Mısır’ın ekonomik çıkmaz çözümünün anahtarı

Dolar likidite zayıflığının devam etmesi ve ülkede iki farklı döviz kurunun olması, Mısır'ın ekonomik koşullarını daha da kötüleştiriyor. Resmi döviz kuru 31 cüneyh (Mısır lirası) altında işlem görürken, paralel piyasadaki döviz kuru ise 39,5 ile 41 cüneyh arasında değişiyor.

Öte yandan, Batı ittifakına karşı kendini bir güç olarak konumlandırmaya çalışan BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) grubu, Orta Doğu bölgesinin en büyük ekonomilerine sahip petrol zengini Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır'ın da bulunduğu 6 ülkeyi gruba dahil ederek hem 2010'dan bu yana ilk kez genişleme sürecine giriyor hem de Batı karşısında uluslararası etkisini artırmayı hedefliyor. ‘yeni ticaret pazarları için bir araç’ Mısır’ın girdiği ekonomik çıkmazdan BRICS ile nasıl çıkabileceğini Ekonomist Serhat Latifoğlu anlattı. Latifoğlu, Mısır üzerinden Türkiye’ye ye de aynı çağrıda bulundu. BRICS, dolar hakimiyeti ile mücadele ve yeni ticaret pazarları için çok önemli bir araç. İşte Latifoğlu’nun değerlendirmeleri:

MİLLİ PARALAR İLE TİCARET

BRICS’in Mısır’a nasıl bir faydası olacağının ipuçlarını diğer ülkeler ile yaptıkları işlerden görebiliriz. Birincisi, Yeni Kalkınma Bankası yani BRICS Bankası’nın sağlayacağı altyapı yatırım kredileri, bu çok önemli. İkincisi, BRICS ülkelerinin kendi arasında milli paralarla ticaret yapması ve swap anlaşmaları üzerinden rezervleri desteklemesi. Ayrıca, rezervleri güçlendirmede önemli bir faktör oynayabilir. BRICS ülkeleri, altına yöneliyor. Belki Mısır’da da Merkez Bankası’nın böyle bir yönelimi olur. Bu şu anlama geliyor, Bütün BRICS ülkelerinde dolarizasyona karşı bir mücadele var. Mısır’da da bu başlayabilir. Mısır hem tasarruflarda hem ödemelerde doların kullanılmaması için anlaşmalar yapılır. Mesela bunu Suudi Arabistan’da gördük. Çin ile Arabistan arasında yuan ile ticaret yapılacak. Benzer şekilde Mısır’da Çin’le, Rusya’yla milli paralarla ticareti geliştirecek bir takım adımlar atabilir.

Tabii ki ticaretin daha da yoğunlaşması söz konusu. Özel anlaşmalar, BRICS içi ticaretin yoğunlaşması. Şu an pratikte de bunu görüyoruz. BRICS içine giren, çevresinde olan ülkeler arası ticarette artış var. Arjantin ile Brezilya’da milli paralarla ticaret adımı attı. Sonuç olarak, Yeni Kalkınma Bankası’ndan destekler sağlanacak ve Mısır açısından dış borç ödemelerinde rahatlatıcı önlemler alınacaktır.

TÜRKİYE ZAMAN KAYBETMEMELİ

Mısır için anlattıklarımız, Türkiye için de geçerli. Türkiye’nin en önemli iki ticari ortağı, Rusya ve Çin. Buna ek olarak Hindistan, Brezilya ve diğer ülkeler çok daha yoğun ticaret yapabilecekler. Bu açıdan BRICS, Türkiye’ye çok önemli katkı sağlar. Yine, Yeni Kalkınma Bankası, Dünya Bankası yerine alternatif olacaktır. Milli paralarla ticaret, dolarizasyonun ortadan kaldırılması, rezervlerin güçlendirilmesi gibi çok sayıda katkısı olur. Şunu da ekleyelim, BRICS’in içerisinde hem büyük üretici güçler var hem de ham madde açısından da dünyanın en zengin ülkeleri var. Yeni ülkelerin girişiyle beraber daha da büyüyecek, Suudi Arabistan’ın katılımı önemli. Afrika ülkeleri de var. Bunlarla birlikte çok büyük bir güç ortaya çıkıyor.

Türk ekonomisine büyük katkı sağlayacak bir adım olur BRICS’e dahil olmak. Türkiye’nin bulunduğu konum itibariyle de kendini burada konumlandırması ve bölgede büyük bir oyuncu olması açısından da anlamlı. Somut anlamda bir altyapı yatırımları yapılıyor fakat finansal ve ekonomik anlamda BRICS’in katkılarını henüz hissedemiyoruz. Bunu zaman içerisinde göreceğiz. Er geç Türkiye’nin yakın bir zamanda üyeliğinin gerçekleşeceğini düşünüyorum. Türkiye’nin BRICS’te olmamasının büyük bir eksiklik olacağını düşünüyorum.

KAHİRE BAĞIMLILIĞI AZALTMAK İSTİYOR

Mısır'daki siyaset ve ekonomi uzmanları da ittifak üyelerinin işlemlerinde doların hakimiyetinden kurtulmayı ve yeni çok kutuplu bir ekonomik düzen kurmayı istemesi dolayısıyla BRICS'e katılmanın ülke ekonomisine büyük faydalar sağlayacağı görüşünde. Mısır yaklaşık 104 milyon nüfusuyla büyük bir pazar, dolayısıyla grup ülkeleri arasındaki ticaretin ve ihracatın canlanmasına yönelik yüksek talep seviyelerini sağlayabilir.

Mısır'ın 2022'de yaşadığı ekonomik durgunluk nedeniyle finansman ve borçlanma kaynaklarının çeşitlendirilmesine duyduğu istek, bu ülkenin BRICS üyeliğine kabulüne giden kapıyı araladı. Yabancı yatırımlarla ekonomik büyümeyi sağlamayı hedefleyen Mısır, BRICS üyeliğini ekonomik istikrar açısından önemli kazanım olarak görüyor. BRICS üyeleriyle siyasi ekonomik ilişkilerini geliştirerek ortak proje ve yatırımlarını artırmayı hedefleyen Mısır, IMF ve Dünya Bankasına olan bağımlılığını da azaltmak istiyor. Dolar likidite sıkıntısı, Mısır'ın karşılaştığı güncel krizlerinden biri. Yıllık ithalat faturasının yaklaşık 95 milyar dolar olduğu bir dönemde, BRICS'in ana hedeflerinden biri de doların dışında yerel paralarla gerçekleştirilen uluslararası ticareti artırmak. Mısır, mart ayında yeni bir yardım almak için IMF'ye başvurdu ve bu sırada Suudi Arabistan, BAE ve Katar'dan toplamda 22 milyar doların üzerinde mevduat ve yatırım taahhüdü aldı.