra başka bir arkadaşımızın da kitabından bölümler olduğunu görüyor. Benim tezimden tam 70 sayfa intihal yapmış. Bunun üzerine üçümüz, kitabı daha derin incelemek için buluştuk. Sadece kitabın bölüm başlıklarını Google’a yazdığımızda önümüze tezler, makaleler çarşaf çarşaf çıkmaya başladı. Fark ettik ki daha da ilerleyince, tek bir kelime dahi Yılmaz Arıkan’a ait değil. 20’nin üzerinde akademisyenin tezinden, makalesinden almış. Kopyala yapıştır yaparak böyle bir şey oluşturmuş. Biz bunun üzerine dava açtık.

‘DİĞER KİTAPLARINDA DA VAR’

“Bu arada, bu Arıkan'nın hangi kitapları var diye bir araştırmaya yaptık. 15 kadar kitabı var piyasada. Hiçbirinin içinde ne referans ne de kaynakça var. Ya dünyanın en büyük tiyatrocusuyla ya da büyük bir hırsızla karşı karşıyayız. Açıkçası bu 15 kitabı uzun uzun okuyup inceleme fırsatımız olmadı. Ama yine de şunu gördük, bir kitabının arka kapağında kullandığı fotoğraf, Danimarkalı bir tiyatro ekibinin fotoğrafı. Ekibi tanıyorum. Aradım sordum, bu fotoğrafı kullanmak için sizden izin aldı mı diye. Yani ortada büyük bir telif olayı var."

MAHKEME TESCİL ETTİ

“Dava süreci sonuçlandı. Davalı maddi manevi tazminat ödemeye mahkûm oldu. Kitabın da basımı durduruldu. Geldiğimiz nokta bu. Biz dava sürecinde uzlaşmayı da reddettik. Çünkü emsal olmasını istedik, eğer bir intihal olayı olursa bu bir şekilde fark ediliyor demek için. Caydırıcılık olsun istedik.”

‘ANONİM BİLDİĞİM İFADELERİ ALDIM’

Mahkemenin intihal kararını tiyatro eğitmeni Yılmaz Arıkan’a sorduk. Arıkan, anonim olduğunu düşündüğü bilgileri kullandığını, 35 yılda 20 kitap yazdığını ve ilk defa böyle bir durumun başına geldiğini söyledi. Arıkan; “Aslında ihlal yok bana göre. Ben demişim ki dört sayıda başını sağa götürün, dört sayıda sola, dört sayıda öne, dört sayıda arkaya. Bir sayfadaki şikayetçi olunan konu bu. Bu olay, kimseye ait olamaz. Savunmamda da belirttim. Bu yalnızca bir tiyatro uygulaması değil. Fizik tedavide, sporcularda, dansta, ortopedide kullanılır, anonimdir. Bunlar genel ifadelerdir. Ben ne o tezi gördüm ne de o şahsı tanırım. Benim 35 yılda yazdığım 20 kitap var. İlk defa böyle bir şeyle karşılaştım. Ben roman yazmıyorum, oyunculuk tekniklerini yazıyorum. Mahkeme benim için olumsuz karar vermiş, anlamakta zorluk çekiyorum. Bu durumu ilk öğrendiğimde de çok şaşırdım. Ama oluyor bunlar, keşke olmasaydı. Benim kitaplarımı da insanlar kopyalamış. 10 sayfa, 20 sayfa şeklinde alıp yayınlamışlar. Ama hiç mahkemeye gitmedim, önemsemedim. İstesem 50 kişiye dava açabilirim. Beni çekememe durumu olduğunu düşünüyorum. Ben Türkiye’de en çok satış yapan tiyatro eğitimi kitaplarının yazarıyım. Benim kadar satan bir yazar yok. Bu çok insanda rahatsızlık yaratmış."