Reel kesim güveninde sınırlı iyileşme
Merkez Bankası, İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksini açıkladı. Güven Endeksi, ekimde geçen aya göre 2,1 puan artarak 100,9 seviyesine çıktı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) imalat sanayinde faaliyet gösteren 1785 iş yerinin yanıtlarıyla hazırladığı İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi açıklandı. Buna göre, Reel Kesim Güven Endeksi, ekimde geçen aya göre 2,1 puan artarak 100,9 seviyesine çıktı. Aynı dönemde mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi 3 puan yükselerek 102,2 seviyesinde meydana geldi.
Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, gelecek 3 aydaki üretim hacmi, son 3 aydaki toplam sipariş miktarı, genel gidişat, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek 3 aydaki ihracat sipariş miktarı, mevcut toplam sipariş miktarı ve gelecek 3 aydaki toplam istihdama ilişkin değerlendirmeler endeksi artış, mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler ise endeksi azalış yönünde etkiledi.
Son 3 aya yönelik değerlendirmelerde, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan seyir bir önceki aya göre zayıflarken, üretim hacminde azalış bildirenler lehine olan seyir ise artış bildirenler lehine döndü.
MAL STOKLARI NORMALİN ÜZERİNDE
Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmeler bir önceki aya göre zayıflarken, mevcut mamul mal stokları seviyesinin mevsim normallerinin üstünde olduğu yönündeki değerlendirmeler ise bir önceki aya göre güçlendi.
Gelecek 3 aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ve iç piyasa sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyir geçen aya göre güçlenirken, ihracat sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyir ise zayıfladı. Gelecek 12 aydaki sabit sermaye yatırım harcamasında artış yönlü beklentiler güçlenirken, gelecek 3 aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentiler ise zayıfladı.
Ortalama birim maliyetlerde, gelecek 3 ayda artış olacağını bekleyenler lehine olan seyir zayıflarken son 3 ayda artış olduğunu bildirenler lehine olan seyir ise güçlendi.
ÜFE BEKLENTİSİ YÜZDE 47
Gelecek 3 aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin de güçlendiği gözlenirken, gelecek 12 aylık dönem sonu itibarıyla yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) beklentisi geçen aya göre 1,8 puan azalarak yüzde 47,4 seviyesinde gerçekleşti.
Ekimde ankete katılan iş yerlerinin yüzde 51,9'u üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtirken, yüzde 14,8'i talep yetersizliğinin üretimlerini kısıtlayan en önemli faktör olduğunu, onu sırasıyla iş gücü yetersizliği ile ham madde-ekipman yetersizliği, mali imkansızlıklar ve diğer faktörlerin izlediğini ifade etti.
İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda, geçen aya kıyasla daha kötümser olduğunu belirtenler lehine olan seyir ise zayıfladı.
İMALATTA KAPASİTE KULLANIM ORANI YÜZDE 74,9
TCMB’den yapılan açıklamaya göre, imalat sanayisi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), ekimde geçen aya göre değişim göstermeyerek yüzde 74,9 seviyesinde oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise (KKO-MA) geçen aya göre 0,7 puan azalarak yüzde 75,2'ye geriledi.
PERAKENDEDE GÜVEN OLUMSUZ SEYRİNİ SÜRDÜRÜYOR
TEPAV, eylül ayına ilişkin Perakende Güven Endeksi’ni (TEPE) açıkladı. Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 26,0 puanlık, bir önceki aya göre ise 6,0 puanlık azalışla -14,9 puan değerini aldı. Böylece perakende güveni eylül ayında da negatif seyrini sürdürdü.
TEPE anketine katılan perakendecilerden son 3 ayda işlerin durumunun kötüleştiğini belirtenlerin oranı Eylül 2024’te yüzde 56,7’den yüzde 61,1’e yükselirken, önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme bekleyenlerin oranı yüzde 32,2’den yüzde 17,5’e geriledi. Ayrıca, önümüzdeki 3 ayda satış fiyatlarında artış bekleyenlerin oranı yüzde 63,6 oldu.
Sektörel bazda incelendiğinde, "mobilya, aydınlatma ekipmanları ve ev içi kullanım ürünleri" sektörü, perakende güveninde en fazla düşüş yaşayan sektör oldu. Buna karşılık "birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar", "elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar" ve "tekstil, hazır giyim ve ayakkabı" sektörlerinde ise ortalamanın üzerinde bir performans sergilendi.