Muammer Sun’un emeklerini unutmamalıyız

Bu hafta, TRT İzmir Radyosu Türk Halk Müziği ses sanatçısı ve Yurttan Sesler Koro şefi Köksal Coşkun’dan “Türk Halk Müziğinde Usuller” üzerine yaptığı yüksek lisans tezini ve Muammer Sun’un Türk Halk Müziğimizi kattıklarını dinliyoruz:

• TRT’de başka görevlerde bulundunuz mu?

TRT’de gerçekleştirilen birçok radyo ve televizyon programlarına katıldım. Örneğin “Bir solist”, “Radyo Sanatçıları Konseri”, “Ankara Rüzgârı”, “Hafta Sonu”, “Cumartesi 13”, “Şans Karesi”, “Yaşamın Sesi Türküler”, “Bu Toprağın Sesi”, “Günaydın Türkiye”, “TRT INT Yayınları, “Allı Turnam”. “GAP TV”, “Dört Mevsim Kadın”, “Eyvan” gibi programlar. “Kaynaktan Mikrofona Türkülerimiz ve Ezgilerimiz”, “Yaşayan Ege Programında Müzik Köşesi”, “Dağarcığımızdan”, “Evin Coşkun’la Birlikte”, “Halk Müziği Dünyamız”, “Halk Müziğimizde Türler” gibi Türk Halk Müziği programlarının da yapımcılığını üstlendim. Şef olarak “Yurttan Sesler”, “Beraber Solo Türküler”, “Türküler ve Oyun Havalarımız”, “Halk Ezgilerimiz” programlarını yönettim.
1991 yılında, TRT Danışma Kurulu üyeliği, TRT Türk Halk Müziği Amatör Ses yarışmalarında 1993 yılından beri Seçici Kurul üyeliği, sonraları akitli Türk Halk Müziği sınavlarında seçici Kurul üyeliği, İcra Denetleme Kurulu üyeliği, Müzik Dairesi Repertuar Kurulu üyeliği görevlerinde de bulundum.

YURTDIŞINDA DA TÜRKİYE’Yİ TANITTIM

• Başka kurumlarda da etkinlik gösterdiniz mi?

1980 yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı Türk Halk Müziği Seçici Kurul üyeliği, Seçici Kurul üyeliği Yetiştirme Kurslarında öğretim görevlisi olarak hizmet verdim. Bunun yanı sıra bilimsel birçok ulusal ve uluslararası sempozyumlara katılarak, bildiriler verdim. Gerek TRT adına gerekse özel olarak yurtiçi ve yurtdışında birçok festival ve yarışmalara katıldım. Dışişleri Bakanlığı adına, Türkiye'nin tanıtım programlarında bütün Avrupa'yı, Cumhurbaşkanlığı Devlet Senfoni Orkestrası ve milli mankenlerimizle, halk oyunları gruplarımızla birlikte dolaşarak, gösterilere katıldık, konserler verdik. Örneğin 1989 yılında TRT ve WDR Televizyonu işbirliği ile Bonn kentinin kuruluş şenliklerine solist olarak katıldım. 1990 yılında Polonya Bieliska-Biela Festivali’nde kırk ülke arasından Türk Halk Müziği solist olarak dünya birinciliği, Polonya-Zakapone Festivali’nde dünya birinciliği kazandım. Fransa-TV5 kanalında Türkiye ile ilgili tanıtım programında solistlik yaptım.
TRT İzmir Radyosu Türk Halk Müziği Topluluğu ile TRT FM yayınları için özel potpuri korolarını ezgi düzenlemelerini de yaparak yönettim.

BELEDİYELERDE TÜRK HALK MÜZİĞİ TOPLULUKLARI

Türk Halk Müziğinin tanıtılması, sevdirilmesi, doğruya en yakın seslendirilmesi ve yaygınlaştırılması adına çeşitli amatör müzik topluluklarını yöneterek açıklamalı Türk Halk Müziği konserleri verdim. Örneğin, “İzmir Turizm Folklor Derneği THM Topluluğu”, “Denizli Belediye Konservatuarı THM Topluluğu”, “Karşıyaka Belediyesi THM Topluluğu”, “Bornova belediyesi THM Topluluğu”, Konak Belediyesi THM Topluluğu”, “Çiğli Belediyesi THM Topluluğu” gibi.

