Taliban’dan meydan okuyan hükümet

15 Ağustos’ta Taliban’ın Kabil’i kurtarmasından sonra yeni hükümetin nasıl olacağı merak konusuydu. Taliban, önceki gün yaptığı açıklamayla yeni geçici hükümetin bakanlarını duyurdu. Yeni kurulan geçici hükümet ile herkesin gözü vekaleten atanan başbakan ve bakanlara çevrildi.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, düzenlediği basın toplantısında "Halkımızın haftalardır yeni hükümeti beklediğini biliyorduk." dedi ve geçici hükümette kimlerin olduğunu açıkladı.

1. Başbakan Yardımcısı: Molla Abdulgani Baradar

2. Başbakan Yardımcısı: Abdulselam Hanefi

Dışişleri Bakanı: Amir Han Muttaki

İçişleri Bakanı: Siraceddin Hakkani

Savunma Bakanı: Molla Muhammed Yakup

Dışişleri Bakan Yardımcısı: Abbas Stanikzai

Finans Bakanı: Hidayetullah Bedri

Ekonomi Bakanı: Qari Din Muhammed

Merkez Bankası Başkanı: Muhammed İdris

Eğitim Bakanı: Nurullah Munid

Kültür Bakanı: Hayrullah Hayruka

Adalet Bakanı: Abdullah Hakim

TALİBAN’IN LİDERİ İLK AÇIKLAMASINI YAPTI

Taliban’ın lideri olarak bilinen Molla Hibetullah Ahundzade, Taliban’ın Kabil’i kurtarmasından sonra ilk defa açıklama yaptı. Ahundzade’nin aktarılan yazılı açıklamasında, yeni liderliğin Afganlara kalıcı barış, refah ve kalkınma sağlayacağı söylendi. Ahundzade, "İnsanlar ülkeyi terk etmeye çalışmamalı. İslam Emirliği'nin kimseyle bir sorunu yok." mesajını iletti. Ayrıca Ahundzade, “Sistemin ve Afganistan'ın güçlendirilmesinde herkes yer alacak ve bu şekilde savaştan zarar gören ülkemizi yeniden inşa edeceğiz.” dedi.

25 Mayıs 2016’da Taliban’ın lideri yapılan Ahundzade'nin, Taliban’ın kurulduğu şehir olan Kandahar’da olduğu belirtiliyor.

BAŞBAKAN YAPTIRIM LİSTESİNDE

Yeni açıklanan geçici hükümette Başbakan vekili olarak atanan Molla Muhammet Hasan Akhund, Birleşmiş Milletler yaptırım listesinde yer alıyor ve uzun süredir Taliban'ın güçlü karar alma organı Rehber-i Şura’nın (Liderlik Şurası) başkanlığını yürütüyor. 26 üyeli Liderlik Şurası, tüm askeri ve siyasi kararların alındığı yer olarak biliniyor. Akhund, Taliban'ın iktidar olduğu 1996-2001 yılları arasında, Dışişleri Bakanı ve ardından Başbakan Yardımcısı görevlerini yapmıştı. Taliban’ın kurucularından olan Akhund, Taliban’ın kurucu lideri olan Molla Ömer ile yakın ilişki içerisindeydi.

BAŞBAKAN YARDIMCISINDAN BİRİ ÖZBEK

Başbakan Yardımcılığı’na iki kişi atanırken, bir ismin Özbek olması dikkat çekti. Taliban’ın Katar’daki siyasi ofisi üyesi olan Özbek Abdulselam Hanefi, Başbakan Yardımcısı vekilliğine getirildi. Bir diğer yardımcı vekil ise Taliban’ın ikinci ismi olarak bilinen Molla Abdulgani Baradar. Baradar, Taliban’ın kurucusu Molla Ömer’in en güvendiği isimlerden birisi. ABD işgali zamanında önemli askeri operasyonları yürüten Baradar, 2010’da yakalanmış ve 2018’de müzakere yürütmek için serbest bırakılmıştı. Baradar 3 Mart 2020’de eski ABD Başkanı Trump ile telefonda görüşerek, ABD Başkanıyla görüşen ilk Taliban yöneticisi olmuştu.

MOLLA ÖMER’İN OĞLU SAVUNMA BAKANI OLDU

Savunma Bakanı vekili olarak atanan Molla Muhammed Yakup, Taliban’ın kurucusu Molla Ömer’in oğlu. Molla Yakup, Taliban’ın Afganistan’daki askeri operasyonlarını yönetiyordu. Daha önce Molla Muhammed Yakup’ın ofisinden yapılan bir açıklamada, “Erdoğan'dan bize karşı saygılı olmasını arzuluyoruz. Türkiye, birçok Afgan'ı barındıran ve yakın ilişkiler kurmak istediğimiz bir ülke. Türkiye'yi bir düşman olarak değil müttefik olarak görüyoruz.” denilmişti.

