Şimşek ekonomisine kaynağı belirsiz kaynak
Temmuz ayı ödemeler dengesi verilerine göre net hata noksan kaleminde izlenen kaynak hareketlerinde son iki aydır giriş görülüyor.
Bu girişler sayesinde de yıllık tabloda eşitlenme yaşanmak üzere. Verilere baktığımızda temmuz ayında ödemeler dengesi bilançosunun net hata noksan tarafında 4.4 milyar dolarlık bir giriş gözlendi. Haziran ayında da 8.1 milyar dolarlık giriş yaşanmıştı. Böylece son iki ayda 12.5 milyar dolarlık bir kaynağı belirsiz kaynak girişi söz konusu. Seçimin yapıldığı mayıs ayı ve öncesine bakıldığında ise mart, nisan ve mayısta 15.1 milyar dolarlık çıkış dikkat çekmişti.
'KARA PARACILAR' SESSİZ
Geçen yılın ilk yedi ayında 16.1 milyar dolarlık giriş olurken bu yılın aynı döneminde net hata noksanda 711 milyon dolarlık çıkış görüldü. Net hata noksanın fazla verdiği dönemlerde Twitter ekonomistleri “ekonomi kara para ile fonlanıyor” mesajları verirken, seçimden hemen önce para çıkışının olduğu ve Mehmet Şimşek'in kaptanlığındaki yeni ekonomi yönetiminin görev başında olduğu ve çıkışın terse döndüğü çeyrek yıllık döneme ilişkin sessiz kalmaları dikkat çekti.
Ödemeler dengesi tablosuna göre son iki ayda rezervlerde 13.9 milyar dolardan fazla artış gözlendi. Bundan önceki beş ayda ise 37.7 milyar dolarlık rezerv düşüşü söz konusuydu. Son iki aydaki rezerv artışı ve kaynağı belirsiz para girişinin paralelliğine bakıldığında Merkez Bankası rezervlerinin nereden tahkim edildiği merak konusu. Bu da akıllara yastık altı birikimlerin sistem içine dönmeye başladığı yorumuna neden oluyor.
SICAK PARA GİRİŞİ 1.2 MİLYAR DOLAR
Diğer yandan yılın ilk yedi ayında 42.2 milyar dolarlık ödemeler dengesi açığı verildi. Haziran ayındaki 651 milyon dolarlık cari fazladan sonra temmuzda 5.4 milyar dolar çık verildi. Ülkeye 6.2 milyar doları haziran ve temmuzda olmak üzere yılın ilk yedi ayında 19.3 milyar dolarlık dış finansman sağlandı. Merkez Bankası verilerine göre temmuz ayında altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 717 milyon dolar fazla verdi. Temmuzda doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 392 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları aynı döneminde 1.2 milyar dolar tutarında net giriş kaydetti.
BAKANLIK TEDBİRLERİ ETKİLİ OLMAYA BAŞLADI
İkinci el araçlarda küçük fiyat düşüşlerinin yaşanması, Ticaret Bakanlığı’nın aldığı kararların sektörde etkili olduğunu gösterdi. Ağustos ayında yeni araç ilanı girişlerinde belli miktarlarda düşüş gözlemlendi. İkinci el otomobil ilan platformu arabam.com, ağustos ayının 2. el ilan verilerini paylaştı. Buna göre; en çok ilana koyulan araçlar sırasıyla 2012, 2015 ve 2011 yıllarına ait modeller oldu. Ağustos ayında ilanlarda en çok 1.4-1.6 arası motor hacmine sahip araçlar görülürken; bu araçların ilan oranı yüzde 51 olarak gerçekleşti. İlanlar içinde en yüksek payı ise yüzde 26.3 oranı ile 800 bin TL ve üzerindeki araçlar oluşturdu. Ağustos ayı boyunca ilanlarda en çok görülen 10 markayla ilgili arabam.com analizi şöyle oldu:
E-TİCARETTEKİ BÜYÜME NORMALLEŞİYOR
Tüketici eğilimlerini araştıran NielsenIQ, FMCG (Hızlı Tüketim Ürünleri) perakendeciliğinin dünyadaki ve Türkiye'deki e-ticaret performansını değerlendirdi. NielsenIQ, 2022 yılında bir miktar normalleşen e-ticaretin, güçlü büyüme ivmesini koruduğunu paylaştı. NielsenIQ, e-ticaret pazarında 2023 yılına damgasını vuracak eğilimleri de açıkladı. NielsenIQ Türkiye Genel Müdürü ve Orta Doğu & Afrika Analitik Başkan Yardımcısı Didem Şekerel Erdoğan, şunları söyledi:
