Ödülü aldı, ülkesini eleştirdi...
Oyuncu Merve Dizdar, Cannes Film Festivali'nde ‘Kuru Otlar Üstünde’ filmindeki rolüyle ‘En İyi Oyuncu’ ödülü aldı. Dizdar’ın ödül konuşması tartışma konusu oldu.
Oyuncu Merve Dizdar’ın Cannes Film Festivali'nde en iyi kadın oyuncu ödülünü aldığı sırada yaptığı konuşma, “sanatçı-aydın tavrı” tartışmalarını yeniden gündeme getirdi. Dizdar’ın canlandırdığı karakter üzerinden kadın sorununa gönderme yaptığı konuşma sosyal medyada tartışmalara neden oldu.
YAPIMCI TRT YÖNETMEN CEYLAN
Sinema dünyasının en önemli etkinliklerinden Cannes Film Festivali'nde ödül kazananlar önceki akşam açıklandı. Festivalde en iyi kadın oyuncu ödülü "Kuru Otlar Üstüne" filmindeki rolüyle Merve Dizdar'a verildi. Dünya prömiyerini de festivalde yapan TRT yapımı filmin yönetmenliği ise Nuri Bilge Ceylan’a ait. Filmin yapımcılığını NBC Film, Memento Production ve Komplizen Film üstlendi. ARTE France Cinema, TRT ve Doha Film Enstitüsü'nün katkılarıyla hazırlanan filmin bütçesinin ise 3.5 milyon Euro olduğu bildirildi.
Erzurum’un Karayazı ilçesinin köylerinde çekimi yapılan film, İstanbul’a atanmak isteyen Samet karakterinin hikâyesini konu alıyor. Filmde Deniz Celiloğlu, Merve Dizdar, Musab Ekici, Ece Bağcı, Cengiz Bozkurt, Münir Can Cindoruk, Elif Ürse, Erdem Şenocak, Elit Andaç Çam, Nalan Kuruçim rol aldı.
Merve Dizdar Cannes ödül töreninde şu konuşmayı yaptı;
"Filmde canlandırdığım Nuray karakteri inandığı şeyler ve varoluşu için mücadele eden ve bu uğurda bedeller ödemek zorunda bırakılmış bir kadın. Onu tanımak ve anlamak için uzun uzun çalışmak isterdim. Ama ne yazık ki yaşadığım coğrafyada bir kadın olmak Nuray'ın ve Nurayların duygusunu doğduğum günden beri ezbere bilmeyi gerektiriyor.
“Bu ödülü Nuray ve onun gibi kadınların mücadelesine güç verebilmek için ve bu ödülü kendisine layık görülenlere boyun eğmeyip eyleme geçen, bu uğurda her şeyi göze alan ve ne olursa olsun umut etmekten vazgeçmeyen tüm kız kardeşlerim ve Türkiye'de hak ettiği güzel günleri yaşamayı bekleyen tüm mücadeleci ruhlara armağan ediyorum."
Dün Türk Hava Yolları'na ait uçakla saat 15.20'de Nice'den İstanbul Havalimanı'na gelen oyuncu Merve Dizdar basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Türk evladı olarak Türkiye'ye böyle bir ödül kazandırdığı için çok mutlu olduğunu söyleyen Dizdar, “Herkes çok mutlu oldu bu benim için çok daha önemli. Onlar çok daha mutlu olduğu için ben daha mutlu oluyorum. İnsanın ülkesine böyle bir ödülle gelmesi çok büyük bir gurur. İlk defa böyle çok önemli şeyler hissediyorum.” dedi.
Merve Dizdar'ın konuşması üzerine sosyal medyada yoğun bir tartışma başladı.
Daha önce Boğaziçi Film Festivali ödül töreninde yönetmen Özcan Alper’in ödülünü Şebnem Korur Fincancı’ya adamasına hatırlatan oyuncu Burak Haktanır, Dizdar’ın aynı törende sahnede kendisini eleştirenleri alkışladığı görüntüleri paylaştı.
