Servis sorunu 'özel'de var

Yüz yüze eğitim-öğretimin başlamasının ardından okullarda servis araçlarının yeterli sayıda olmadığı, öğrencilerin adeta dolmuşta üst üste gider gibi taşındığı yönünde şikayetler gündemde. Aydınlık, konuyu işin sahibine sordu, İstanbul Umum Servis Aracı İşletmeleri Esnaf Odası Başkanı Hamza Öztürk ve Yönetim Kurulu Üyesi Günhan Sınar sorunun sadece özel okullar için geçerli olduğunu söylediler. Tur şirketlerinin yüksek kâr elde etmek için servisçileri mağdur ettiklerini söyleyen oda yöneticileri, bu şirketlerin velilerden UKOME’nin belirlediği okul servisi taşımacılığı ücretinin üstünde ücret talep ettiklerini ve bu nedenlerden dolayı servisçilerin bu şirketlerle çalışmak istemediğini, böylece sorununun oluştuğunu aktardılar. Ayrıca yöneticiler okulların başlangıç saatlerinde de değişiklikler istediler.

SERVİSÇİLERİN GELİRİ ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA

İstanbul Umum Servis Aracı İşletmeleri Esnaf Odası Başkanı Hamza Öztürk konuya ilişkin şöyle konuştu: “Yıllardır pandemiden dolayı bu insanlar çalışmıyor. Milli Eğitim Bakanlığı da 2018 yılında bir çalışma yapmıştı. Okulların giriş saatini 08.00 olarak belirledi. İstanbul’daki tüm okulların giriş saatleri 08.00. Bu nedenle servis araçları iki iş değil bir iş yapmaya başlayınca servisçiler okullarda çalışmaktan imtina ettiler. Okullarda servis çalıştıran arkadaşlarımızın geliri asgari ücretin altında. Biz de Milli Eğitim Bakanlığı’ndan ilkokulların 07.30, okul öncesi ve lise öğrencilerinin ise ders başlangıç saatlerinin 09.00 olmasını istedik. Aksi takdirde bu sıkıntı devam eder dedik. Durum şu anda tam olarak bu.”

‘DEVLET OKULLARINDA HERHANGİ BİRİ SIKINTI YOK’

“Devlet okullarında herhangi biri sıkıntı yok. Daha önce bir devlet okulu, bir de özel okul işi yapardık. Ama şimdi servisçiler ‘Ben tekstil, fabrika gibi yerlerde servisçilik yaparak kazandığım parayı okullarda kazanmıyorum’ diyorlar. Servis aracı üzerinden 10 bin TL kazanan tur şirketi servisçiye 3.500 veriyor. Bu fiyata da kimse çalışmak istemiyor. Bir servis şirketi de bizi arayarak servis şoförlerini yevmiye ile çalıştırdığını söyledi. Bunlar mide bulandırıcı şeyler.”

‘HERKES İŞİNİ LAYIKIYLA YAPACAK’

“Tur şirketleri pandemi sürecinde velilerden servis ücretlerini aldı, servisçilere hiç para vermemelerine rağmen televizyon ve gazeteler ‘Servisçiler vatandaşın parasını vermiyor’ diye haber yaptılar. Bütün bunlar da üst üste geldiğinde servisçiler çalışmak istemediler. Herkes işini layıkıyla yapacak. Bizi 26 ay ne tur şirketi ne de okullar hiçbir şekilde arayıp sormadı. Ama şimdi bu şirket ve okullar bizim üzerimizden para kazanmaya kalkarlarsa bu insanlar böyle bir şeyi kaldıramazlar.

‘BİZİM ZAM HİÇBİR KRİTERE UYMUYOR’

Yüzde 15’lik yersiz bulduklarını söyleyen Öztürk şunlar kaydetti: “Tüm bunların üzerine trafik sigortasına yüzde 35, lastiklere yüzde 15, akaryakıta bir yılda yüzde 23 zam geldi, bizim zammımız yüzde ise 15. Yani neye göre yüzde 15 zam yapıldı bunu anlamadık. TÜİK’in enflasyon rakamlarına bakıyoruz ve orada yüzde 19 çıkıyor ve yine bizim zam hiçbir kritere uymuyor.”

