İmran Han'dan hodri meydan

ABD’nin Türkiye’de de denediği siyasi istikrarsızlık ve kaos planı senaryosu, Pakistan’da sahneye konuldu. İmran Han hükümeti ve başkanı olduğu Pakistan Adalet Hareketi (PTI), ABD’nin muhalefet eliyle başlattığı hükümeti devirme girişimine ‘hodri meydan’ dedi. Pakistan Meclisi Başkan Yardımcısı Kasım Suri, dün sabah muhalefet partilerinin güvensizlik oylaması önergesini yürürlüğe koymadığını ilan etti. Suri, kararını “dış destekli bir komplonun parçası ve anayasaya aykırı olmasına” dayandırdı.

Başbakan İmran Han, kararı “Meclis Başkan Yardımcısı rejim değişikliği girişimini durdurmuş ve uluslararası bir komploya izin vermemiştir.” diye değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Arif Alvi de İmran Han’ın önerisini kabul ederek meclisi dağıttı ve erken seçim sürecini başlattı.

Sabah erken saatlerde muhalefet Meclis Başkanı’na karşı da bir güvensizlik oylaması teklifi sunduğu için oturuma Meclis Başkan Yardımcısı’nın başkanlık ettiği kaydedildi.

Pakistan Bilgi ve Yayıncılık Bakanı Faruk Habib, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, 90 gün içerisinde seçimlerin yapılacağını duyurdu.

GEÇEN HAFTA HAREKETE GEÇTİLER

Geçen hafta Şahbaz Şerif başkanlığındaki ana muhalefet partisi İslam Pakistan İslam Birliği (PML-N) ve Bilaval Butto Zerdarih’in yönettiği liberal Pakistan Halk Partisi’nin (PPP) öncülüğünde mecliste Han hükümetine karşı bir gensoru önergesi verilmişti. Koalisyon ortakları Muttahida Kavmi Hareketi (MQM) ve Belucistan Avami Partisi’nin (BAP) taraf değiştirmesi sonucunda hükümetin düşürülmesi için oylama yapılması 161 oyla kabul edilmişti.

İmran Han’ın partisi Pakistan Adalet Hareketi (PTI), 342 sandalyeli parlamentoda 155 milletvekiline sahip bulunuyor. Ancak 11 milletvekili kısa zaman içinde partiden ayrıldı. Muhalefetin kendi içinde birleşmesiyle hükümetin düşürülmesi için gerekli olan 176 oy toparlanmış oldu.

İmran Han, 27 Mart’ta başkent İslamabad’da yüzbinlerce kişilik büyük bir miting toplayarak destekçileriyle bu girişime meydan okudu. Han, saldırının arkasında dış güçlerin olduğunu söyledi ve Batı’nın özellikle hükümetinin yürüttüğü bağımsız dış politikayı “hizaya sokmak istediğini” vurguladı.

ABD’NİN TEHDİT MEKTUBU

Han, 8 Mart’ta Washington'daki Büyükelçilerinin ABD'li yetkililerle buluştuğunu ve resmi bir toplantıda ona "tehdit mektubunun” verildiğini söyledi. Mektupta, "İmran Han giderse Pakistan affedilecek, aksi halde sonuçları olacak.” şeklinde ifadelerin yazılı olduğunu aktaran Han, güvensizlik oylaması tezgahının daha gensoru oluşturulmadan hazırlandığını, bunun muhalefetin ABD’yle görüştüğünün göstergesi olduğunu söyledi. Han, ABD tarafından Rusya ziyaretinden ötürü şahsi olarak hedef alındığına dikkat çekerken “Halbuki bu karar, Dışişleri Bakanlığı, ordu ve üst düzey kurumlar ile görüşülerek alındı.” ifadesini kullandı.

Pakistan Başbakanı önceki gün yayınladığı bir video mesajda muhalefetin bu hamlesini açıkça “ABD’nin iç politikaya müdahalesi ve hükümeti devirme girişimi” olduğunu söyledi, destekçilerine sokaklara çıkarak komploya direnme çağrısı yaptı.