İŞGALCİ FRANSA
Müzisyen Tuluyhan Uğurlu da Fransa’nın işgal ettiği ülkelerdeki kadınlara dikkat çekti: “O kadar filmdeki cümleleri hatırlayan, yani rolünü ezbere oynaması gereken biri nasıl oluyorsa metni kağıttan bile okuyamaz hale geliyor. O zaman birileri yazıyor bu kız okuyor. Bu metni dikte ettirenler Fransa işgalindeki Afrika’da ırzına geçilen on binlerce kadının hesabını niye sormuyor çünkü bu pilli bebeğe metni onlar yazıyor, al oku diyor.. UTANIN Yazık..”
Tepkilerden bazıları şöyle:
Behlül Süphan Toker: 2. Orhan Pamuk vakası Merve Dizdar Cannes Film Festivali’nde ödül aldı. Şaşırdı. Yüzünde şok var. Konuşma metni ezberinde değil. Çantasından çıkarıp okuyor. Ben şaşırmadım. “Türk Ordusu Kimyasal Silah Kullandı” diyeni alkışlarsan, emperyalistlerden ödülü kaparsın.
Gazeteci Ersin Çelik: TRT umarım Türkiye’den “coğrafya” diye bahseden, ülkesini kötüleyen Merve Dizdar’la övünmez. Çünkü o ülkesiyle övünmedi aksine karaladı.
Merve Dizdar’ın, kadınların yaşamları üzerinden Türkiye’yi ve “coğrafya” diyerek Müslüman ülkeleri aşağıladığı konuşmayı yaptığı Fransa’dan notlar:
Fransa’da 2022’de işlenen kadın cinayetleri yüzünden 129 çocuk öksüz kaldı. 36 çocuğun annesi ise gözlerinin önünde öldürüldü.
Fransa’da 2022 yılında şiddet nedeniyle en az 30 kadın intihar etti, 11 kadın ise intihara teşebbüs etti.
Fransa’da her yıl 94 bin kadın cinsel saldırıya uğruyor…
GÜNEY VE YÜCELLERİN TAVRI
Türkiye Sanatçılar Birliği Genel Başkanı T. Murat Demirbaş, konuyu Aydınlık’a değerlendirdi:
76. Cannes Film Festivali’nde Nuri Bilge Ceylan’ın “Kuru Otlar Üstüne” adlı filmindeki “Nuray” rolüyle Merve Dizdar’ın En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü alması normalde ülkemizi sevindiren bir olay. Öyle ya, Türk Sineması’nın uluslararası bir festivalde adının duyulması ve ödüle layık görülmesi bizim için bir kıvanç kaynağıdır. Ancak yaşananların pek de öyle olmadığını bildiğimiz için sevinemiyoruz. Ödülü alır almaz sahnede yapılan konuşmanın içeriği ve üslubu ‘Biz bu filmi daha önce gördük’ dedirtiyor. Nasıl mı? Sen tam da neoliberal bir ruhla küreselleşmeci değerlerin içinde çırpınan bir film çekersin. Bu filmi AB fonları destekler. Üstüne senin Kültür Bakanlığın da bu filme bir avuç para döker. Sonra çıkar sahneye ülkenin adını bile anmadan -yaşadığım coğrafya filan dersin. Bu coğrafyadaki özgür ruhlara selam filan gönderirsin. Üstü kapalı ve yuvarlak sözlerle yaşadığın coğrafyada (orası neresiyse artık!) emperyalizmin ona sağladığı olanaklarla mücadele (!) edenlere göz kırparsın. Ve tüm bunları – aaa bana ödül mü verdiniz gibi ezik bir alt kültür kabullenişiyle karşılarsınız. Ve salonu dolduran Avrupa’nın yüksek sanat entelijansiyası seni ayakta alkışlar. Sen de ne kadar büyük bir sanatçı olduğunu düşünerek ve Batılı efendilerinin takdirini almış olmanın gururuyla titrek ve şaşkın gözlerle yerine oturursun.
Biz bu filmi hep seyrediyoruz. Üstelik bu takdirleri kazanan eserlerin sanat tarihinde hiçbir iz bırakmadığını bilerek izliyoruz. Üstelik her defasında yok sayılan kimliğimizin ve küçümsenen kültürümüzün sabırlı ve her şeye rağmen vakur duruşuyla izliyoruz.
Ve size benzer ödülleri geçmişte alan Yılmaz Güney’lerin ve Erkan Yücel’lerin tavrını hatırlatıyoruz…