Sabahat Akkiraz Aydınlık'a konuştu: Arabeskin çizdiği dünya özlediğimiz dünyanın tam tersi

Başlattığımız arabesk tartışması için sorularımızı yanıtlayan Türk Halk Müziği Sanatçısı Sabahat Akkiraz, arabesk tartışmasının hep olacağını söyledi. Arabeskin sistem tarafından kollanan bir tür olduğunu kaydeden Akkiraz özellikle ekonomik sıkıntıların yarattığı umutsuzluğun arabeskin doğmasına ve yaygınlaşmasına neden olduğunu söyledi.

Ferdi Tayfur’un ölümüyle birlikte arabesk tartışması yeniden başladı. Siz ne düşünüyorsunuz?

Önemli sanatçılar kaybedilince eksiği hissedilmesi normaldir. Arabesk tartışması hep vardı. Hep de olacaktır. Ama burada asıl unsur arabesk mi? Yarattığı kültür mü? Müzik dalı olarak geniş kitleler dinlese de asıl sorunun onun yarattığı kültür olduğunu düşünüyorum.

Siz bir halk sanatçısınız. Halkın dinamiklerini bilen birisiniz. Sizce halkı arabeske yönelten şey neydi?

Umutsuzluk. Türküler de dertlidir. Hatta bazen o kadar derin acılar anlatılır ki dinleyeni allak bullak eder. Ama asla umutsuz değildir. “Ne de olsa kışın sonu bahardır” der “Her kışın sonunda bir bahar olur” der. Ama hayat bu kadar umutsuzluk vadediyorsa, gelen gün gideni aratıyorsa hayat da arabeskleşiyor demektir.

Gelecek umudu kayboldukça, şiddet kurumsallaştıkça Arabeskin yükselmemesi mümkün değildir. Arabesk müzik formaları değişse de içeriği ile hep aynıdır aslında.

‘YAYGINLAŞMAMASI MÜMKÜN DEĞİL’

Sizce “arabesk” olarak adlandırılan müziğin yaygınlaşmasının sebebi neydi?

Popüler kültür, umutsuzluk, yalnızlık ve en önemlisi toplumsal olarak başkalaşma ve çürüme. Kemal Sunal filmleri gibi çok izlenen filmlerde dahi arabesk kullanılıyorsa, popüler sanatçılar dahi arabesk şarkılar seslendiriyorsa, kamyon yazıları dahi bunlardan oluşuyorsa, görünürlüğü artıyorsa yaygınlaşmaması mümkün değil.

 Toplumsal olarak baktığımızda milyonları etkisi altına almış bu müzikten bugün müzik adına hangi dersler çıkarılmalı?

Arabeskten çıkarılacak bir ders görmüyorum ben. Artan kadın cinayetleri, saçma namus kavramları, kadını cinsel bir figür olarak gösterme, umutsuzluk ile çizdiği dünya bizim amaç ettiğimiz dünyanın tam tersi. Ama müzikal olarak iyi alt yapılar, iyi müzisyenler yok mu? Var tabi ki. Öyle olmasaydı da bu kadar geniş alana yayılamazdı.

‘SİSTEM İÇİN EN DOĞRU ARAÇ’

Kültür toplumun o tarihteki durumuna ayna tutuyorsa, arabesk müziğin son 30 yılda yükselişi Türkiye’mizin halini yansıtıyor mu? Hangi özellikleri yansıtıyor?

Son otuz yıldan daha eski aslında. Plak döneminden beri arabesk popüler bir müzik. Ve ne yazık ki yaşam standardı artmıyor, azalıyor. Kentleşen insanlarımız çok da uyum sağlamıyor günümüze. Fırsat da bulamıyorlar doğru kaynaklara ulaşmaya. Solcu deyip yasaklanan albümler, kitaplar olurken arabesk hep kollanan ve gizli de olsa desteklenen müziktir sistem tarafından. Ve amaçlanan hedef için arabesk en doğru araçtır. Kadını sistemin dışına itmek için, sosyal yaşamdan çok yalnızlaşmayı öne çıkarttığı için, şiddeti kutsallaştırdığı için bulunmaz bir araçtı. Ve olduğu gibi ülkenin bir bölümünü yansıtır. Yine de umudumuzu kaybetmeyeceğiz tabi ki gerçek bir umut ülkesi için