'Sinan' operasına sayılı gün

Cumhuriyet Bayramı'nda dünya prömiyerini yapacak olan 'Sinan' operasının provalarına başlandı. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Alptekin, prömiyeri yeni bir dönemin başlangıcı olarak gördüğünü söyledi

Hasan Uçarsu'nun bestelediği, librettosunu Halit Refiğ'in aynı adlı senaryosundan hareketle Bertan Rona'nın yazdığı "Sinan" operasının provaları başladı. İstanbul Devlet Opera ve Balesi, Atatürk Kültür Merkezi'nin (AKM) açılışı için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından sipariş edilen eseri, Şef Gürer Aykal yönetiminde sahneleyecek. Provayı izleyen Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Fecir Alptekin, sanatseverlerin 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda bu eseri izlediğinde farklı bir şey hissedeceğine değinerek, “Sinan” operasının kendi tarihimizi, kendi değerlerimizi, kendi kahramanlarımızı tüm dünyaya anlatan bir eser olacağını belirtti. Dünya prömiyeri 29 Ekim'de yapılacak olan eser, 30 Ekim'de sanatseverlerle buluşacak.

Opera, 1538'de Mimar Sinan'ın Prut Nehri üzerine inşa ettiği köprüyle Kanuni Sultan Süleyman'ın dikkatini çekmesini, sonrasında aralarında gelişen dostluğu ve Sinan'ın birbirinden değerli eserlerinin ardındaki öykü ve olayları anlatıyor. İki perde olarak hazırlanan eser, bu iki temsilde 90 dakika kesintisiz olarak izleyiciye sunulacak.

"Yani bir Verdi'nin Aida Operasını izlemek başka bir şey Kanuni Sultan Süleyman ile Sinan'ın diyaloğunu bir opera formatında izlemek başka bir şey.” diyen Fecir Alptekin, şunları söyledi:

“Ben sadece librettoyu okurken bile ağlıyordum. Beste eklendi, provalarda daha çok ağladım. Çünkü düşünün Mimar Sinan'ın Kanuni Sultan Süleyman'a Süleymaniye'nin anahtarını sunduğu anı görüyorsunuz. Bizim milletimizden kim olsa bunu sahnede görüp duygulanmaması mümkün değil. İyi ki artık bizim de bu eserlerimizi anlatan eserlerimiz var."

'SİNAN, BAŞLANGIÇ OLACAK'

“Sinan” operasının dünyada da ilgi göreceğini belirten Alptekin, şöyle konuştu: "Bu bir şeyin başlangıcı olacak, çünkü o kadar büyük bir heyecan uyandıracak ki başka eserler gelecek arkasından. Biz burada yıllardır İtalyan veya Alman operaları izliyoruz. Bizim operamızı, bizim Sinan'ımızı artık İtalya sahnesi, Almanya sahnesi, Londra sahnesi veya New York sahnesi izleyecek. Sinan'ın hikayesini Osmanlı'nın en parlak dönemini çok nitelikli bir sanat eseri formatında sahnede görecekler."

İSTANBUL'UN HER KÖŞESİNDE İMZASI VAR

Sinan eserinin bestesine imza atan Hasan Uçarsu da AKM'de yapılan ilk provadan birkaç hafta önce Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası Sahnesinde ve farklı mekanlarda provalar yaptıklarını dile getirdi. Uçarsu, Sinan eserinin saptanmış bir konu olduğunu belirterek, "Sinan'ın da İstanbul şehriyle ve bizim kültürümüzle büyük bir yakınlığı var. İstanbul'un etrafındaki bütün binaları ve içindekileri düşünürseniz, her köşesinde Sinan'ın bir imzası olduğunu göreceğiz. Böylesine büyük ve önemli bir kültür merkezinin Sinan ile bağdaşı bulunan bir opera eseriyle açılmasını öngördüler." dedi.

