Sirte'yi Haftar'dan kurtarma zamanı

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Aguila Saleh ve Halife Haftar, Sirte'de kukla bir hükümet kurmayı planlıyor. Daha önce, 218News sitesi Sirte şehrinin bu sözdehükümetin merkezi olacağını bildirmişti. (https://en.218tv.net/2022/01/24/hor-speaker-opens-door-for-candidates-for-a-sirte-based-mini-government/)Bu hükümet, Başbakan Abdulhamid Dbeibah liderliğindeki uluslararası tanınan Ulusal Birlik Hükümeti'ne (UMH) meydan okumak üzere oluşturuluyor.

Basında çıkan haberlere göre, Haftar'ın kukla başbakanının Fethi Başağa olabileceği söyleniyor. Her ikisi de ABD'ye bağlı. Haftar, zaten ABD vatandaşı, Başağa ise daha önce ABD'ye Libya’da askeri üs tahsis etme sözü vermişti. Alternatif hükümeti bir koalisyon hükümeti olarak lanse etmek ve sözde tüm Libya'yı temsil ediyor gibi göstermek için Başağa'nın yerineBatı Libya'dan başka bir temsilcinin atanması da mümkün.

Libya Temsilciler Meclisi, geçen Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Başbakan Abdulhamid Dbeibah'ın yerine geçecek birini seçmek için bu hafta toplanacağını duyurdu. (https://www.africanews.com/2022/02/01/libya-parliament-to-replace-interim-prime-minister-abdelhamid-dbeibah/) Bu durum, ülkenin doğu ve batı grupları arasındaki gerilimi artıracağa benziyor. Halife Haftar, birkaç gün önce Libya Ulusal Ordusu'nun komutanlığına geri dönmüştü. Haftar ve müttefiklerinin eylemleri, açıkça Libya'da yeni bir gerilimi tırmandıracak ve ülkenin bölünmüşlüğünü pekiştirecek. Bu şekilde seçimler ve Libya'nın birleşmesi olasılığı tehlikeye giriyor.

Örneğin 6 Şubat Pazar günü, Yüksek Devlet Konseyi Başkanı Halid Al-Mişri, "yürütme yetkisini değiştirmek için tek taraflı adımlar atılmaması" konusunda bir uyarıda bulundu. (https://sicurezzainternazionale.luiss.it/2022/02/07/libia-la-camera-dei-rappresentanti-si-prepara-eleggere-premier/)

Sirte faktörü

Uluslararası toplumun daha önce Haftar'ın Libya petrol sanayisinin merkezi olan Sirte üzerindeki geçici kontrolünü sürdürmeyi kabul etmesinin, ülkede tarafsız bir hükümet olasılığı nedeniyle olduğunu hatırlamakta fayda var. 2020'de Libya'daki çatışmanın tarafları arasında seçimleri öngören ve ülkenin birliğini sağlayan bir ateşkes imzalanmıştı. Türkiye, o zaman Sirte'nin uluslararası kabul gören hükümete devredilmesi konusunda ısrarcı olmuştu, ancak seçimler uğruna bundan feragat edildi. Ulusal Birlik Hükümeti’nin kurulmasının ardından Tobruk'taki hükümet feshedildi ve Trablus'takihükümet tek iktidar merkezi haline geldi.

Haftar, Sirte'de alternatif bir hükümet kurarak, son yıllarda varılan tüm barış anlaşmalarının şartlarını fiilen ihlal etmiş olacak. Aslında ülkedeki durum, 2020 yazının başlarına geri dönüyor. Sirte'nin uluslararası tanınan bir hükümet tarafından yönetilip yönetilmemesi konusu tekrardan gündeme gelecek.

Peki, Sirte'yi zorla geri almak teorik olarak mümkün mü? Gerçek şu ki, Misrata tugaylarının çoğu Fethi Başağa ile Halife Haftar arasındaki ittifakı desteklemiyor. Daha önce Misrata'nın temsilcisi olarak görülen Başağa, güvenilirliğini yitirdi. Aralık ayında, düzenli Misrata tugayları, Dbeibah hükümetini desteklemek için Trablus'a geldi. Misrata, şimdi Trablus için savaştığı ve Sirte'yi aldığı zamandan çok daha fazla kuvvet toplayabiliyor. Haftar'ın güçleri artık bölünmüş durumda, bazı oluşumlar ona itaat etmeyi reddediyor ve birçoğu hem Haftar'ı hem de oğlu Saddam'ı orduda maaşları ödeyemediği için eleştiriyor.

Rus faktörü de dikkate alınmalıdır. Kaynaklar ve medya, daha önce Haftar'a destek veren Rusların Sirte'den ayrıldığını belirtiyor. Yani Ruslar, Haftar'ın Sirte'yi elinde tutmasına yardım etmeyecek. (https://www.libyaobserver.ly/news/wagner-withdraws-hundreds-syrian-mercenaries-through-benghazi-airport)

Sirte'yi geri almak

Şartlar, Ulusal Birlik Hükümeti'ne tabi olan Libya ordusu için artık elverişli. Haftar'ın provokasyonlarına karşılık Misrata güçleri Sirte'yi alabilir. Bu, Haftar'ın hükümetini Ulusal Birlik Hükümeti’ne bir alternatif olarak konumlandırmasını engelleyecektir. Ayrıca Haftar’ın ülkenin merkezinde konuşlandırılma girişimini de durduracaktır. Misrata güçleri,Ulusal Birlik Hükümeti’ni savunmada kararlı davranırsa, Haftar'ın Fethi Başağa gibi Misuratlılarla yaptığı anlaşmaları da boşa çıkartır. Sirte'yi almak, Libya'da kimin gerçekten daha güçlü olduğunu gösterecek ve Haftar ve yeni müttefiklerinin Libya'daki planlarını sonsuza dek gömecektir.