Şaka yapmak caiz mi? Peygamberimiz (SAV) şaka yapar mıydı?
Şaka yollu da olsa yalanın hiçbir halini tasvip etmeyen Peygamberimiz (SAV)'in şakaya karşı bakış açısı nasıldı? Şaka yapmak caiz mi? İşte şakanın dini yönden merak edilen cevabı...
Günümüzde mizah ya da latife gibi sözcüklerin kullanılmasıyla da aynı anlamı taşıyan 'şaka' tabiri, insanları güldürmek ve eğlendirmek amacıyla yapılan söz ve davranışlar için kullanılır. Ölçüyü kaçırmama ve seviyeyi aşmama şartıyla yapılan şakalar dinen mübah olduğu gibi karşımızdaki kişiyi rencide edecek sözler kurup şaka yapmak, yalanlı, kırıcı ve alaycı davranışlarla yapılan şakalar ise yasaklanmıştır. Şaka yoluyla da olsa yalanı kesinlikle yasaklayan Sevgili Peygamberimiz (SAV), bazı kimseler dine girerken onlardan, “Şaka ile dahi olsa yalan söylemeyeceğim.” dedirterek biat aldığı dahi bilinir. Efendimiz (SAV)'in şaka yoluyla yalan söyleyen kimseyi 3 kere kınadığı hadis-i şeriflerle sabittir.
O kimsenin durumu ile alakalı dini kaynaklarda şöyle bir ifade geçmektedir: “Yazık o adama ki insanları güldürmek için yalan söyler. Bilirler ki bu yalandır. Ama o onları güldürmek ister. Yazıklar olsun ona! Yazıklar olsun, yazıklar olsun!” (Ebu Davud 4338, Tirmizî 2237). Bu konu ile ilgili bir ayet-i kerimede ise şöyle buyrulur: “Ayetlerimiz hakkında münasebetsiz sözlere dalanları gördüğünde, onlardan yüz çevir.” (Enam Suresi 68. ayet)
“Kardeşinle tartışmaya girme, onunla kırıcı şekilde şakalaşma ve yerine getiremeyeceğin sözü ona verme.” (Tirmizi, Birr, 57)
PEYGAMBERİMİZ (SAV) NASIL ŞAKALAŞIRDI?
Efendimiz (SAV)'in şaka yaparken bile doğruluktan yana olduğu ve her davranışında olduğu gibi hoşgörülüğünü ve ölçüsünü sevdikleriyle şaka yaparken de koruduğu bilinir. Öyle ki Alemlerin Efendisi Sevgili Peygamberimiz (SAV), "Ben şaka yaparım; fakat ben, şaka yaparken bile sadece hakikati söylerim.” (Taberani) buyurur. Enes b. Mâlik (r.a)'un rivayetine göre: Bir adam, Rasûlüllah'ın yanına geldi, onu devesine bindirmek istedi, Rasûlüllah da "Biz de seni dişi devenin yavrusuna bindirelim." dedi. Adam, "Ya Rasûlüllah, devenin yavrusuna nasıl bineyim?" diye sorunca, Rasûlüllah, "Bütün develeri dişi deve doğurmaz mı?" buyurarak güldürmüştü...
Enes b. Mâlik (r.a) rivayete göre, Efendimiz (SAV) kendisine bazen şöyle hitap ederdi: “Ey iki kulaklı.” (Tirmizi, Birr, 57; Ebû Dâvûd, Edeb, 84)