Merkezi yönetim bütçesi açık verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, şubat ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Sonuçlarda 2023 yılı Haziran ayından sonra yapılan faiz artışlarının bütçeye etkisi dikkat çekti. Buna göre, bütçenin faiz giderleri şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 60,2 artışla 54 milyar 830 milyon liraya ulaştı. Ocak-şubat döneminde ise faiz giderleri yüzde 216,5 artarak 175 milyar 923 milyon lira oldu.

BÜTÇE AÇIĞI 304 MİLYAR

Şubatta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 145 artarak 536 milyar 107 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 77,2 artışla 689 milyar 905 milyon liraya ulaştı. Ocak-şubat döneminde de bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 127,1 yükselerek 1 trilyon 153 milyar 356 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 105,1 artarak 1 trilyon 457 milyar 873 milyon lirayı buldu. Böylece merkezi yönetim bütçesinde şubatta 153 milyar 798 milyon lira, ocak-şubat döneminde de 304 milyar 517 milyon lira açık oluştu. Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 78,8 artarak 635 milyar 75 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023'ün aynı ayında yüzde 7,2 iken geçen ay yüzde 6,5 olarak hesaplandı.

PERSONEL GİDERLERİ YÜZDE 136 YÜKSELDİ

Şubatta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 136,5 artarak 200 milyar 129 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 84,8 artışla 25 milyar 33 milyon liraya yükseldi. Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 6,3'ü harcandı. Şubatta yüzde 87,8 artışla 42 milyar 859 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri meydana geldi. Cari transferler şubatta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 51,9 artarak 294 milyar 295 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 6,9'u kullanıldı. Şubatta 32 milyar 738 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken sermaye transferi 1 milyar 816 milyon lira oldu. Borç verme giderleri ise 38 milyar 204 milyon lira olarak hesaplandı. Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın şubat ayında 218 milyar 828 milyon lira iken geçen ay yüzde 145 artarak 536 milyar 107 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin şubat ayı gerçekleşme oranı 2023'te yüzde 4,4 iken geçen ay yüzde 6,4 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Şubat 2023'e göre yüzde 126,2 artarak 406 milyar 291 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2023'te yüzde 4,2 iken geçen ay yüzde 5,5 olarak hesaplandı.

KDV GELİRİ YÜZDE 206 ARTTI

Vergi türleri itibarıyla şubatta geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 153,6, kurumlar vergisi yüzde 182,3, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 206,3, özel tüketim vergisi yüzde 108, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 198,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 94,2, damga vergisi yüzde 95,8, harçlar yüzde 81, diğer vergiler tahsilatı yüzde 101,6 arttı. Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Şubat 2023 döneminde 710 milyar 709 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 105,1 artışla 1 trilyon 457 milyar 873 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2024'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 13,1'i kullanılmış oldu. Faiz hariç bütçe giderleri, ocak-şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 95,7 artarak 1 trilyon 281 milyar 950 milyon liraya çıktı. Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 145 artışla 460 milyar 379 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 18'i kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 91,2 artarak 55 milyar 588 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 17,8'i kullanılmış oldu.

ÖDENEĞİN YÜZDE 10’U HARCANDI

Ocak-şubat döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 10,3'ü harcandı. Bu dönemde yüzde 63,9 yükselişle 69 milyar 916 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 70,2 artarak 578 milyar 951 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 13,6'sı kullanıldı. Söz konusu dönemde 50 milyar 796 milyon lira sermaye gideri, 2 milyar 95 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 64 milyar 226 milyon lira olarak hesaplandı. Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-şubat döneminde 507 milyar 906 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 127,1 artışla 1 trilyon 153 milyar 356 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-şubat dönemi gerçekleşme oranı 2023'te yüzde 10,3 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 13,7'ye yükseldi. Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-şubat dönemine göre yüzde 113,6 artarak 923 milyar 492 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 12,5 olarak kayıtlara geçti.

Vergi türleri itibarıyla ocak-şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 123,9, kurumlar vergisi yüzde 67,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 178,8, özel tüketim vergisi yüzde 113,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 182,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 84, damga vergisi yüzde 86,4, harçlar yüzde 90,4 ve diğer vergi gelirleri yüzde 79,5 arttı.