Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu: Türkiye’de ücret ‘geçmiş enflasyon’la belirleniyor

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, ocak-eylül dönemine ait üretim ve ihracat ile pazar verilerinin açıklandığı basın toplantısında ücret ve istihdama ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in ücret artışlarının alışıldığı yönde mevcut enflasyona göre değil de hedeflenen enflasyona göre yapılacağına yönelik ifadeleri hatırlatılan Başkan Eroldu, otomotiv sektörü için şu ifadeleri kullandı:

"Otomotiv sanayi büyük oranda sendikalı işletmelerden oluşuyor. Biz de toplu sözleşme dönemine girdik. Tabii saha çalışanları ücretleri, ofis çalışanları ücretlerini; ofis çalışanları ücretleri de saha çalışanları ücretlerini etkiliyor. Dolayısıyla birlikte bir hareket var. Dolayısıyla bu toplu sözleşme nasıl olacak o önemli. Onun dışında bence sendikalar asgari ücretin ne olacağını da bekleyecek gibi görünüyor. Sene başında yeni asgari ücret açıklaması olacak. Biraz zor. Yine geçmiş enflasyonun etkisinde kalacak. Bir de Türkiye'deki ücret kültürü de o yönde. Onu değiştirmek çok kolay değil diye düşünüyorum.

'GEÇMİŞ ENFLASYON DAHA ETKİLİ OLUR'

"Bütün toplu sözleşmelere baktığımız zaman geçmiş enflasyon üzerine yüzde 3-5 bir refah payı anlaşması olur. Türkiye'deki iş hukukunda bugüne kadarki yaklaşım hep geçmiş enflasyon üzerinden oldu ama tabii Bakanımızın söylediği de yanlış değil. Öbür türlü bu enflasyon sarmalından çıkabiliriz biz. Göreceğiz nasıl olacağını ama ben geçmiş enflasyon daha etkili olur diye düşünüyorum."

AB KAPIYI AÇARSA YETENEĞİ TUTMAK ZOR

Başkan Eroldu, otomotiv sektöründe mühendislerin beyin göçüne ilişkin sorulan soru üzerine ise şu değerlendirmede bulundu: "2022 ve 2023'te Türkiye'deki bütün sektörler içinde en yüksek ücret artışı otomotivde oldu. Amacımız prestij değil, çalışanları korumak. Onların refahını sağlamamız lazım... "Çünkü otomotivde iş gücü yetkinliklerini kaybettiğiniz zaman kazanmak zor. Yeni kurulan işletmeler var. İstihdam rekabeti de oluyor. Yurt dışına çıkışları azaltmaya çalışmamız lazım. Mesela enteresan bir endişem de var: Avrupa Birliği ülkeleri yetişmiş kişilere kapı açabilirler. Şu anda o kapı açılmadı. Eğer o kapı açılırsa o zaman yönetmemizin daha zor olacağı bir sürece gireceğiz. Bugünkü hareketleri yönetebiliyoruz. Ancak öyle bir şey olursa ayrıca yönetilmesi gereken bir risk olabilir ki onun da olma ihtimali var, olmaz diye bakmamak lazım. Bizi açıkçası endişelendiriyor. Onun için otomotiv sanayinde yetenekleri cezbetmek ve onları elde tutmak gerçekten son derece önemli."

TÜRK MÜHENDİSLERİN YETKİNLİĞİ FARK YARATIYOR

Bir yandan da araştırma geliştirme (AR-GE)'ye önemli bir talebin olduğunu ifade eden Eroldu, "Türkiye'de 250 milyon dolarlık hizmet ihracatı var. 5 binin üzerinde AR-GE çalışanı var. Bu rakamın da 2 katına çıktığını çok kısa sürede görebiliriz. Türk mühendislerinin kalitesi ve işe bağlılıkları çok yüksek. Bizim çalışanlarımız hakikaten çok yetkin, bu da fark yaratıyor. Sonuçta Türk insanının bir karakteri var. Bir işi yaparken en iyisini yapma gururu hem sahada hem de mühendislerde var. Bu da Türkiye'yi farklı kılan bir şey."

'AVM SENDROMU'

Otomotiv sektöründe istihdam açığına ilişkin soruları de yanıtlayan Eroldu, özetle şu ifadeleri kullandı: "Otomotiv sanayindeki çalışan nüfusu gençleşiyor gittikçe. Eleman bulmakta çok çok büyük sıkıntı olduğunu söyleyemem çünkü çok yeni mezun var. Bir yandan da Türkiye'nin büyümesi son yıllarda sınırlı kaldı. Türkiye her sene yüzde 10 yüzde 10 büyüyerek gitse o zaman farklı olur. Çok da üniversite var, çok yeni mezun çıkıyor. O açıdan bir dengesizliği yok. "Aslında saha çalışanlarında 'AVM'de çalışmayı tercih etme sendromu' var." diyen Başkan Eroldu, yeni kuşağın ağır işlerde çalışmak yerine hafif işler aradığını savunarak bunun sanayinin aleyhine olduğu görüşünü şöyle dile getirdi:

SEKTÖR GENÇLEŞTİKÇE İŞ GÜCÜ DEVRİ ARTIYOR

"Ücreti daha düşük bile olabilir fakat fabrikada bantlarda, montajda, üretimde çalışmaktansa AVM'de güvenlik, satışçı olabiliyorlar... Şimdi genç çocuklar daha hafif işler de arıyorlar, bizler gibi değiller. Jenerasyonların da bir değişimi var sonuçta. Çok fazla ve çok çalışmadan, çok yorulmadan para kazanma eğilimi de gittikçe artıyor ülkede. Bu biraz sanayinin aleyhine bir şey aslında. Orada zorlanıyoruz. Ben kendi şirketimden biliyorum. Yeni işe aldıklarımızda işi terk etme oranı artmaya başladı. Bir ay sonra çocuk ayrılıyor. Bu iş bana göre değil diyor. AVM de güvenlikçi olayım diye düşünüyor."

'UZAKTAN ÇALIŞMA TERCİH SEBEBİ'

OSD Başkanı Eroldu, yapılan öğrenci anketlerinde otomotiv sektörününün itibarının arttığını gözlediklerini kaydetti. Buna karşın, sanayiye yönelme tereddütü olduğunu vurgulayan Eroldu, "Yeni mezunlara sorduğunuzda sanayide çalışma arzusu azalıyor çünkü sanal işler var. Uzaktan çalışma çok yerleşti. Şimdi gençlerin böyle talebi var. Muhakkak girdikleri işte, belli oranla dahi olsa uzaktan çalışmanın olmasını arıyorlar. Bu bir tercih sebebi haline de geldi. Eğer işletme onu sunmuyorsa çocuk reddediyor. Hakikaten hızlı bir değişim, dönüşüm de var. Buna izin vermeyen şirketlerden çıkışların arttığını da gözlemliyoruz."