Sabah yazarından Çin övgüsü: Gazze'de net duruş

Çin Halk Cumhuriyeti, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına karşı Filistin'den yana duruşunu bir kez daha gösterdi. Çin, İsrail'in insanlık suçlarını güçlü bir şekilde eleştirdi. Sabah gazetesi yazarı Bercan Tutar, bugünkü yazısında Çin'in Gazze stratejisini ve bu tutumunun uluslararası ilişkilerdeki etkilerini ele aldı.

ÇİN’İN EZBER BOZAN GAZZE STRATEJİSİ

Sabah gazetesi yazarı Bercan Tutar, yazısında şunları dile getirdi:

"İsrail ve suç ortağı ABD'nin Gazze'deki vahşetine karşı çıkarak net bir duruş sergileyen Çin, bu tavrıyla tarihinde bir ilke de imza attı. Çünkü Çin, geleneksel olarak ülkesi dışındaki krizlere müdahalede bulunmamayı temel ilke sayan bir anlayışa sahip. Ancak Hamas'ın 7 Ekim'deki Aksa Tufanı taarruzundan sonra İsrail'in Gazze'de başlattığı soykırıma karşı sesini yükselten Pekin, katledilen masum Filistinlilerin haklarına sahip çıkarak dış politikasının temeli olan 'stratejik sessizlik' ilkesini terk etti.

"Ukrayna krizindeki tarafsız tavrıyla karşılaştırılınca Gazze'deki tutum, Çin'in dış politikasında her açıdan bir milada işaret ediyor. Zira Ukrayna'da tarafsızlığını sürdüren Çin, İsrail'in saldırıları başlar başlamaz doğrudan Gazze'nin savunulması için çağrıda bulundu. Hatta Çin'in dengeleri sarsan ilk reaksiyonu Hamas'ın 7 Ekim'deki taarruzundan hemen sonra geldi. ABD ve Avrupa ile dünyanın farklı ülkelerinden Hamas'a kınama yağarken Pekin Hamas'ı eleştirmekten kaçındı.

'BAĞIMSIZ FİLİSTİN'

"Çin Dışişleri bir gün sonra 'Tarafları sakin kalmaya ve itidalli davranmaya' çağırdı. Çıkış yolu olarak da bağımsız bir Filistin Devleti'nin kurulması gerektiğine işaret etti. Pekin'in Hamas'ın saldırısına tepkisi 'daha güçlü bir kınama' bekleyen İsrail'i derinden sarstı. Tel Aviv, 'İnsanlar sokaklarda katledilirken iki devletli bir çözüm çağrısında bulunmanın zamanı mı?' diyerek rahatsızlığını dile getirdi

"Çin'in İsrail halkına sempati veya destek göstermeyişinden hayal kırıklığına uğradığını açıklayan İsrail'in kınamalarına cevap 9 Ekim'de Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi'den geldi. Gazze'de derhal ateşkes çağrısında bulunan Yi, yarım asrı aşkın bir süredir Filistinlilere uyguladığı zulüm sebebiyle İsrail'i eleştirerek Gazze'ye yönelik saldırıları meşru müdafaa sınırlarını aşan bir 'savaş' olarak niteledi.

"Bu bağlamda Gazze krizi her açıdan Çin'e yeni Ortadoğu stratejisini hayata geçirmek için uzun zamandır beklediği tarihi bir fırsat sunuyor.

DEĞİŞİM YÜZYILI

"Zira şimdiye kadar İsrail-Filistin sorunu Çin'i pek etkilemiyordu. Ancak şimdi ABD'nin Gazze ve Ortadoğu'ya dair yeni planları Çin'in iç ve dış politika hedeflerini doğrudan tehdit ediyor. Pekin'in Gazze'de belirginleşen Ortadoğu'ya yönelik yeni jeopolitik ilgisinin ilk hedefi ABD'nin İsrail'le bölgeye dayattığı dehşet dengesini yok etmek. Zira Çin, Ukrayna ve Gazze krizlerini 'değişim yüzyılının' doğum sancıları olarak görüyor.

"Dolayısıyla Çin, ABD'nin İsrail maşasıyla Ortadoğu'yu tek başına yönetmesine karşı. Reel-politik parametrelerden bakınca Çin'in bölgeyle ilgilenmekte biraz geç kaldığını, yeni dönemde Ortadoğu'ya yönelik pro-aktif politikasını daha da 'agresifleştirmek' zorunda kalacağını söylemek lazım. Jeopolitik dinamikler ve büyük güç rekabeti bunu gerektiriyor. Ve bu yeni durum en çok da Filistin'in makûs talihini kökten değiştirecektir. Çin'in konvansiyonel ve sosyal medyası bu çıkışlardan sonra Yahudi ve ABD karşıtı açıklamalarla doldu. Devlet televizyonu CCTV'nin ülkede en çok izlenen haber programında Hamas'ın saldırısında ölen İsraillilere çok az yer verildi. CCTV daha çok İsrail'in Gazze'ye yönelik hava saldırılarına, katliam ve yıkım sahnelerine odaklandı. Çin Komünist Partisi'nin yayın organı Global Times da yine 9 Ekim'deki başyazısında ABD'yi bu konuda 'taraf tutmak' ve 'durumu soğutmak yerine alevleri körüklemekle' suçladı."