Rus Bakan Lavrov’dan önemli açıklamalar! Türkiye'den de Suriye'den de iyi sinyal var
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, 'Türkiye Suriye ilişkisi için 'Her iki başkentten de diyaloğun yeniden başlatılmasına ciddi ilgi duyulduğuna dair sinyaller geldiğinden, müzakere sürecinin hızla yeniden başlatılmasını aktif bir şekilde teşvik edeceğiz.' dedi.
Türkiye’nin komşularla ve bölgeyle ilişkilerini etkileyen iki önemli konu: Suriye yönetimiyle normalleşme, Rusya-Ukrayna savaşında Ukrayna’ya verdiği destek… AK Parti hükümeti denge politikası adını verdiği yöntemiyle Rusya ile ilişkileri korusa da NATO’yu Rusya sınırına getirmeyi amaçlayan Ukrayna ve Batı cephesinin de yanında duruyor. Hatta Ukrayna’ya silah ve İHA veriyor.
Suriye’de ile normalleşmede ise mesafe alınamıyor. ABD’nin PKK eliyle kurduğu İkinci İsrail koridoru iki ülkeyi ve tüm bölgeyi tehdit ederken, sürecin uzaması bölücülere yarıyor. İsrail rahatlıkla bölgede saldırganlığını sürdürüyor. Türkiye, Suriye’nin ilk şartının Türk askerinin çekilmesi olduğunu söylemişti. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad Suriye Parlamentosunda yaptığı bir konuşmada ilk şartın bu olmadığını belirtmişti. Türkiye’nin anasaya hazırlanması ve seçim yapılmasını ilk şart olarak ortaya koyduğu ve Suriye’nin bunu kabul etmediği de belirtiliyordu.
Rusya’dan bu iki konuyla ilgili önemli açıklamalar geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kazan’daki BRICS zirvesini izleyen Hürriyet Gazetesi’nden Hande Fırat’ın sorularını yanıtladı.
‘GÖRÜŞMELERİ HATIRLATTI’
Lavrov, Suriye ile normalleşme konusunda şunları söyledi: “Rusya, Şam ile Ankara arasındaki ihtilafları ortadan kaldırmak için tutarlı bir şekilde çaba sarf ediyor. Astana Süreci’nin garantör ülkelerinin dışişleri bakanlarının 27 Eylül’de New York’ta yaptığı toplantıda Türk ve İranlı meslektaşlarımla bu konuyu ele aldık.
“Geçen yıl Moskova’da, Rusya-İran-Suriye-Türkiye dörtlü formatı çerçevesinde dışişleri bakanlıkları, savunma bakanlıkları ve istihbarat servisleri düzeyinde bir dizi temas gerçekleştirildi. Suriyeli sığınmacıların geri dönüşü, terörle mücadele ve sınırların güvenliğinin sağlanması da dahil olmak üzere özellikle ilgi gerektiren konular belirlendi.
‘GÖRÜŞ AYRILIKLARI MÜZAKERELERİ DURAKLATTI’
“Şam ve Ankara’nın pozisyonlarında ortaya çıkan görüş ayrılıkları müzakere sürecinin duraklamasına neden oldu. Suriye hükümeti, öncelikle Türk askeri birliklerinin Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarından çekilmesi konusuna netlik kazandırılması gerektiğinde ısrar ediyor. Türkiye, prensip olarak Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığını teyit ediyor ancak birliklerin çekilmesi konusunu daha sonra ele almayı teklif ediyor.
“Her iki başkentten de diyaloğun yeniden başlatılmasına ciddi ilgi duyulduğuna dair sinyaller geldiğinden, müzakere sürecinin hızla yeniden başlatılmasını aktif bir şekilde teşvik edeceğiz.”
UKRAYNA KRİZİ
Lavrov, röportajında Türkiye’nin, Ukrayna krizinin çözümüne yönelik çabalarını takdir etti. Son müzakerelerin Zelenskiy’in çatışmayı durdurabilecek anlaşmalara girmesini yasaklayan “Anglo-Saksonlar tarafından gömüldüğünü” söyleyen Lavrov siyasi çözüme açık olduklarını söyledi.
