Rusya ikinci kez Motor Sich'i vurdu

Rusya, Ukrayna'da dünyanın en büyük motor üreticilerinden olan Motor Sich fabrikasını vurdu. Fabrikada AKINCI TİHA, KIZILELMA, T929 ATAK-2, ANKA-3, KEMANKEŞ ve SÜPER ŞİMŞEK gibi uçak, helikopter ve mühimmatların motorları üretiliyordu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, sosyal medya hesabından yaptığı görüntülü açıklamasında, Ukrayna'ya bir Rus füze saldırısının düzenlendiğini duyurdu. Zelenskiy, “Kinjal'lar ve Kalibr'lar, Motor Sich'i ve Hmelnitski bölgesini vurdu.” dedi.

Saldırı sonucu fabrikadaki can kaybı ve hasara ilişkin herhangi bir bilgi paylaşılmadı.

Ancak Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rusya'nın 20 füze attığını açıkladı.

AKINCI, KIZILELMA, ANKA-3...

Zaporijya bölgesinde yer alan Motor Sich firması, uçak ve helikopter için dünyanın büyük motor üreticilerinden biri olarak biliniyor. Türkiye'den de BAYKAR ve TUSAŞ gibi firmalar Motor Sich ile çeşitli alanlarda işbirliği yapıyor. Bugün Türkiye'de geliştirilen AKINCI TİHA, KIZILELMA, ANKA-3, KEMANKEŞ ve SÜPER ŞİMŞEK gibi uçak ve mühimmatlarda Ukrayna’dan tedarik edilen motorlar kullanılıyor. T929 Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri'nde de yine Ukrayna’dan tedarik edilen bir motor yer alıyor. KIZILELMA'da Motor Sich'in AI-25TLT motoru, AKINCI'da Ivchenko-Progress'in AI-450 serisi turboprop motoru bulunuyor.

Motor Sich'in alt firması Ivchenko-Progress, daha önce Milli Muharip Uçak KAAN için AI-322 turbofan motorunu baz alarak geliştireceği AI-9500 adlı yeni bir motor üretmeyi önermişti. Şirketin geçen aylarda TEI ile işbirliği yaparak “MMU Özgün Motor Geliştirme Programı”nda turbofan motorun ön tasarım fazı için açılan ihaleye teklif sunduğu öğrenildi. Bu teklifin karşısında ise Kale Grubu'nun Rolls-Royce ile kurduğu ortaklık yarışıyor.

RUSYA İLE İLİŞKİLERİ BOZUYOR

Motor Sich, daha önce Kasım 2022'de de Rusya tarafından vurulmuş ve fabrika sahasında önemli hasar meydana gelmişti. Bu nedenle Türkiye'nin vitrin projelerinde Motor Sich ile işbirliğini sürdürmesi, hatta giderek geliştirmesi oldukça riskli görülüyor. Bu noktada kimileri Türkiye'nin firmaya ait bazı tezgahları ülkemize getirerek üretimin bir bölümünü üstlenebileceği ifade ederken, kimileri de Motor Sich mühendislerinin Türkiye'ye davet edilmesini öneriyor. Ancak iki öneri de Türkiye ile Rusya ilişkilerini bozmak dışında bir sonuç üretmiyor. Bu noktada AK Parti MKYK Üyesi Metin Külünk'ün şu sözleri oldukça uyarıcı: “Türkiye'nin Rusya ve İran ile karşı karşıya gelmesini isteyenler dışarıda da, içeride de belli. Türk devlet aklı bunu görüyor, milletimize çağrımızdır, Kırım Savaşı'nı yeniden okuyalım.”

Motor Sich CEO'su Vyaçeslav Boguslaev, geçen yıl 23 Ekim'de “Rusya için çalıştığı” iddiasıyla Ukrayna Güvenlik Servisi tarafından gözaltına alındı. Tutuklanan Boguslaev'in tüm görevlerine son verildi. Şirketin başına başına Alexey Nikiforov getirildi. Ardından firma, beraberindeki Zaporozhtransformator, AvtoKrAZ, Ukrnafta ve Ukrtatneft şirketleri ile kasım ayı başında Ukrayna Savunma Bakanlığına devredildi.

Bir dönem de Motor Sich’i Çin satın almak istemiş ancak bu girişim ABD tarafından büyük tepki ile karşılanmıştı. Ukrayna mahkemeleri aldığı karar ile Çinlilere satışı engellemişti.