NATO’nun Biden’la Ortadoğu’da genişleme planları

NATO Savunma Bakanları, koronavirüs nedeniyle video konferans yoluyla düzenlenecek iki günlük toplantı için dün bir araya geldi.

ABD'de Joe Biden'ın Başkanlık görevini devralmasının ardından yapılan ilk savunma bakanları toplantısında NATO ittifakının geleceğine yön çizmesi öngörülen önemli planların masaya yatırılacağı ifade edildi.

Toplantının ilk gününde üye ülkelerin veto hakkını kullanmalarının zorlaştırılması ve NATO'ya üye olmayan AB ülkeleriyle daha yakın işbirliği gibi reform önerileri tartışıldı. Üye ülkeler arasında pürüzlü bir diğer konu ise İttifak bütçesinin artırılması konusu.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, bakanlardan caydırıcılık ve savunma aktiviteleri için ödemelerin artırılmasını isteyeceğini belirterek "Birlikte daha fazla harcama yapmamız, birbirimizi savunma taahhüdümüzün ifade bulduğu 5'inci maddeye olan bağlılığımızın gücünü gösterecektir" diye konuştu.

RUSYA VE ÇİN’E KARŞI EK KAYNAK

Ek kaynağın özellikle Rusya'ya komşu doğu kanadının güçlendirilmesi, hava polisliği, donanma misyonları ve ortak tatbikatlarda kullanılması planlanıyor.

Reuters'e konuşan iki üst düzey yetkili, öneriler arasında, NATO’nun resmi ana strateji belgesi olan "Stratejik Konsept" in güncellenmesinin yer aldığını aktardı. Bu belge, büyüyen Çin askeri yeteneklerini ve Rusya’nın stratejik rekabetini dikkate alarak yeni politikanın sinyallerini veriyor.

AFGANİSTAN’DAN ÇEKİLME İPTAL EDİLEBİLİR

Savunma Bakanları toplantısının ikinci gününde ise (bugün) İttifak'ın başta Irak olmak üzere Ortadoğu'da daha aktif rol oynaması ve Afganistan misyonunun sonlandırılması konusu gündemde olacak.

Donald Trump yönetimi NATO müttefiklerinden bağımsız olarak Taliban ile görüşmelere oturmuş ve askerlerin Nisan ayı sonunda çekilmesini kararlaştırmıştı. Trump, ülkedeki Amerikan askeri sayısını da 2 bin 500'e indirmişti. Afganistan'da NATO'ya bağlı görev yapan 9 bin 600 asker bulunuyor.

Biden yönetiminin 1 Mayıs itibarıyla Afganistan'dan çekilmek ya da ülkede kalarak yeni çatışmaların doğması riskini almak arasında seçim yapması gerekiyor. ABD Savunma Bakanı Austin'in müttefiklerle istişareler sonrasında üye ülkelerin görüşlerini Washington'a ileteceği kaydedildi.

Çok sayıda NATO üyesi, Afganistan'dan çekilmek için erken olduğu görüşünü dile getirmiş ve ABD'nin kalması durumunda kendilerinin de askerlerini ülkede tutmak istediklerini beyan etmişti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg konuyla ilgili Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Hiçbir müttefik Afganistan'da gereğinden fazla kalmak istemiyor. Ama doğru zaman gelmeden de ayrılmayacağız" demişti.

IRAK’TAKİ ASKER SAYISINI ARTIRMA PLANI

NATO'nun Irak'taki varlığını Bağdat'ın ötesine yayma ve Ortadoğu'da daha aktif rol oynama planlarının da bugün gündeme gelmesi bekleniyor.

Reuters haber ajansının üst düzey yetkililer ve diplomatlara dayandırdığı haberde Irak'taki misyonda görevli asker sayısının şu anki 500 civarından 4-5 bine çıkarılmasının planlandığı, planın koronavirüs salgınının hafiflemesi sonrası hayata geçirilmesinin öngörüldüğü bildirildi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Perşembe günkü bakanlar toplantısında Irak genelinde personel sayısının artırılmasıyla ilgili plan üzerinde anlaşmaya varılmasını beklediğini belirtmiş ve misyonun durum değerlendirmesine göre aşamalı olarak genişletileceğini kaydetmişti.

NATO'nun Irak'ta 2018 Ekim ayında başlatılan eğitim ve danışma misyonunun genişletilmesi planları koronavirüs salgını ve bölgedeki istikrarsızlık kaynaklı güvenlik endişeleri nedeniyle ertelenmişti.

ABD: AVRUPA’DAN ÇEKİLMİYORUZ

ABD adına, NATO toplantısına Savunma Bakanı Lloyd Austin katıldı.

Austin, Washington Post gazetesinde yayımlanan makalesinde, ekip çalışmasına verdikleri önemi toplantıda net bir şekilde belirteceğine değinerek, "ABD'nin yeniden öncü rol üstleneceğini bilmelerini istiyorum. İyi ekip arkadaşları olacağımızı bilmelerini istiyorum. İstişare etmemiz, birlikte karar vermemiz, birlikte hareket etmemiz gerekiyor" dedi

Austin ayrıca yazısında, “Avrupa’dan çekilmiyoruz” ifadelerini kullandı.

‘BEYİN ÖLÜMÜ’ TARTIŞMASI

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 2019'un sonlarında NATO'nun, Türkiye'nin Suriye'deki ABD destekli terör örgütüne yönelik bir operasyon başlatmasının ardından ittifakın "beyin ölümü yaşadığını" söylemişti. Macron'un bu çıkışı ittifak üyesi ülkelerde tartışmalara neden olmuştu.

Stoltenberg pazartesi günü gazetecilere verdiği demeçte, "NATO 2030" reform sürecine atıfta bulunarak "Atlantik ötesi bağı yeniden canlandırmak ve güçlendirmek için eşsiz bir fırsatımız var" ifadelerini kullandı.