ORDU TARAFSIZ KALDI

“Tamamıyla şaibeli olan bir sürecin sonucunu nasıl kabul edebilirim?” diyerek oylamayı tanımayacağını ima eden İmran Han, erken seçime gitmeyi düşündüklerini açıklamıştı.

Pakistan Ordusu’nun bu süreçte tarafsız kalacağını açıklaması üzerine İmran Han, orduya teşekkür etmişti. Dün sabah mecliste güvensizlik oylamasının geri çevrilmesinin üzerine Pakistan Silahlı Kuvvetleri Halkla İlişkiler Direktörü Tümgeneral Babar İftikhar, “Bugün mecliste olanlara hiçbir şekilde dahlimiz yoktur. Ordu, siyasete karışmayacaktır.” dedi.

MECLİS DAĞITILDI SEÇİM YAPILACAK

Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhurbaşkanı’nın verdiği meclisi dağıtma ve erken seçime gitme kararı hakkında resen inceleme başlattı. Muhalefet partileri mecliste korsan oturum başlatarak AYM’yi baskı altına alacak konuşmalar yaptı. Cumhurbaşkanı Alvi tarafından 13 Ocak 2022’de atanan Baş Yargıç Umar Ata Banidal’ın muhalefet partileri tarafından süreçle ilgili hazırlanan itiraz dilekçesini incelemek üzere AYM’ye gitti.

AYM, sabah saatlerinde Meclis Başkan Yardımcısı’nın güvensizlik oylamasını yürürlüğe koymama kararının geçersiz olduğunu ilan etti. Ancak Cumhurbaşkanı Alvi’nin almış olduğu meclisi dağıtma ve erken seçime gitme kararı kesin hüküm niteliği taşıyor. Dolayısıyla AYM’nin kararına rağmen İmran Han ve partisinin savunduğu erken seçim süreci işliyor.

ABD’nin Pakistan’ı bir kaos senaryosunun içine sürüklemek istemesinin ardında İmran Han’ın Batı’ya karşı dik duruşu ve Avrasya ülkeleriyle geliştirdiği güçlü ilişkiler yatıyor. İşte İmran Han’ın hedefte olmasının nedenleri:

1. ABD’NİN PAKİSTAN’DA ÜS TALEBİNİ REDDETTİ

İmran Han, ABD’nin askerlerini Afganistan'dan çekmesinin ardından Washington yönetiminin bu ülkedeki operasyonları için ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatına kesinlikle üs vermeyeceklerini ilan etti. Önceki hükümetleri ABD’yle işbirliği konusunda çok sert bir dille eleştiren İmran Han, 19 Haziran 2021’de bir ABD televizyonunda üs meselesindeki duruşunu “Hükümetimizin bu konudaki politikası tavizsizdir.” diyerek teyit etti.

CIA, Pakistan topraklarındaki son İHA saldırısını Han'ın seçimi kazandığı 2018 Temmuz'da gerçekleştirmişti. CIA Direktörü William Burns, 2021 mayıs ayında üs meselesi sebebiyle Pakistan'a gelmiş, ancak Başbakan İmran Han’la görüşme talebi geri çevrilmişti.

2. UKRAYNA KRİZİNDE RUSYA’DAN YANA DURDU

Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı askerî harekât esnasında Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya gelen İmran Han, hem dünyaya bir mesaj verdi, hem de iki ülke arasında doğal gaz ve buğday ticaretini içeren kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzaladı. İmran Han’ın Ukrayna operasyonunun sıcak saatlerinde Rusya’ya yaptığı ziyaret ile imzalanan anlaşma, başta ABD olmak üzere Batılı kurum ve yetkililerden şiddetli tepki aldı.

3. DIŞ MÜDAHALELERE ‘KÖLENİZ DEĞİLİZ!’ DEDİ

BM Güvenlik Konseyi’nin Rusya'yı kınama gündemiyle olağanüstü düzenlenen oylamada Pakistan çekimser oy kullanması üzerine 22 AB ülkesi, Pakistan’ın Rusya’ya karşı tavır almasını isteyen bir mektup yayınladı. İmran Han bu hamleye, “Bizi ne sanıyorsunuz? Biz sizin köleniz miyiz? Ne söylerseniz onu mu yapacağız?” diye yanıt verdi.

