NATO şefinden itiraflar

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg önceki gün German Marshall Fund’da görevini bırakmadan önceki son konuşmasını yaptı. 2014’te göreve gelen Stoltenberg, 10 yıl boyunca gördükleri olumsuzlukları saydı. DEAŞ’ın yükselişi ile Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonunu ve Çin ile rekabeti aynı kefeye koydu. Stoltenberg NATO’nun bir arada durduğunu söylese de satır aralarında birçok itirafta bulundu.

‘NATO’NUN GEÇERLİLİLİĞİ SORGULANDI’

Stoltenberg 10 yıllık görev süreci boyunca NATO’nun geçerliliğinin sorgulandığını itiraf etti. NATO’nun “bölünmüş, modası geçmiş” şekilde tanımlandığını belirten Stoltenberg, gerçeğin öyle olmadığını iddia etti. Bunu da NATO harcamalarının büyümesine bağladı. NATO Genel Sekreteri Etkin bir şekilde hizmet verebilmeyi sağlamak için ortak bütçenin iki katına çıkarıldığını söyledi.

‘2014’TE UKRAYNA’YA MARJİNAL DESTEK SAĞLADIK’

Son 10 yılda Karadağ, Kuzey Makedonya, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katıldığını hatırlatan Stoltenberg, “Ukrayna ise NATO'ya her zamankinden daha yakın.” dedi. 2014 yılında Ukrayna'ya sadece marjinal bir destek sağladıklarını belirten NATO Genel Sekreteri, “Şimdi ise desteğimiz çok büyük. NATO da bu desteği Almanya'daki yeni komutanlığımız aracılığıyla koordine ediyor.” ifadelerini kullandı.

“Barış için beden ödemeye istekli olmalıyız.” diyen Stoltenberg “Ne kadar çok para, o kadar güçlü savunma, o kadar etkili caydırıcılık, o kadar büyük güvenlik demektir. 2014 yılından bu yana İttifak genelinde harcamalar önemli ölçüde artmıştır.” değerlendirmesinde bulundu. Stoltenberg ayrıca Ukrayna’ya daha da fazla silah vererek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i caydırabileceklerini savundu.

HARCAMAYA DOYMADILAR

Stoltenberg, NATO’nun harcamaları artırmasının iyi fakat yeterli olmadığını dile getirdi. Bu nedenle NATO Müttefikleri GSYİH'nın en az yüzde ikisini savunmaya harcamayı kabul ettiklerini hatırlatan yetkili, “Ve işte bu nedenle, güvenliğimiz için her Müttefikin silah, kuvvet ve hazırlık açısından ne sağlaması gerektiğini ortaya koyan özel yetenek hedefleri içeren sağlam savunma planları üzerinde anlaştık. Üzerinde mutabık kalınan bu hedeflere ulaşabilmek için Müttefiklerin önümüzdeki yıllarda savunmaya GSYİH'nın yüzde ikisinden çok daha fazla harcama yapmaları gerekecektir.” ifadelerini kullandı.

ÇİN VE RUSYA’YA BAĞIMLI OLMA

NATO Genel Sekreteri 10 yıllık süreçte çıkarttığı derslerden birinin şu olduğunu söyledi:

Özgürlük serbest ticaretten daha önemlidir. Kısa bir süre önce pek çok NATO müttefikinin Rusya'dan gaz almanın tamamen ticari bir mesele olduğuna inandığını belirten Stoltenberg,

“Bu yanlıştı. Rusya bizi zorlamak ve Ukrayna'ya destek vermemizi engellemek için gazı bir silah olarak kullandı. Aynı hatayı Çin ile de yapmamalıyız. Çin'in nadir toprak minerallerine bağımlı olmak, ileri teknolojiler ihraç etmek ve kritik altyapının yabancıların kontrolüne geçmesine izin vermek direncimizi zayıflatır ve riskler yaratır. Elbette Çin ile ilişki kurmaya devam edeceğiz. Ancak kısa vadeli ekonomik çıkarlarımızı uzun vadeli güvenlik ihtiyaçlarıyla takas etmemeliyiz.” itirafında bulundu.

“Potansiyel düşmanlarla” ticaretin kısıtlanması gerektiğini vurgulayan NATO Genel Sekreteri, bunu yapınca müttefikler ve kendi aralarında açık ekonomik ilişkileri korumanın önemli hale geleceğini söyledi.

‘AFGANİSTAN’DA 20 YIL BOYUNCA KAZANAMADIK’

NATO için bir hezimet olan Afganistan, Stoltenberg tarafından da dile getirildi. 11 Eylül saldırılarından sonra Afganistan’a girmelerinin “doğru” bir karar olduğunu belirten Stoltenberg şu ifadeleri kullandı:

“Bu uğurda en büyük fedakârlığı yapan herkesi saygıyla anıyorum. Ancak Afganistan misyonu çok uzun sürdü. 2014 yılında NATO'ya geldiğimde plan, askeri varlığımızı birkaç yıl içinde sona erdirmek ve siyasi bir ortaklığa geçiş yapmaktı.

"Ancak yedi yıl sonra hala binlerce askerle oradaydık. Odaklanmış bir terörle mücadele operasyonu olarak başlayan şey, büyük ölçekli bir ulus inşası misyonuna dönüştü. Herkesin eşit haklara sahip olduğu demokratik ve birleşik bir Afganistan değerli bir hedefti. Ancak çok hırslıydı.

"Görev sürüncemesinin maliyetini gördük. Yirmi yıl sonra hala savaşı kazanamıyorduk. Taliban zemin kazanıyordu. Ve biz ayrıldığımızda sorumluluk alabilecek birleşik bir Afgan otoritesi yoktu. Afgan hükümetinin ve güvenlik güçlerinin bu kadar çabuk çökmesi, neden ayrılmanın doğru olduğunu gösterdi.”

‘AMERİKA İLE AVRUPA’YI AYIRMAK İSTEYENLER VAR’

Stoltenberg çıkartılması gereken en önemli dersin, “Avrupa ve Kuzey Amerika arasındaki bağı asla hafife almamak” olduğunu söyledi. “Atlantik'in her iki yakasında da Amerika ve Avrupa'nın yollarını ayırmasını isteyen sesler duyduk.” diyen NATO Genel Sekrteri, “Uzun vadeli işbirliği yerine kısa vadeli ulusal çıkarlara odaklanmak bize iyi hizmet etmeyecektir.” diyerek Avrupa’da kendi ordusunu kurmak isteyen ülkelere mesaj verdi.

İzolasyonizmin kimseyi güvende tutmayacağını belirten Stoltenberg, “Birbirine bağlı bir dünyada yaşıyoruz. Güvenlik sorunları çok büyük ve rekabet herhangi bir ülkenin tek başına yapamayacağı kadar şiddetli. Avrupalılar NATO olmadan Avrupa'da güvenliğin sağlanamayacağını anlamalıdır. NATO'nun savunma harcamalarının yüzde 80'i AB üyesi olmayan müttefiklerden gelmektedir.

"Bu sadece kaynaklarla ilgili değil, aynı zamanda coğrafya ile de ilgilidir. Güneyde Türkiye, kuzeyde Norveç ve batıda ABD, Kanada ve Birleşik Krallık olmadan Avrupa kıtasının güvenliğini tasavvur etmek mümkün değildir…

"Avrupalıların bedavacı oldukları doğru değildir. Başka hiçbir büyük gücün Amerika Birleşik Devletleri kadar çok sayıda dostu ve müttefiki yoktur. Bunu zayıflatmaya çalışan her politika Amerika'nın en büyük varlıklarından birini heba etmek demektir.” yorumunda bulundu.