Satranç zayıflatıyor
1984 yılında Anatoly Karpov, dünya şampiyonluğunu korumak için genç yetenek Garry Kasparov ile karşılaşır. 48 oyun süren maçın beş ayı boyunca Karpov, oturduğu yerde on kilo kaybeder.
Satranç oynayarak kilo verebilir miyiz?
Yıl 1984. Sovyet dünya şampiyonu Anatoly Karpov 33 yaşında ve unvanını korumaya hazırlanıyor. Karşısına vatandaşı 22 yaşındaki Garry Kasparov çıkmıştır. Maç 48 oyun sürer. Aradan geçen beş ay süresince Karpov oturduğu yerde tam on kilo verir.
Sene 2005, bu defa Belgrad'da Avrupa Körler şampiyonasındayız. Bu köşenin yazarlarından Selim Altınok, Macar rakibi ile oynuyor. Maç saat 15.00’da başlıyor ve tam 6 saat sürüyor. Selim’in konumu pek iyi değil, ama direniyor. Parti berabere bitiyor. Her iki oyuncunun da kolunu kaldıracak hali kalmamış. Diğer oyunlar çoktan bitmiş, turnuva salonu bomboş. Hızlıca yemekhaneye geçiyorlar, akşam yemeği sona ermek üzere, garsonlar masaları topluyor. Antrenörümüzün Selim’e alelacele getirdiği ilk tabağın içinde bal var, enerjisi boşalan beynine biraz şeker gitsin diye.
Yukardaki iki örnek satrancın kilo verdiren bir spor olduğu konusunda fikir veriyor değil mi?
Beş saat süren ağır bir satranç partisinden sonra sporcuların 200 kalori harcadığı iddia ediliyor.
Şimdi Karpov'u ve Selim'i bir kenara bırakıp aklı selimi elimize alalım ve biraz düşünelim.
Satranç oturularak yapılan bir spor. Düşünerek oynanıyor ve ciddi surette beyinsel enerji tüketiyor. Ancak tek başına kilo vermeye yeteceğini söylemek abartılı olacaktır. Vücut sağlığını korumanın ve uygun bir kiloya sahip olmanın iki temel şartı var; dengeli beslenme ve fiziksel aktivite.
Satranç gibi bir sporla uğraşmak bu iki koşulu yerine getirmek bakımından iyi bir motivasyon olabilir. Nitekim dünya çapında üst sıralara yükselen satranç ustaları, formlarını korumak için düzenli spor yaparlar. Tenis oynarlar, bisiklet sürerler, koşarlar ya da yüzerler. Bunları yapmayan satranççıların tahta başındaki kondisyonları da düşük olur.
Yapılan bilimsel bir incelemede, 8 saat satranç oynayan bir sporcunun en fazla yetmiş kalori harcadığı belirlenmiştir. Bedensel aktivitelerle uğraşan sporcuların vücutları genellikle fit olur. Tüm satranççılar içinse aynı şeyi söyleyemeyiz. Ancak satranç turnuvasına katılan bir kimse günler süren karşılaşmalar için bulunduğu şehirde seyahat eder. Bazen günde iki maç yapar ve sekiz saatini tahta başında geçirir. Zaman zaman iller arası yolculuklar yapar. Yaz aylarında art arda birkaç turnuvaya katılan satranççı dostumuz Can Özel Yılmaz, her turnuvadan sonra kilo verdiğini ifade etmişti.
Demek ki ne yapıyoruz… Satranca devam ama bu yetmez, mutlaka dengeli beslenmek ve fiziksel spor yapmak en azından yürümek şart.
“Satranç hayattır.”
Bobby Fischer (ABD’li dünya şampiyonu)
MİNYATÜR KÖŞESİ
S. Tarrasch – D. Bogoljubov Gothenburg 1920
Bugünkü kısa oyunumuz iki tanınmış usta arasında. Bazen satranç tarihinin efsane oyuncuları arasında bile böyle kazalar yaşanabiliyor.
1. d4 Af6 2. c4 e6 3. Af3 b6 4. Fg5 Fb7 5. e3 h6 6. Fh4 Fb4+ 7. Abd2?
Bu doğal ama dikkatsiz hamle beyaza oyunu hemen kaybettiriyor. “d2”deki at kolayca korunmaz hale gelecek ve açmaza girip düşecek. Basitçe 7. Ac3 oyunu sürdürürdü.
7… g5 8. Fg3 g4 9. a3 gxf3 0-1
Alet kaybeden beyaz hemen çekiliyor.
BULMACA KÖŞESİ
BU HAFTANIN SORUSU
Soru 14:
İki Hamlede Mat
Beyaz Taşlar:
Şf1, Vh7, Fg5, Fg6, Aa2, Pc3, d5, e2.
Siyah Taşlar:
Şd1, Fe1, Aa3.
Soru 14’ün Yanıtı:
Beyazın d5 ve e2 piyonları adeta rakip şahı sararak koruyor ve bir hamlede matları engelliyor.
Şu e2 piyonumuz olmasaydı fil ya da vezirle h5’ten mat edecektik o zaman;
Anahtar Hamle:
1.Fh5!
Beyaz mat tehdidi yapmıyor ama siyah zugzwangta, yani hamle yapmasa bir şey olmayacak. Ama sıra kendisinde ve oynamak zorunda. Bakın neler oluyor!
1… Fh4 2. Vd3+ mat.
1… Fxc3 2. Axc3+ mat.
1… Fd2 2. e3+ mat.
1… Ac2 2. e4+ mat.
1… Ab5 ya da c4 2. Vb1+ mat.
Gördüğünüz gibi beş ayrı cevaba beş farklı mat fikri. Bu problemin estetik değerini arttırıyor.