4. TÜRKİYE’YLE KAPSAMLI İŞBİRLİĞİNE YÖNELDİ, KUZEY KIBRIS DAVASINI DESTEKLEDİ

İmran Han’ın başbakanlığında Türkiye ile Pakistan arasında savunma, ekonomi, eğitim ve kültür alanında kapsamlı bir işbirliği yürürlüğe kondu. Pakistan MİLGEM Korvet Projesi hayata geçirildi ve 15 Ağustos 2021’de ortak gemi indirme töreni düzenlendi. Türkiye-Pakistan-Azerbaycan arasında 12 Eylül’de “Üç Kardeş 2021 Tatbikatı” yapıldı.

Diriliş Ertuğrul, Kuruluş Osman, Yunus Emre gibi TRT yapımı Türk dizileri, İmran Han’ın talimatıyla Urducaya çevrilerek devlet televizyonunda yayınlandı. Maarif Vakfı, Pakistan’ın on şehrinde faaliyete geçti ve üniversite kurulması çalışmalarına başlandı.

İmran Han, Kıbrıs’ta da Türkiye’nin yanında yer aldı. Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın seçilmesinin ardından KKTC’ye Pakistan heyeti yolladı. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın son toplantısından sonra yayımlanan İslamabad Deklarasyonu’nda “Müslüman Kıbrıs Türklerinin davasına sahip çıkma” ifadesinin yer alması için en güçlü destek Pakistan’dan geldi.

5. KUŞAK VE YOL GİRİŞİMİNİ DESTEKLEDİ, ÇİN İLE İLİŞKİLERİNİ ZİRVEYE ÇIKARDI

İmran Han, Pakistan’ın Kuşak ve Yol Girişimi’nde önemli bir geçiş güzergahı olması için Çin ile yoğun bir işbirliği yaptı. Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) projesi aracılığıyla ülkeye 60 milyar dolardan fazla yatırım yapıldı. Belucistan eyaletinde bulunan Gwadar limanı, Kuşak ve Yol Girişimi’nin önemli lojistik merkezlerinden biri oldu.

Uygur sorununda Çin’i destekleyen İmran Han, 23 Mart’ta İslamabad’da yapılan İslam İşbirliği Toplantısı’na Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’yi onur konuğu olarak davet etti. Daha sonra Han hükümetinin Dışişleri Bakanı, Çin’de yapılan Afganistan’a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları toplantısında “Kuşak ve Yol’un güvenliğini sağlamanın tüm bölge ülkelerinin ortak sorumluluğu olduğunu” vurguladı.

6. KARABAĞ SAVAŞI’NDA AZERBAYCAN’I DESTEKLEDİ

Her fırsatta Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğunu vurgulayan İmran Han, uluslararası platformlarda BM kararlarının uygulanması gerektiğini savundu. Pakistan, Azerbaycan’ın Karabağ’ın özgürleşmesi için başlattığı askeri operasyonda net bir şekilde Azerbaycan’dan yana tutum aldı. Operasyon sonrasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı ile bir araya gelen İmran Han, Karabağ konusunda açık desteğini dile getirdi.

7. BAĞIMSIZ AFGANİSTAN’DAN YANA TAVIR ALDI

İmran Han, Afganistan’daki krizden ABD’yi sorumlu tuttu. ABD müdahalesinin daha fazla terörist yarattığını vurgulayan Han, ABD’nin İHA saldırılarıyla sayısız sivilin canını almasını açıkça eleştirdi. İmran Han, ABD'nin er ya da geç Afganistan'daki Taliban yönetimini tanımak zorunda kalacağını söyledi ve Afganistan’da ekonomik iflasın engellenmesi için bu ülkenin dondurulan varlıklarının serbest bırakılması kapsamında ABD’ye çağrıda bulundu.