Prim destekleri artırılsın: Hububatta üretim arttı, pamukta azaldı
Hasat öncesi ithalat, depoları doldurdu. TMO, ürünün hepsini alma sözü verdi, birçok yerde ürüne yer açmaya çalışıyor. Ürün çok, fiyatlar da piyasada düştü. Üretici, mazota gelen zamlar nedeniyle hububat fiyatlarının yeniden güncellenmesini ya da prim desteğinin artırılmasını istedi.
Konya’dan sonra en fazla üretimin yapıldığı yerlerden biri olan Şanlıurfa’da hububat hasadı tamamlandı. Tüm Türkiye’de olduğu gibi hububatta rekolte bu yıl yüksek. Sadece Şanlıurfa’da buğday rekoltesi 2 milyon tonu geçti. Mercimek ise bu yıl fazla iyi değil, yağışlar mercimekte bir miktar zarara neden oldu.
Şanlıurfa İl Ziraat Odaları Koordinasyon Kurulu Başkanı ve Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, randevularda sıkıntı yaşansa da Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’nin ürünün hepsini alma sözü verdiğini belirtti ama borcu olan çiftçinin bekleyemeyeceğini, elindeki ürünü hemen satmak istediğini bildirdi. Fiyatlar ise piyasada çok düşük. TMO alım fiyatını prim hariç ekmeklik buğday için ton başına 8 bin 250 lira, arpa için ton başına 7 bin lira olarak açıklamıştı. Açıklanan bu fiyatlara rağmen serbest piyasada fiyatlar ortalama olarak ekmeklik buğday için ton başına 6 bin 982 lira, arpa için ise ton başına 5 bin 697 lira seviyesinde.
HİLVAN’DA YIĞINLAR AÇILDI
Hikmet İpar, “Borcu olan çiftçi, ürünü hemen satmak istiyor ama randevular nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Alımlar devam ediyor. TMO’nun randevu sistemi verilen fiyatı gölgeliyor. Verilen fiyat zaten düşüktü. Girdiler çok yüksek, çiftçi ekim yaptığında gübre ve mazot fiyatları yüksekti. Ürün şu anda piyasada para etmiyor. Stoklar dolu. Yeni depolar açılmaya çalışılıyor, Hilvan’da yığınlar açtılar. Bu yığınlar 6 ay depolamayı sağlıyor.” dedi.
İpar, mazota gelen yeni zamların gübre ve ilaca da yansıyacağına vurgu yaptı, 1 lira olan prim desteğinin 2.5-3 liraya çıkarılmasını istedi. İpar, “Mazota ne kadar zam geldiyse desteğin de o kadar artırılması gerekiyor. Destekler artsın, destek direk çiftçinin cebine girsin.” dedi.
ÜRETİCİ PAMUKTAN KAÇIYOR
Şu anda Şanlıurfa’da pamuk ekili. Pamukta ise her geçen yıl üretimde azalma yaşanıyor. Geçen yıl ülke genelinde 570 bin hektarda pamuk ekimi gerçekleşmişti, bu sene 450 bin hektara düştü. 2022 yılında lif pamukta 1 milyon ton üretim varken bu sene 750 bin ton bekleniyor.
Pamuk üretiminde birinci sırada olan Şanlıurfa’da geçen yıl 2 milyon 300 bin dekarda olan üretim, bu yıl 2 milyon dekarı bulamadı. Bunun en önemli nedeni ise pamukta devlet desteğinin olmaması ve geçen yıl fiyatların düşük seyretmesi. Üretici temsilcilerine göre böyle devam ederse önümüzdeki yıl ekim alanlarında daha fazla düşüş bekleniyor.
Elektrik de bölgede en önemli sorunların başında. “Üretici pamuktan kaçıyor.” diyen Hikmet İpar, pamuğun desteklenip ithalatın hasat döneminde durdurulması çağrısı yaptı.
HUBUBAT FİYATLARI TEKRAR GÜNCELLENMELİ
Sivas Zara Ziraat Odası Başkanı Zeki Şimşek, motorine gelen zamların ardından Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’ne çağrıda bulunarak hububat alım fiyatlarının güncellenmesini istedi. İlçede arpa hasadına başlandığını ve geçici alım merkezinde TMO tarafından alıma başlanacağını belirten Şimşek, “Arpada 7 lira, düşük vasıflı buğday alımlarında kilogram başına 8,250 lira ödeme yapılacağı açıklanmıştı. Hububat alım fiyatlarının açıklanmasından kısa bir süre sonra motorin fiyatına gelen zamlar çiftçiyi mağdur etti. Çiftçinin mağduriyetinin ortadan kalkması için hububat alım fiyatlarının güncellenmesi gerekir.” diye konuştu.
ÇİFTÇİ HUBUBATINI SOKAKTA BEKLETİYOR
AYDINLIK / ANKARA
Toprak Mahsulleri Ofisi’nde (TMO) “randevulu alım sistemi” çalışmadığı için çiftçinin hasadını sokakta beklettiği, TMO’nun ürün almamak için her zorluğu çıkardığı bildirildi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, üreticilerle yaptığı görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “TMO’nun randevulu alım sistemi tıkalı olduğu için çiftçi TMO’ya ulaşamıyor. Tüccar da çok düşük fiyat veriyor. Arpa taban fiyatı primle birlikte 7 bin 500 lira olmasına rağmen, tüccar 5 bin liradan alıyor. Bu rakam maliyetin çok altında bir rakamdır.” dedi.
TMO’nun yanlış tarım politikasının çiftçiyi mağdur ettiğini belirten Gürer, ithal buğday ile hasat öncesi depoları dolduran TMO’nun yılın ilk beş ayı yalnız 6,5 milyon ton buğday ithal ettiğini ve ürün alacak yeri sınırlı olunca çiftçiyi tüccarın eline ittiğini, tüccarda TMO durumunu bildiği için fiyat düşürüp ürün almaya yöneldiğini söyledi.
Randevu sistemi tıkandığı için ürününü TMO’ya veremeyen çiftçiye tüccarlar da yok pahasına teklifle geldiğini aktaran Gürer, “Üretici ürününü evinin önüne yığmış, TMO’dan gelecek bir haberi bekliyor. TMO ise alacağız açıklamalarına rağmen daha sistem düzenli bir şekilde işlemiyor. TMO ayrıca teslim alma, kota ve ödemede de sorun yaratıyor. Çiftçi deyişi ile ofis buğdayı almamak için her zorluğu çıkarıyor.” bilgisini verdi.
Güney köyünden Süleyman Güney de 200 dönüm tarlaya bu yıl arpa ektiğini ve ürünü hasat ettiklerini belirterek, “Alım olmadığı için ürünümüzü hasat edip mecbur ev önünde yola döktük. Yağmur yağsa döktüğümüz ürünü sel alır. TMO’yu defalarca kez aradık. Ama randevulu alım sistemi çalışmıyor. Tüccar maliyetin altında bir fiyatla teklif veriyor. Köye gelip almıyor. Ayağına istiyor. Hiç olmazsa ürünü TMO’ya verelim, masrafı kurtaralım dedik ama bir türlü ulaşamıyoruz. Hasat zamanı başladı. Bize sahip çıkan yok.” ifadelerini kullandı.