Molla Yakup’a, eski Taliban lideri Molla Mensur’un ölümünden sonra Taliban’ın liderliğinin teklif edildiği fakat Yakup’un bunu reddettiği söyleniyor. Reddetmesinin nedeninin ise o dönemde genç olmasından dolayı olduğu belirtiliyor. Molla Muhammed Yakup, aynı zamanda Taliban’ın lideri Ahundzade’nin de yardımcılığını yapıyor. Molla Yakup’un, 30’lu yaşlarının başında olduğu biliniyor.

İÇİŞLERİ BAKANI HAKKANİ FBI TARAFINDAN ARANIYOR

İçişleri Bakanı vekilliğine atanan Siraceddin Hakkani, daha önce Sovyet işgaline karşı direnen Hakkani Grubu’nun kurucusu Celaleddin Hakkani’nin oğlu. Siraceddin Hakkani’nin liderliğini yaptığı Hakkani Grubu ise Pakistan-Afganistan sınırında Taliban’ın askeri ve ekonomik varlıklarını kontrol ediyor. Hakkani Grubu’nun lideri olan Siraceddin Hakkani, Aganistan’da yapılan bombalı eylemlerin planlayıcısı olarak anılıyor. 2008'de Kabil'in lüks otellerinden birine yapılan baskın, dönemin Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'ye yönelik suikast girişimi ve Hindistan'ın Kabil elçiliğine yapılan bombalı saldırılarla suçlanan Hakkani, FBI tarafından arananlar listesinde. ABD, Hakkani’nin yakalanması için 5 milyon dolara kadar ödül vereceğini açıklamıştı.

ADALET BAKANI GUANTANAMO’DA YATTI

Adalet Bakanı vekili olarak atanan Molla Abdul Hakim Sharae, Taliban’ın müzakere heyetinin başkanıdır. Abdul Hakim, ABD’nin Guantanamo’da bulunan hapishanesinde yattı. 2014 yılında müzakerelerde yardımcılığını yürüten Şir Muhammed Abbas Stanikzai ile birlikte mahkum takası kapsamında serbest bırakılmıştır. Abdul Hakim, müzakere heyetinin başkanı olarak atanmadan önce Taliban'ın yargı sisteminden sorumlu başyargıcıydı. Enformasyon ve Kültür Bakanı olarak, Birleşmiş Milletler liderliğindeki görüşmelerde Taliban hükümetinin temsilcisi olarak görev yaptı.

EKONOMİ BAKANI TACİK

Ekonomi Bakanı vekili olarak atanan Qari Din Mohammad Hanif, kabinede yer alan diğer etnik gruba mensup yöneticilerden birisi. Tacik olan Hanif, daha önce Taliban’ın iktidar olduğu yıllarda, Planlama Bakanı ve Yüksek Eğitim Bakanı görevlerini yürüttü. Hanif aynı zamanda Takhar ve Badakhshan eyaletlerinden sorumlu Taliban Yüksek Konseyi üyesidir. Doha’daki görüşmelerde de yer alan Hanif, müzakerelerde uzlaşmacı tutumuyla tanınıyor. Hanif, Kabil Havaalanı’nın güvenliği ve nasıl işletileceği ile ilgili Türkiye’nin Kabil Büyükelçisi ile bir araya gelmişti.

ABD YENİ KABİNEDEN RAHATSIZ

İçlerinde ABD’nin arama listelerinde yer alan bakan ve yöneticilerin olduğu kabine, ABD tarafından öfkeyle karşılandı. ABD’li Senatör Lindsey Graham, yeni kabinenin “haydutlar ve kasaplar”dan oluştuğunu söyledi. Graham, bu durumun, Biden yönetiminin çekilme kararının ne kadar yanlış olduğunu gösterdiğini söyledi ve yönetimin Taliban hükümetini tanımasına karşı çıkmak için her şeyi yapacağını açıkladı:

"Onlar bir terör örgütü. Onlara meşruiyet sağlayacak ülkeler de Afgan halkının terörün pençesine düşmesine ve terörün dünyaya yayılmasına yol açacaktır."

Graham BBC'ye verdiği mülakatta ABD'nin Afganistan'a geri dönmeye ihtiyaç duyacağına inandığını söylemişti.

PROTESTONUN ZAMANI DEĞİL

Basın toplantısında, Kabil'de bir araya gelen ve kadın haklarının kısıtlanmasına karşı çıkan protestocuları dağıtmak için havaya ateş açılması hakkında bir soruya yanıt veren Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, gösteriler için Adalet Bakanlığı ve polis yetkililerinden izin alınması gerektiğini, hükümet göreve başlamadan önce bu tür izinlerin verilmeyeceğini söyledi ve ekledi:

"Ülkenin bugünlerde krizden çıktığını kabul etmemiz lazım. Zaman protesto zamanı değil.

"Bunun arkasında dışardan ülkeyi istikrarsızlaştırmak isteyenlerin olduğunu biliyoruz. Kabil'e kaos getirmek istiyorlar. İnsanlara endişe veriyorlar."