SORUNUN NEDENİ TUR ŞİRKETLERİ

İstanbul Umum Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Yönetim Kurulu Üyesi Günhan Sınar da söz konusu mağduriyetle ilgili şu açıklamalarda bulundu: “10 bin rakamı biraz abartılmış bir rakam. Tabii pandemi döneminde aracını satmış olan esnafımız mevcut. Bir buçuk yıl servisçi esnafı çok zor günler yaşadı. İki sene hiç kontak basmadık ama o sayının 10 bin olduğu söyleminin abartılı olduğunu düşünüyorum. Tabii okullarda çalışmak istemeyen esnafımız da var. Biliyorsunuz bir pandemi dönemi yaşadık. Okullar açıldı kapandı. Orada tur firmaları veliden ücret aldılar ama servisçilere ücret ödemediler. Özel okullarda tur firmaları organizasyonlar yapıyor. Kendi öz araçları çok sınırlı ve bizim bireysel esnafımızla anlaşıyorlar. Veliden belli bir ücret alıyorlar. Ne yazık ki UKOME’nin de belirlediği fiyatın da üstünde bir ücret alıyorlar. Bu ücretleri bizim esnafımıza yansıtmıyorlar. Bu nedenle okul servis sorununun nedeni tur şirketleri”

YÜKSEK ÜCRET TALEP EDİYORLAR

“İki türlü çalışma metodu var. Birincisi, devlet okullarında uzun yıllar çalışan esnafımız var. Bunlar okullarla sözleşme yapıp çalışıyorlar. Burada arada tur firması olmuyor. O esnaf birebir çalıştıkları için buralarda bir sorun yok. Artık okul ve veli ile aile dostu gibi olmuşlar. Ama ikinci çalışma türünde özellikle özel okullar bu tur firmalarına işlerini veriyorlar ya da özel okullar kendi tur firmalarını kuruyorlar. Problem de burada başlıyor. Sonuç olarak kurulan tur firmalarının organizasyonu yapacak araçları yok. Sınırlı sayıda araçları var. Bunu da gidermek için odamızın üyesi meslektaşlarımıza sözleşme yapıyorlar ve yanlarında çalıştırıyorlar. UKOME kararına uymayarak velilerden yüksek fiyat alıyorlar. Bu fiyatı bizim esnafımıza vermiyorlar. Esnafımızda burada çalışmaktan imtina ediyor. Emek en yüce değer. Çalışan emeğinin karşılığını da alamazsa çalışırken bu firmaları seçiyorlar.

‘İSTANBUL’DA 56 BİN 482 SERVİS ARACI VAR’

İstanbul’da servis aracı eksikliği olmadığını aktaran Sınar, kendilerine müracaat eden şirketlere servis aracı sağlayabileceklerini söyledi: “Bu tur firmaları bizi de arıyor. Araç talep ediyorlar. Eğer esnafımızın emeğinin karşılığını veriyorlarsa biz araç veriyoruz. Buradan da ilan ediyorum. Kim araç bulamıyorsa bize müracaat etsin. O firmalara biz servis aracı tahsis edelim. İstanbul’da İstanbul’da 56 bin 482 tane servis aracı var. Bu konuda da herhangi bir eksik yok.

“Tabii tüm bunlar esnafın kafasında geçmişe yönelik kötü bir tecrübe olarak kaldı. Çalışmak isterken de tur firmalarını esnafımız seçiyor. Yani ‘Ben burada çalışsam param burada kalır mı?’ diye düşünüyorlar. Komisyonu fazla alan firmalarda var. Aldıkları paranın üçte birlik kısmını servisçi esnafına yansıtıyorlar. Dolayısıyla esnafımız da bu firmaları seçmiyor.”

‘34 LAA, 34 LZZ KOMBİNASYONU DIŞINDAKİ ARAÇLAR KORSAN’

Oda yöneticisi Günhan Sınar korsan araçlara dikkat çekerek, şu ifadeleri kullandı:

“İstanbul’da plaka tahdit uygulaması başladı. 34 LAA ve 34 LZZ plaka kombinasyonunun dışındaki araçlar korsan araçlarıdır. Velilerimizin bu korsan araçlara öğrencilerini vermemelerini rica ediyoruz. Çünkü bunlar vergi vermiyor, oda kayıtları yok. Tamamen korsan bir şekilde servisçi esnafımızın emeğini de gasp ediyorlar. Güvenli de değiller.”