Peygamberimiz tesbihi nasıl çekerdi? Parmakla tesbihat nasıl yapılır?
Özellikle de farz namazların hemen peşine yapılması faziletli görülen zikirler, hem Rabbimizi anmak hem de sevap kazanmamız açısından oldukça özel bir ibadettir. Peki Peygamber Efendimiz (SAV) nasıl tesbih çekerdi?
Yüce Allah (c.c), Kuran-ı Kerim'deki Nisa Suresinin 103. ayet-i kerimesinde bahsedilen “Namazı kıldıktan sonra; ayaktayken, otururken ve yan yatarken Allâh’ı anın.” ifadesinden anlaşılacağı üzere her şekilde Allah'ı zikretmemiz istenmektedir. Allah (c.c)'u anmak maksadıyla zikre durulduğu zaman çoğu zaman bunu elimizde bulunan tesbihlerle yaparız. Böylelikle zikrini çektiğimiz sözcüklerin sayısına dair herhangi bir yanlışlık yapma, eksik ya da fazla çekme durumunun önüne geçilmiş olmaktadır. Peki tesbih yoksa zikrimizi başka nasıl yapabiliriz?
PEYGAMBERİMİZ (SAV) TESBİHİ NASIL ÇEKERDİ?
Pek çoğumuz genellikle zikir sırasında yanımızda bulundurduğumuz tesbih ya da zikirmatikler ile tesbihat yaparken, kimi zaman yanımızda ikisi de bulunamayabiliyor. Şimdilerde kullandığımız tesbihler Efendimiz (SAV)'in zamanında olmadığından Peygamberimiz (SAV) zikrini, sağ elindeki parmaklarının boğumları ile tesbihatını yaptığına dair sahih rivayetler bulunmaktadır. (Tirmizî, Daavât: 25). Ayrıca, Efendimiz (SAV)'in tesbih sözcüklerini takip edebilmek için çakıl taşları ve hurma çekirdekleri ile sayanlara da sesini çıkartmadığı bilgisine rastlanmaktadır.
Bu duruma delil olarak ise şu olayı gösterebiliriz;
Peygamberimiz (SAV) Hz. Sa’d bin Ebî Vakkas ile birlikte bir kadının yanlarına uğradıklarında, kadının hurma çekirdekleri ya da çakıl taşları olduğunu ve kadının tesbihi onlarla çektiğini bildirdikten sonra, Efendimiz (SAV)'in bu kadının hareketine müdahale etmemiştir. (Ebû Dâvud, Vitir; 24)
TESBİHAT BAŞKA NASIL YAPILIR?
Hz. Ebû Hüreyre’nin, tesbihini bir ipliği düğümleyerek yaptığı (Ebu Nuaym, Hilye I/383) Muhacirlerden Ebu Safiyye’nin çekirdeklerle (İsâbe IV/109; İbn Sa’d VII/60) Sa’d b. Ebî Vakkas’ın çakıl taşlarıyla tesbih çektiği de (İbn Sa’d III/143) rivayet edilmektedir.
Tesbih zikirleri her ne kadar bu gibi çeşitli yollarla yapılabilse de zikir konusunda kendine güvenip doğru sayıda çekebilecek olan Müslüman kimselerin eliyle tesbih çekmesi daha sevap olduğu bilinmektedir.
HADİS-İ ŞERİF: “Parmak uçları ile sayarak tesbihe ve tehlile devam edin. Kıyamette her âzadan sual edilir ve parmaklar için “tesbihte kullandı” derler. Gafil olan rahmetten uzak kalır.” (Hakim)
Tesbihte yanılma kaygısı olanlar ise zikirlerini 33’lü ya da 99’lu tesbihlerle de bu ibadeti gerçekleştirebilir.
PARMAK SAYARAK TESBİH NASIL ÇEKİLİR?
PARMAK TESBİHATI YAPILIŞI:
Sağ elin baş parmağı sağ elin serçe parmağının alttaki 1. boğumuna getirilir. Bu şekil görselde ki 1 dir. Serçe parmağın alttan ikinci boğumu 2 sayısıdır. Ardından sağ elin baş parmağı yüzük parmağının alttan 1. boğumuna getirilir bu 3 sayısıdır. Hemen üstündeki 2. boğum ise 4 tür. Orta parmağın en alttaki 1.boğumu 5, hemen üstündeki boğum 6 dır. İşaret parmağının en alttaki 1. boğumu 7, üstündeki boğum 8 sayısıdır. Ardından sayım parmağı değiştirilerek işaret parmağının ucu, baş parmağın en alttaki 1. boğumuna getirilir bu 9, hemen üstündeki boğum 10. sayıdır. Bu 3 defa tekrar yapılarak 30 rakamı oluşunca son tekrarda serçe parmağının 2, yüzük parmağının da 1 boğumu sayılarak toplamda 33 sayısı tamamlanır.