Xi Moskova ziyaretini tamamladı: ‘100 yıldır olmayan bir değişim yaşanıyor’

Putin ve Xi, ilişkilerin daha da derinleştirilmesi kararının yer aldığı ortak bir bildiri yayınladı. Birçok anlaşmanın imzalandığı görüşmeler sonrasında Xi veda ederken, Putin’e dünyanın değiştiğini ve bu değişimde ikisinin rol aldığını söyledi.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile hem ikili hem de heyetlerle yaptığı görüşmeleri kapsayan 3 günlük ziyaretini bitirdi ve Pekin’e döndü. Geleceğe yönelik önemli imzaların atıldığı görüşmelerde Ukrayna’dan Tayvan’a birçok konu masaya yatırıldı. Xi, Putin'i bu yıl üçüncüsü düzenlenecek olan Uluslararası İşbirliği için Kuşak ve Yol Forumu’na davet etti.

YENİ DÜNYANIN AYAK SESLERİ

Xi’nin ziyaretinde en dikkat çeken noktalardan biri, veda sırasında Xi’nin Putin’e söyledikleri oldu. Xi, Putin’e “100 yıldır olmayan bir değişim yaşanıyor. Ve bu değişimi birlikte yönlendiriyoruz.” dedi. Putin ise mevkidaşına “Katılıyorum.” cevabını verdi. “Kendine iyi bak sevgili dostum.” diyen Xi arabasına binerek Kremlin’den ayrıldı.

Xi, Putin ile ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, Çin-Rusya ilişkilerinin ikili kapsamın çok ötesine geçtiğini ve insanlığın geleceği için çok önemli olduğunu belirtti. Çinli lider, Çin ve Rusya'nın gerçek çok taraflılığı uygulamak, salgın sonrası ekonomik iyileşmeyi teşvik etmek ve çok kutuplu bir dünya inşa etmek için birlikte çalışacağını da sözlerine ekledi.

‘BARIŞ VE DİYALOGDA ISRARCIYIZ’

Zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Xi, Çin'in "barış ve diyalog" için bastırmaya devam edeceğini söyledi. Çinli lider Moskova ve Kiev'i barış görüşmelerini yeniden başlatmaya çağırdı.

Putin ise, Çin'in Ukrayna için geçen ay açıkladığı 12 maddelik barış planının, Ukrayna ve Batı'nın devreye girmeye istekli olması halinde barışçıl bir çözüm için "temel" oluşturabileceğini söyledi. Ancak şu anda Batı’nın hazır görünmediğini de sözlerine ekledi.

Putin, Xi onuruna verdiği yemekte Moskova ve Pekin'in gelecek için geniş kapsamlı ve iddialı hedefler belirlediğini söyledi.

Rusya Devlet Başkanı, "Yeni bir döneme giren ikili ilişkilerin güçlendirilmesi ve 2030 yılına kadar ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi konusunda bir anlaşma imzaladık. Ortaklığımızın ufkunu çizdik ve gelecek için bu kelimenin en güzel anlamıyla cesur hedefler ve görevler belirledik." ifadelerini kullandı

Çin Devlet Başkanına hitap eden Rus lider, Xi'nin yeniden seçilmesinden kısa bir süre sonra Rusya’yı ziyaret etme kararını takdir ettiğini vurguladı.

Rusya ve Çin'in güçlü komşuluk, işbirliği ve dostluk bağlarına sahip olduğunu sözlerine ekleyen Putin, "Bu, karşılıklı saygı ve birbirlerinin çıkarlarını tanımaya dayanan Rus-Çin ortaklığının özel niteliğinin açık bir kanıtıdır" dedi.

İki lider 2030 yılına kadar ikili ekonomik işbirliğine ilişkin ortak bir bildiri yayınlayarak ticaretten lojistiğe kadar sekiz alanda bağları derinleştirme planlarını özetledi. Bildiride, "Piyasa ihtiyaçlarına uygun olarak ulusal para birimlerini kullanma uygulamasını genişletmek ve ikili ticaret, yatırım, borç verme ve diğer ticari ve ekonomik işbirliği alanlarındaki paylarını kademeli olarak artırmak dahil olmak üzere mali işbirliği düzeyinin artırılmasının" kararlaştırıldığı ifade edildi.

