Pezeşkiyan: Rusya ve Çin, İran'ın zor günlerindeki dostlarıdır

İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, İran gazetesi Tehran Times'a yazdığı "Yeni Dünyaya Mesajım" başlıklı makalesinde, Cumhurbaşkanlığı döneminde dış politika alanındaki planlarını anlattı. Pezeşkiyan makalesinde, İran'daki siyasi sistemin "seçimlerin rekabetçi, barışçıl ve düzenli bir şekilde yapılmasıyla dikkate değer bir istikrar gösterdiğini" vurguladı. Bu istikrarın İran lideri Ali Hamaney'in ferasetini ve İran halkının zorluklar karşısında bile iktidarın demokratik bir şekilde devredilmesine olan bağlılığını teyit ettiğini belirtti.

‘KOMŞULARLA İLİŞKİLERİMİZİ GÜÇLENDİRECEĞİZ’

"Reform programı, ulusal birliğin güçlendirilmesi ve dünya ile yapıcı ilişkiler temelinde" Cumhurbaşkanlığına aday olduğunu açıklayan Pezeşkiyan, yönetiminin "her koşulda İran'ın ulusal onurunu ve uluslararası konumunu koruyacağını ve dış politikasını haysiyet ve bilgelik ilkelerine dayandıracağını" vurguladı. Pezeşkiyan, "makamına verilen tüm yetkileri bu kapsamlı hedefe ulaşmak için kullanma niyetinde olduğunu" belirtti.

Bu temelde İran Cumhurbaşkanı, "İran'ın ulusal çıkarları, ekonomik kalkınması ve bölgesel ve küresel barış ve güvenliğin gerekleri doğrultusunda tüm ülkelerle ilişkileri dengeleyerek fırsatları değerlendirme politikası izlemeye devam edecektir. Komşularımızla ilişkilerimizi güçlendirmeye öncelik vereceğiz." ifadelerini kullandı.

BÖLGE ÜLKELERİYLE BİRLEŞME VURGUSU

Pezeşkiyan, "Türkiye, Suudi Arabistan, Umman, Irak, Bahreyn, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve bölgesel örgütlerle ekonomik ilişkileri derinleştirmek, ticari ilişkileri geliştirmek, ortak yatırımları teşvik etmek, ortak zorlukları ele almak ve diyalog, güven inşası ve kalkınma için bölgesel bir çerçeve oluşturmaya doğru ilerlemek için işbirliği yapma arzusunu" dile getirdi. İran Cumhurbaşkanı "bölgesel kalkınma ve refah için işbirliğinin dış politikanın yol gösterici ilkesi olacağını" sözlerine ekleyerek, "Bu ülkeler birleşmeli ve güç mantığına değil, mantığın gücüne güvenmelidir." dedi.

‘RUSYA VE ÇİN ZOR ZAMANLARIMIZDA YANIMIZDA OLDU’

Pezeşkiyan "özellikle BRICS, Şanghay İşbirliği Örgütü ve Avrasya Ekonomik Birliği gibi çerçevelerde Rusya ile ikili ve çok taraflı işbirliğine öncelik vermeye devam edeceklerini" açıkladı. İran Cumhurbaşkanı, "Küresel manzaranın geleneksel dinamiklerin ötesine geçtiğinin bilincinde olan yönetimim, başta Afrika ülkeleri olmak üzere Küresel Güney'de ortaya çıkan uluslararası oyuncularla karşılıklı fayda sağlayan ilişkiler geliştirmeye kararlıdır." ifadelerini kullandı. Rusya ve Çin’e ayrı parantez açan Pezeşkiyan, “hem Rusya'nın hem de Çin’in zor zamanlarda Tahran'ın yanında durduğunu" vurgulayarak bu dostluk için minnettarlığını ifade etti.

Pezeşkiyan, Tahran’ın Pekin’le 25 yıllık yol haritasının "kapsamlı ve karşılıklı yarar sağlayan bir stratejik ortaklığa doğru önemli bir kilometre taşını temsil ettiğini" söyledi ve "yeni bir dünya düzenine doğru ilerlerken Pekin ile daha kapsamlı işbirliği yapma arzusunu" dile getirdi. 2023 yılında Pekin'in İran-Suudi ilişkilerinin normalleşmesini kolaylaştırmada önemli bir rol oynadığını belirten Pezeşkiyan, Pekin'in "yapıcı vizyonunu ve uluslararası meselelere ileriye dönük yaklaşımını gösterdiğini" söyledi.

‘BATI’YLA İNİŞLİ ÇIKIŞLIYIZ’

İran Cumhurbaşkanı, Avrupa ile ilişkilerin "inişli çıkışlı" bir seyir izlediğini söyledi. Bu bağlamda Pezeşkiyan, Avrupa ülkelerinin nükleer anlaşmayı kurtarmak ve ABD tarafından uygulanan yasadışı ve tek taraflı yaptırımların İran ekonomisi üzerindeki etkisini hafifletmek için vermeleri gereken 11 taahhüdü yerine getirmediklerini belirtti.

Avrupa ülkeleri tarafından atılan bu yanlış adımlara rağmen Pezeşkiyan, "ilişkileri karşılıklı saygı ve eşitlik ilkeleri temelinde doğru yola sokmak amacıyla Avrupa ülkeleriyle yapıcı bir diyalog içine girmeyi dört gözle beklediklerini" belirtti.

‘AVRUPA, İRAN HALKINI ANLAMALI’

Avrupa ülkelerinin "İran halkının hakları ve onuru göz ardı edilemeyecek gururlu bir halk olduğunun farkına varması gerektiğini" kaydeden Pezeşkiyan, "Avrupalı güçler bu gerçeği kabul ettikten sonra İran ve Avrupa'nın keşfedebileceği birçok işbirliği alanı olduğunu" vurguladı. Cumhurbaşkanı’na göre bu fırsatlar arasında "ekonomik ve teknolojik işbirliği, enerji güvenliği, transit yollar, çevre, terörle mücadele, uyuşturucu kaçakçılığı, mülteci krizi" ve diğer alanlar yer alıyor. ABD'ye gelince, Pezeşkiyan, "Washington gerçeği kabul etmeli ve İran'ın baskıya yanıt vermediğini ve vermeyeceğini bir kez ve herkes için anlamalı" dedi. Bu bağlamda İran Cumhurbaşkanı, ABD'nin nükleer anlaşmadan yasadışı bir şekilde çekildiğini, İran ekonomisine yüz milyarlarca dolar zarar verdiğini ve tek taraflı yaptırımlar uygulayarak özellikle Kovid-19 salgını sırasında İran halkına tarifsiz acı, ölüm ve yıkıma neden olduğunu belirtti.