Stratejik üstünlük Trablus'ta

Libya'da Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi iki ayrı açıklama yaparak ateşkes ilan etmesi siyasi çözümün işlemesi için önemli bir adım niteliğinde.

Ateşkesin fiilen geçerli olması için Sirte ve Cufra'da nasıl bir yol izleneceği önem taşıyor. UMH ateşkes açıklamasında Sirte ve Cufra kentlerinin asker ve silahtan arındırılması çağrısı yaptı. Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'nin Başkanı Akile Salih de açıklamasında Sirte kentinin seçimle işbaşı yapacak yeni hükümetin geçici merkezi olmasını önerdi.

Sirte, kentin güneydoğusunda uzanan ve "Libya hilali" olarak adlandırılan zengin petrol yataklarına sahip bölgeye açılan kapı konumunda. Sirte'nin güneyinde bulunan Cufra vilayeti de askeri hava üssüne ev sahipliği yapıyor. Sirte ve Cufra, UMH'ye karşı savaşan ve Tobruk hükümeti tarafından desteklenen Halife Hafter güçlerinin kontrolünde bulunuyor.

'BLOKAJA SON VER' MESAJI

Ateşkesin önemli bir ayağıda petrol gelirleri. Hem UMH hem Temsilciler Meclisi'nden yapılan açıklamalarda ülkedeki petrol üretimine yönelik blokajın kaldırılması talep edildi ve petrol gelirlerinin de Libya Ulusal Petrol Kurumu'na ait yurt dışı banka hesabına aktarılması çağrısında bulunuldu.

Hafter güçleri ocak ayından bu yana petrol kuyularının bulunduğu alanlarda üretime izin vermiyor.

Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC) da petrol üretimine yönelik blokajın kaldırılması ve bir anlaşmaya varılana kadar petrol gelirlerinin özel bir banka hesabına yatırılmasına destek verdi.

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMİL) da her iki açıklamadan da memnuniyet duyduğunu bildirerek Libya'daki tüm yabancı güçler ve paralı askerlerin ülkeden çıkması çağrısı yaptı.

TÜRKİYE'DEN ÜÇ AYAKLI DİPLOMASİ

Türkiye bu yeni süreçte, üç ayaklı bir diplomasi takip ederek hem ateşkesin kalıcı hale gelmesine, hem de Kuzey Afrika'nın önemli petrol rezervlerine sahip olan ülkesi Libya ile ekonomi, enerji ve belediye hizmetleri alanlarında işbirliğini daha da derinleştirmeye çalışıyor. Özellikle Vatiyye ve Misrata'da üs kurma izinleri alan Türkiye'nin, şu an için bölgedeki stratejik üstünlüğünü koruyarak dengeyi kurduğu ifade ediliyor.

Özellikle Almanya ile yakın temasta bulunan Türkiye'nin, Rusya ile de ortak noktayı bulma konusunda çalışmaları devam ediyor. Rus tarafının da benzer şekilde Türkiye ile diyaloga açık olduğu belirtiliyor. Henüz doğrulanmamış bilgilere göre ise Türkiye'nin Nijer'de bir üs kurma konusunda anlaşma sağladığı bildiriliyor.

DİĞER KUVVETLER

Libya'daki siyasi çözüme giden noktada Almanya 'tarafsız' ve 'güvenilir' pozisyonunu her geçen gün pekiştiriyor. Daha 2011 yılında Fransa'nın NATO'ya aldırmak istediği “Libya sahasının uçuşlara kapatılması” önerisine karşı çıkan Almanya, o günden bu yana Libya'da arabulucu rolünü üstlendi. Berlin Konferansı ile kritik bir eşik aşılırken, Sirte ve Cufra'nın silahsızlandırılma önerisi de Almanya'dan gelmişti. Ayrıca Almanya Başbakanı Merkel'in son dönemde Fransız lider Macron'u “Türkiye karşıtlığından vazgeçmesi” noktasında ciddi şekilde eleştirdiği kaydediliyor.

Avrupa güvenlik konseptinin dışında hareket eden Fransa'da ise Macron'a yönelik eleştiriler artmış durumda. Özellikle Le Pen'in “Fransa'yı ya ben ya Merkel yönetecek” sözleri, hem belediye seçimlerini kaybeden hem de dış politikada üst üste başarısız sonuçlar alan Macron'u giderek köşeye sıkıştırıyor.

Mısır ise ateşkesle birlikte olumlu mesajlar vermeye başladı. Bugüne kadar Libya'ya askeri bir müdahaleden kaçınan Mısır, şimdilerde iç işlerine kapanmış görünüyor. Önce Etiyopya ile savaşın eşiğine gelen Mısır'ın, bugünlerde Kuveyt'ten gelecek 1 milyon işçiyi beklediği bildiriliyor.

Hafter'in en büyük destekçisi Birleşik Arap Emirlikleri de şu günlerde ağırlığını Körfez'e vermiş durumda.

Özetle Hafter cephesi dağınık bir görünüm çizerken, psikolojik üstünlüğün tamamen Trablus'ta olduğu değerlendiriliyor.