Mutfakta pandemi yangını

Gıda harcamasında meydana gelen aylık yüzde 1.48’lik artış aile bütçesinde bir önceki aya göre yaklaşık 24 TL ek yük getirdi. Buna göre Mayıs 2020’de Zonguldak’ta yaşayan dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması 2 bin 429 TL oldu. Mayıs 2019’da mutfak harcaması bir önceki aya göre yüzde 1.31 oranında arttı, yıllık artış da ürün bazında yüzde 35.87 oldu. Aynı dönemde mutfaktaki yıllık enflasyon yüzde 26.46 düzeyinde hesaplandı.

ÜÇ AYLIK ZAM YÜZDE 5.76

Kovid-19 pandeminisin ülkemizi de etkisine aldığı mart-nisan-mayıs dönemini kapsayan 3 aylık dönemde mutfaktaki artış ise yüzde 5.76 düzeyinde oldu. Ocak 2020-Aralık 2020 dönemini kapsayan 2 bin 324 TL asgari ücret mayıs ayında dört kişilik ailenin sadece mutfak giderini karşılamaya bile yeterli olmuyor. Mutfak harcamasına bile yeterli gelmeyen bir asgari ücretli ailenin giyim, yakacak, barınma, sağlık, eğitim gibi giderleri karşılaması düşünüldüğünde asgari ücretlinin yaşam koşulları daha net olarak ortaya çıkıyor.Asgari ücretli aldığı bu ücret ile gıda harcamasının yanı sıra konut, eğitim, giyim vb. zorunlu giderleri karşılamak zorunda.

YUMURTA SABİT KALDI

Genel Maden İşçileri Sendikası'nın (GMİS) her ay yaptığı bir çalışan, bir ev hanımı eş ve iki çocuktan oluşan çekirdek madenci ailesini kapsayan "Gıda Harcaması Araştırmasını" oluşturan harcama gruplarında Mayıs 2020’de şu değişimler gözlemlendi:

*Süt ürünleri grubu; bu grupta sadece yoğurt fiyatlarında yüzde 5’lik bir artış tespit edildi. Diğer ürünlerde değişim görülmedi.

*Et ürünleri grubu; bu grupta, özellikle kırmızı et ürünlerinde önemli artışlar meydana geldi. Kemikli et yüzde 5, kıyma yüzde 4, kuşbaşı yüzde 4, biftek yüzde 10, kavurma yüzde 13 oranında zam gördü. Yine kırmızı et ürünlerinden olan sakatatlar grubunda da ortalama aylık yüzde 5 oranında bir artış meydana geldi. Mart ve nisan ayında yüksek oranlı artışların olduğu tavuk etinde mayıs ayında çok az bir gerileme tespit edildi. Yine dar gelirli ailelerin en çok tükettiği ana gıda ürünü olan yumurta da bir önceki aya göre fiyat değişimi görülmedi.

Balık ürünlerinde mevsim sonu olmasına rağmen mevcut balık çeşitlerine önemli artışlar tespit edilen grup oldu. Bu grupta ortalama artış yüzde 10.54 civarında oldu.

ÇİLEK EL YAKTI

Bakliyat, meyve, sebze ve tahıllar grubu; bu iki grupta Mayıs 2020 ayında önemli fiyat değişimleri tespit edildi. Ortalama fiyat artışı bu gurupta 1.55 seviyesinde oldu. Mayıs ayında sebze ve meyve grubunda, özellikle mevsim ürünlerinde önemli fiyat artışları tespit edildi. Sebzede zam şampiyonu yüzde 15 artış ile taze fasulye oldu. Meyve grubunda özellikle mevsim ürünlerinde oldukça yüksek artışları görüldü. En yüksek fiyat artışı yüzde 56’lık bir artışla çilekte meydana geldi.

Yağlar ve yağlı tohumlar grubu; bu grupta mayıs ayında zeytin yağında yüzde 2, ayçiçek yağında yüzde 3.50 artış meydana geldi. Şekerli ürünler ve kabuklu yiyecekler grubunda yer alan, kuruyemiş, baharatlar grubu, çaylar grubu ve konserve grubunda önemli fiyat artışları olmadı.

2020 Mayıs ayında dört kişilik bir madenci ailesinin; gıdanın yanı sıra kira, yakacak, giyim, ulaşım, sağlık, eğitim, kültür ve eğlence gibi zorunlu harcamalarını da kapsayan asgari geçim düzeyi, diğer bir deyişle yoksulluk sınırı aylık 124 TL artış ile 6 bin 612 TL oldu.