ABD’NİN İTTİFAKLARINA KARŞI AÇIKLAMA

Enerji konusunda ise Putin gazetecilere yaptığı açıklamada iki ülkenin Rusya'dan Çin'e ikinci bir doğalgaz boru hattı inşa edilmesi konusunda tam anlamıyla anlaşmaya vardığını söyledi. Putin, hedefin 2030 yılına kadar Çin'e en az 98 milyar metreküp doğal gaz taşımak olduğunu da belirtti.

Yapılan ortak açıklamaya göre Rusya, Pekin'in "tek Çin" ilkesini destekliyor ve Tayvan'ın Çin'in devredilemez bir parçası olduğunu kabul ediyor. Açıklamada Rusya'nın Tayvan'ın bağımsızlığına karşı çıktığı ve Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için attığı adımları desteklediği belirtildi.

ABD'ye karşı birleştiklerinin bir başka işareti olarak liderler, çok kutuplu bir dünya düzeni çağrısında bulundu ve ABD, İngiltere ve Avustralya arasındaki AUKUS güvenlik paktına ilişkin endişelerini dile getirdi.

GÖRÜŞME ABD’YE ‘UMUT’ VERMEMİŞ

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Sözcü Kirby, Xi Jinping ve Vladimir Putin'in Moskova'daki görüşmesine ilişkin "Bugünkü toplantının, bize, savaşın yakın zamanda biteceğine dair büyük umutlar verdiğini düşünmüyorum." dedi. Rusya ve Çin Devlet Başkanlarının Moskova'daki görüşmelerinin ardından yayımladıkları ortak açıklamayla ilgili konuşan Kirby, BM'nin ilgili maddelerinin Rusya'nın bir başka BM üyesi olan Ukrayna topraklarından çekilmesi gerektiği anlamına geleceğini kaydetti. Çin'in, yapıcı bir rol oynamak istiyorsa, Rusya'ya Ukrayna'dan çekilmesi konusunda baskı yapması gerektiği görüşünü savunan Kirby, Pekin'in savaşla ilgili "Rus propagandasını taklit ettiğini" söyledi.

NATO HARCAMALARI ARTTI

NATO ülkelerinin 2022'de yaptığı savunma harcamaları önceki yıla göre artarak 1,17 trilyon dolara yükseldi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in 2022 Yıllık Raporu yayımlandı. Raporda NATO ülkelerinin savunma harcamalarına ilişkin bilgiler de yer aldı.

Buna göre, 2021'de 1,15 trilyon dolar olan savunma harcamaları, 2022'de tahmini cari rakamlara göre 1,17 trilyon dolara çıktı.

NATO'nun gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) en az yüzde 2'sini savunmaya ayırma hedefini geçen yıl 7 üye tutturabildi. Bu ülkeler ABD, Yunanistan, Litvanya, Polonya, İngiltere, Estonya ve Letonya oldu. 2014'te Yunanistan, ABD ve İngiltere GSYH'nin yüzde 2'sinden fazlasını savunmaya ayırmıştı.

2022'de Yunanistan GSYH'sinin yüzde 3,54'ü, ABD yüzde 3,46'sı, Litvanya yüzde 2,47'siyle savunma harcaması yaptı. Rapora göre, Türkiye ise GSYH'sinin yüzde 1,37'sinin savunma harcamalarına ayırdı.

Cari fiyatlarla, ilk sıradaki ABD'nin 2022'deki savunma harcaması 821 milyar dolar olurken onu 67,7 milyar dolarla İngiltere, 60,9 milyar dolarla Almanya, 52,4 milyar dolarla Fransa, 30,4 milyar dolarla İtalya ve 28,1 milyar dolarla Kanada takip etti.

Sonraki Haber