‘ÇÖZÜM İÇİN NATO’NUN DOĞUYA GENİŞLEMESİ DURMALI’
Bir ateşkes yerine çatışmanın temel nedenlerinin ortadan kaldırılması gerektiğini vurgulayan Lavrov “Bunlar arasında NATO’nun doğuya doğru genişlemesi, Rusya’nın hayati güvenlik çıkarlarına yönelik tehditler oluşturulması ve Kiev rejiminin Rusların ve Ukrayna’daki Rusça konuşan sakinlerin haklarının ihlal edilmesi yer alıyor.” dedi.
‘ARABULUCULUK BAŞARIYA ULAŞMAZ’
Hande Fırat, Lavrov’a Türkiye’nin üstlendiği arabuluculuk rölünü sordu. Lavrav’un yanıtı şöyle oldu:
“Washington ve müttefikleri Kiev’e her türlü desteği veriyor ve Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı yapımı uzun menzilli füzeleri kullanma olasılığını tartışıyorlar. Vladimir Zelenski, Moskova ile müzakereleri yasaklayan kararnamesini iptal etmedi. Böyle bir durumda Türkiye de dahil herhangi bir ülkenin arabuluculuk çabalarının başarıya ulaşması pek mümkün görünmüyor.
‘ANKARA‘NIN UKRAYNA’YA VERDİĞİ SİLAHLAR…’
“Ne yazık ki Ankara, Kiev rejimiyle askeri-teknik alandaki işbirliğini sürdürüyor. Türk silahları, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Rus askeri personelini ve sivil vatandaşları öldürmek için kullanılıyor. Türk yönetiminin arabuluculuk hizmetleri sağlamaya hazır olduğuna ilişkin açıklamaları göz önüne alındığında, bu durumun şaşkınlık yaratmaması mümkün değildir.”
BRICS ÜYELİĞİ
Röportajda ele alınan bir konu da Türkiye’nin BRICS üyeliği… Lavrov şunları söyledi:
“BRICS’in, çok taraflı ilkeleri güçlendirmeye odaklanan, egemen bir dış politika izleyen ve tek taraflı yaptırımlara katılmayan ülkeler başta olmak üzere Küresel Çoğunluk ülkeleriyle bağlarını genişletmesinden yanayız.
“Kazan’da düzenlenen zirvede, BRICS’in mevcut katılımcılarının ortak ülkeler birliğine katılım yoluyla konsolide edilmesi yönünde bir tercih yapıldı.
“Türkiye’nin BRICS’in daha da geliştirilmesine önemli katkı sağlayacak güçte olduğundan eminim. Türkiye’nin birliğe katılımının parametrelerine ilişkin karar, oybirliği temelinde ve tüm BRICS ülkelerinin ve Türkiye’nin egemen tercihine saygı gösterilerek verilecek.”
SİNOP'TA İKİNCİ NÜKLEER TESİSTE BELİRSİZLİK
Türkiye ve Rusya’nın en önemli işbirliklerinden biri Akkuyu Nükleer Güç Santrali. Geçen aylarda bu işbirliğinin gelişeceği ve Sinop’ta ikinci nükleer tesis için adımların atıldığı duyurulmuştu. Lavrov’un röportajındaki ‘Türkiye karar vermeli’ ifadesi dikkat çekiyor:
“Türk hükümeti, Sinop Nükleer Güç Santralı’nın inşaat projesinin nasıl, hangi temelde ve kimin katkılarıyla gerçekleştirileceğine karar vermeli. Rusya’nın katılımına ilişkin parametreler üzerinde anlaşmaya varabilirsek, bize göre her iki taraf da bundan kazançlı çıkacaktır. Akkuyu NGS’nin inşa edilmesi gibi başarılı bir işbirliği örneğimiz var.
“ABD, Rusya ile ticaret yapmaya ilgi duyan yabancı ortakların imkânlarını kısıtlamaya çalışıyor. Ne yazık ki Türkiye de bir istisna değil. Pratik işbirliğimizin perspektifleri, uzmanların yakın gelecekte karşılıklı olarak kabul edilebilir çözümler bulup bulamayacağına bağlıdır.”