“Hızlı tüketim ürünlerinde çevrimiçi satışlar 2020 ve 2021 yıllarında, Kovid-19 döneminde güçlü bir ivme kazandı ve 2022 yılında bir miktar normalleşme ile büyümeye devam etti. Hızlı tüketim ürünleri e-ticaret satışları ile offline satışları karşılaştırdığımızda birçok pazarda e-ticaret büyümesinin halen önde seyrettiğini gözlemliyoruz. Ancak bu iki kanalın geçmiş yıllardaki büyüme farkının kapandığını, hatta Çin ve Fransa gibi bazı gelişmiş pazarların e-ticaret büyümesinde geride kaldığını görüyoruz. Bu da bize e-ticaret büyümesinin dünya çapında normalleştiğini gösteriyor.” Türkiye'de e-ticaret için 2023 yılının ilk yarı sonuçlarını paylaşan Didem Şekerel Erdoğan, 2022'deki güçlü performansın 2023'te de devam ettiğini ve yılın ilk yarısında satış cirosunun bir önceki yıla göre yüzde 122 büyüdüğünü belirtti.
CUMHURBAŞKANI: FİYAT ARTIŞLARINI KONTROL ALTINA ALACAĞIZ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Zirvesi'nden dönüş yolunda uçakta medya mensuplarının sorularını yanıtladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekonomiye ilişkin şu mesajları verdi.
“Enflasyon konusunda biraz zorlu bir sürecimiz olacak, bunu kabulleniyoruz. Enflasyonla mücadele ve güçlü ekonomi için kalıcı çözümlerimizi ve kapsamlı yol haritamızı Orta Vadeli Program ile ortaya koyduk. Dezenflasyonla birlikte inşallah biz enflasyonun belini kıracağız, bu konuda da herhangi bir endişemiz yok. Bazı sektörlerdeki fahiş fiyat artışlarının önüne geçtik. Tüm sektörlerde de fiyat artışlarını kontrol altına alacağız. Fahiş fiyat artışlarını durduracak mekanizmanın tavizsiz işlemesiyle enflasyon hızlı bir düşüşe geçecektir.”
BAE'DEN 11.5 MİLYAR DOLAR BU SENE GELECEK!
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Türkiye için 51 milyar dolara yakın bir program açıkladığına dikkati çekerek, "Bu programın önemli bir bileşeni deprem yaralarının sarılmasına yönelik 8.5 milyar dolarlık bir tahvil ihracı gündemde. Ben inanıyorum ki bu sene sonundan önce 8.5 milyar dolarlık bu tahvil ihracının tamamı gerçekleşecek." dedi.
NTV programında soruları yanıtlayan Bakan Şimşek, “İhracatın finansmanı için de belki 3 milyar dolarlık tahvil ihracı yapacağız. BAE'nin programındaki 8.5 milyar dolar ile birlikte toplamda 11.5 milyar dolarlık tahvil ihracı muhtemelen bu sene içinde sonuçlanır." bilgisini verdi. Şimşek, Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez ile yaptığı görüşmeyi hatırlatarak, toplamda 35 milyar dolarlık Dünya Bankası paketinin gelecek 3 yıl için Türkiye'ye sunulacağını söyledi. Bunun 9 milyar dolarlık kısmının özel sektörde, 11 milyar dolarının da devletin uygulayacağı yapısal dönüşüm programlarında kullanılacağı belirten Şimşek, "Yatırımcıların bizim programımıza inanması gerekli. En büyük avantajımız Cumhurbaşkanımızın programı sahiplenmesi." diye konuştu. Eylül itibarıyla yıllık kredi kartı üzerinden kredi hacminin yüzde 140 civarında arttığına işaret eden Şimşek, şunları söyledi: "Enflasyonun iki katından fazla. Bu kadar yüksek seyreden bir kredi hacmiyle enflasyonu, cari açığı kontrol altına alamazsınız.”