'SANATTA KALKINMA KENDİ İNSANINA GÜVENLE OLUR'

Mimar Sinan'ı işleyen bir opera eseri yapılması fikrinden büyük bir onur duyduğunun altını çizen Uçarsu, şunları aktardı:

"Kendi insanına, müzisyenine, bestecisinin teknik, bilgi ve becerisine güven ve inançtır, sanat alanında bir ülkeyi kalkındıracak olan. Mesela, roman alanında her sene 20-30 bin roman çevirseniz Türk romanı için bir katkıda bulunmuş olur musunuz? Olursunuz. Ne güzel, çevirdik ama bir ifadesi yok. Bizi anlatan, bize has konuları, bizim insanımızı ve bizden hareketle insanı anlatan romanlardır, Türk romanını geliştirecek olan."

Eserdeki bütün sahneleri büyük bir heyecanla yazdığını belirten Uçarsu, Mimar Sinan'ın yaptığı kültür eserlerine de değindi: "Külliyeleri var. Sinan'ın yapmadığı şey yok. Gemi bile yapmış. Van Gölü'nde, İran seferi sırasında, İran ordusunun konumlanışında 3 kadırga yapmış. Büyük mühendis, çok farklı bir insan. Mühendis, dülger sınıfından. Köprüler, imarethaneler, camiler, binalar yapmış. Hep cami yapmış diye bilinir ama cami dışında yapmadığı şey yok. Öyle bir insan."

85 YIL SONRA BİR İLK

Eserin librettosunu yazan Bertan Rona ise 2019'un ekim ayında Sinan eserinin siparişinin kendisine iletildiğini aktararak, "Kendimi çok hızlı bir biçimde librettist olarak işin içinde buldum. Ondan sonrası hakikaten yoğun bir tempo oldu bizim için." ifadelerini kullandı. Her ay külliyede düzenli olarak toplantılar yaptıklarını ifade eden Rona, çalışmalarını şöyle anlattı:

"Tabii sıradan bir eserle karşı karşıya değiliz. Şüphesiz her eser biriciktir, yeganedir ama bu eserin farklı özellikleri var. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan Beyefendi tarafından AKM'nin 13 yıl aradan sonra tekrar açıldığı tarihi gecede sahnelenmek üzere bu eser sipariş edildi. Bu çok önemli. Çünkü 85 yıl aradan sonra Türkiye tarihinde ilk defa bir cumhurbaşkanı opera eseri sipariş etmiş oldu. Daha da ilginci bizim eserimizin konusu Muhteşem Süleyman denilen Kanuni Sultan Süleyman'ın baş mimarı yani 'Ser mimaranı hassa' olan Sinan'a bir sanat eseri, yani meşhur Süleymaniye camisini sipariş etmesi. Böyle bir tevafuk söz konusu. Hakikaten ilginç. Tabii biz bu noktadan itibaren çalışmaya başladık. Ben de Hasan Hoca gibi önce çeşitli okumalar yaptım."

BİZDEN BİR KONU

Rona, AKM'nin açılış gecesinin önemi kadar Türk Milli Operasına eser kazandırılmasının da çok önemli olduğunun altını çizerek, "Sinan operasının yurt dışında ilgi göreceğini düşünüyorum, çünkü bu büyük mimarı tanımak isteyeceklerdir." diye konuştu.

Eserde kronolojik ayrıntıları çok önemsemediğini vurgulayan Bertan Rona şunları söyledi:

"Mesela finalde Yahya Kemal'in Süleymaniye'de Bayram Sabahı şiirini kullandım. Çünkü bizler bu coğrafyanın insanları olarak zaman dediğimiz şeyin yaratılmış bir şey olduğuna inanıyoruz. Dolayısıyla bu metinde kronoloji değil ontoloji önemli, yani tevhit kavramı bütün eserin temelinde yer alıyor. Hem mekanda hem de zamanda birlik söz konusu. Bizden bir konuyu, İslam muhitinden ve doğudan bir konuyu, Avrupa medeniyetinin ifadesini en yüksek noktada bulduğu bir opera formuyla vermek gibi riskli bir unsuru barındırdığı için zorlandığımı itiraf edebilirim."

Sonraki Haber