Narenciyede sorun yanlış dış politika! Deprem bölgesinden çağrı
Narenciye tezgâhlarda yerini almaya başladı. Verim bu yıl çok iyi ama üretici fiyatları düştü. Ürünü maliyetin altında satan üretici, meyvenin dalında kalmasından endişeli. Üretici temsilcileri, plansızlık vurgusu yaptı. Pazar sorununun çözülmesini isteyen üretici belediyelere çağrı yaptı.
Narenciye üreticisi sıkıntıda. Hatay’da tüccar, erkenci mandalinayı 3 liradan almaya çalışıyor. Maliyeti ise 5-6 lira arasında. Üreticinin korkusu normal mandalinayı 3 liraya bile almayacaklar.
Adana’da da mayer cinsi limon dalında kaldı, üretici bahçedeki limonu 2 liraya bile satamıyor. Sorun ise pazarlayamama.
Samandağ Ziraat Odası Başkanı Selim Kamacı, Çukurova’da pamuk, mısır ve buğday ekilirken devlet teşvikleriyle ovanın planlama yapılmaksızın narenciye bahçeleriyle donatıldığını belirtti. Fazla üretim ve pazar sıkıntısı nedeniyle fiyatların düştüğünü ifade eden Kamacı, aslında sorunun Suriye’yle ilişkilerin bozulmasından sonra ortaya çıktığına dikkat çekti.
‘SINIR KAPISI AÇILSIN’
Kamacı, şöyle devam etti:
“Plansız üretimin sıkıntılarını yaşıyoruz. Bütün Çukurova, narenciye bahçesine dönüştürüldü. Bölgede binlerce dönüm limon bahçesi var. Bir yere kadar bu üretimi ihracatla eritiyorduk ama şu anda ihracatta da sıkıntı var, yeni pazarlar şart.” dedi.
“Arap ülkelerine yol yok” diyen Kamacı ‘kapı’ uyarısı yaptı, dış politikadaki hataların üreticiyi perişan ettiğini ifade etti.
Kamacı, “Bölgeye ihracat azaldı, 12 yıldır ihracat yapamıyoruz, Cilvegözü Sınır Kapısının kapalı kalması yüzünden. Ro-Ro’yla ürünü Mısır’a gönderiyoruz, sonrası karayolu… Bu da maliyetleri çok artırıyor. Ticarette büyük kayıplar yaşıyoruz, yanlış Suriye politikası yüzünden. Milyarlarca dolar zararımız var. Türkiye kaybediyor. Ortadoğu’da rekabet edemiyoruz artık.” diye konuştu.
‘ÜRÜNÜMÜZÜ ALIN’ ÇAĞRISI
Samandağ’da 36 bin dekar alanda narenciye ağacı dikili olduğu bilgisi veren Kamacı, “Dörtyol ve Erzin’de daha da fazlası var. Çiftçi erkenci üründe mahvoldu, 5-6 liraya mal ettiğimiz ürünü 3 liradan satamıyoruz…” dedi.
Selim Kamacı belediyelere de şu çağrıyı yaptı: “Gelin ürünümüzü siz alın, halka dağıtın, değerlendirin.”
‘ÇİN VE SURİYE’Yİ DEĞERLENDİRELİM’
Selim Kamacı, yetkililere de 3 maddelik çözüm sundu: “Komşularımızla, Suriye’yle iyi ilişkiler kuralım, Suriye meselesi çıktı çıkalı sorun yaşıyoruz. Zeytinyağı da olmak üzere… Çin, Hindistan pazarları var, buraları neden değerlendiremiyoruz?
Teşvikler yanlış yerlere, yanlış yatırımlara gidiyor. Ürünümüzü katma değerli ürün haline getirecek yatırımlar yapılsın. Büyük işletmeler değil ama çiftçinin yararına olan yatırımları planlayalım.
Çağrı yapıyoruz, elimizde kalan narenciyeyi belediyeler alsın. Çiftçi kooperatifleri, işlevsel hale gelsin, gerçek çiftçi kooperatifleri kurulsun, çiftçi ürününü kooperatifler aracılığıyla değerlendirsin.”
MAYER LİMON DALINDA KALDI
Adana’da mayer limonda erkenci ürünler 4 ile 5 liraya alıcı bulurken şu anda 2 liraya alan yok. Yüreğir Ziraat odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, narenciye üreticisinin bu yıl zarar ettiğini, pazarlama sıkıntısı nedeniyle limonların dalda kaldığını belirtti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar da önceki gün yaptığı açıklamada, üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 338,3 ile limonda görüldüğünü, limonun 4,4 kat fazla fiyata satıldığını bildirdi.
Pazarlama sıkıntısı yaşayan üreticiler, emeğinin karşılığını alamıyor, artan market fiyatları nedeniyle üreticideki bu düşüş tüketiciye yansımıyor. Markette limonun kilosu 20 liraya satılıyor, pazarlarda ise 15-16 lira arasında.
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, Türkiye narenciye üretiminin üçte birinden fazlasının Adana’da üretildiğini ifade etti, narenciyede rekoltenin yüksek olduğunu ama üretici fiyatlarının maliyetlerin altında kaldığını bildirdi. Doğan, “Bu yıl kent genelinde yaklaşık 150 bin dekar alanda üretimi yapılan mayer cinsi limondan 520 bin ton civarında rekolte bekliyoruz. Erkenci ürünler ilk çıktığında 4 ile 5 lira arasında satılıyordu ama şu anda dalında 2 liraya alıcı bulunamıyor, üretici şu anda zararda.” diye konuştu.
YENİ PAZAR ÇAĞRISI
Narenciyenin Rusya, Ukrayna, Balkan ülkelerine, erkenci meyvelerin de Irak pazarına ihraç edildiğini belirten Doğan, yeni pazarların oluşturulmasının şart olduğunu söyledi. Doğan, limonun para etmediği için ağaçta kaldığını, gerekli önlemler alınmazsa eski narenciye ağaçlarının tamamının söküleceğini belirtti.
Doğan şöyle devam etti: “Ürünlerini 2 liradan satan çiftçilerimiz maliyetlerini bile karşılayamıyorken limon marketlerde 15 liranın üzerinde satılıyor. Ağaçlar sökülürse gelecek yıl limonu daha yüksek fiyata tüketeceksiniz. Tarım Bakanlığımızdan DFİF desteğinin açıklanmasını bekliyoruz".