“MÜZİK BİLİM UZMANI” OLDUM

Bu çalışmalarımın dışında 1987 yılında 9 Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Müzik Bilimler Ana Bilim Dalında yüksek lisans yapmaya başladım. 1989 yılında Yüksek lisansımı tamamlayarak “Müzik Bilim Uzmanı” unvanını aldım.

• Yüksek Lisans tezinizin konusu neydi?

Yüksek lisans tezimin konusu Türk Halk Müziğinde tartımlar ve düzümler. Bu konuda yazılmış ana kaynak Muzaffer Sarısözen’in hazırladığı “Türk Halk Müziğinde Usuller” kitabıdır. O yıllarda yazılan yazılar hep bu kaynağın tekrarıdır. Zamanla yapılan derlemelerde çok değişik tartımların olduğunu saptamış bulunmaktaydım. TRT arşivindeki ve THM ile ilgili birçok kaynaktaki notaları inceleyince, tartımların daha zenginleştiğini ve değişik bir sınıflama yapılması gerektiğini düşünerek değişik bir sınıflamayla usul yerine tartım terimi kullanarak konuya açıklık getirmeye çalıştım. Dilerim ki bizden sonra yapılacak araştırmalara ışık tutar, kaynak oluruz. Çalışmamızda usul demedik çünkü usul kavramı geleneksel TSM de vuruşların kuvvetli ve zayıf zamana göre vurulması anlamına gelir. Usul kavramı Geleneksel Türk Sanat Müziğinde ölçü ve tartım kavramları yerine kullanılır. THM ezgilerini seslendirilmesinde önceden belirlenmiş boğuk (Düm) ve açık (Tek) seslerle tartımın gerçekleştirilmesi işleminin yapılmaması nedeniyle çalışmamızda usul yerine tartım kavramını kullanmayı uygun gördük.

MUZAFFER SARISÖZEN’DEN ÖĞRENİP GELİŞTİRDİM

• Bu alandaki çalışmalarınıza kuramsallaşmak diyebilir miyiz?

Tabi ki. Konuyu kuramsallaştırmak için çalışmıştım.
O yolda da yürürken, geçmişi kötülemek, geçmişten ders almamak anlayışımız hiç olmadı. Bu konuda Muzaffer Sarısözen den başlayarak diğer büyüklerimizin gerek derleyenlerin gerek yazanların çok büyük emekleri var. Bu emekleri verenlerin hepsini minnetle, saygıyla anıyoruz.
Ahmet Adnan Saygun, yakınlarda kaybettiğimiz Muammer Sun ve nicelerinin bu konuda çok büyük emekleri var. Okullarda müzik eğitimine, Türk halk müziğini yerleştiren insandır Muammer Sun. Kır Çiçekleri kitabında, çocuklarımızın türkülerimizi daha rahat söyleyebilmesini kolaylaştırıp çocukların öğrenmesini sağlamıştır. Solfej metodunda Türk Halk Müziği ezgilerinden yararlanmıştır. Blok flüt metotlarıyla, yavaş yavaş çocuklarımızın kulaklarına, Türk Halk ezgilerimizin girmesini sağladılar.

TÜRK HAK MÜZİĞİNİ YÜCELTENLER

• Muammer Sun ile bir hatıranız var mı?

Muammer Sun okulumuzda Türk halk ezgilerini çok seslendirme konusunda dersler vermiştir. Oradan tanışıyordum. Okulumuza gelip seminerler verirdi. O bizim Türk Halk Müziğimizi yüceltenlerden biridir. Bu arada Kemal İlerici’nin Türk Müziği Armonisini de kullanarak, geliştirip çağdaş Türk Halk Müziği örneklerini bize kazandırmıştır.